Odpowiedzialność przewoźnika za formularz jazdy Odpowiedzialność przewoźnika za formularz jazdy

Formularz jazdy FZO to tzw. Książka Formularzy Podróży zawierająca 25 formularzy z kopią. Formularze mogą być także wydane na przewozy okazjonalne oraz wahadłowe na terenie Szwajcarii oraz Norwegii, Liechtensteinu oraz Islandii (czyli państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu - EFTA - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym).

Wykonywanie przewozów okazjonalnych na podstawie formularza przejazdu wynika z art. 12 ust. 1-3 rozporządzenia parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1073/2009 z dnia 21 października 2009 r. w sprawie wspólnych zasad dostępu do międzynarodowego rynku usług autokarowych i autobusowych i zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 561/2006. Przewoźnik wykonujący usługi okazjonalne wypełnia formularz przejazdu przed każdym przejazdem. Formularz przejazdu zawiera co najmniej następujące informacje: rodzaj usługi, główna trasa przejazdu, przewoźnik lub przewoźnicy uczestniczący w świadczeniu usługi. Dalej na podstawie przepisów art. 10, 11, 12, 13 i 18 umowy w sprawie międzynarodowych okazjonalnych przewozów pasażerów autokarami, autobusami (Umowa INTERBUS) formularz jazdy powinien zwierać nazwiska wszystkich kierowców.

Dodatkowo przy wykonywaniu międzynarodowego transportu drogowego należy pamiętać o obowiązku posiadania przez kierowcę w pojeździe i okazywania na żądanie służb kontrolnych odpowiednich dokumentów. Zgodnie z art. 87 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym podczas wykonywania przewozu drogowego kierowca pojazdu samochodowego obowiązany jest mieć przy sobie i okazywać, na żądanie uprawnionego organu kontroli, kartę kierowcy, wykresówki, zapisy odręczne i wydruki z tachografu oraz zaświadczenie o czasie pracy kierowców, a ponadto przy wykonywaniu międzynarodowych przewozów wahadłowych lub okazjonalnych - odpowiednie zezwolenie lub formularz jazdy.

Wykonywanie międzynarodowego przewozu drogowego osób bez posiadania w pojeździe ważnego wymaganego formularza jazdy jak i okazanie przez kierowcę formularza jazdy podczas wykonywania międzynarodowego przewozu drogowego osób, który nie zawiera wpisanych wszystkich kierowców lub prawidłowej liczby przewożonych pasażerów stanowi naruszenie określone w lp. 2.13 i 2.14 załącznika nr 3 do ustawy o transporcie drogowym. Niewyposażenie kierowcy w powyższe dokumenty stanowi z kolei naruszenie określone w lp. 1.12 załącznika nr 3 do ustawy o transporcie drogowym. Stosownie do art. 92a ust. 1 ustawy o transporcie drogowym, podmiot wykonujący przewóz drogowy lub inne czynności związane z tym przewozem z naruszeniem obowiązków lub warunków przewozu drogowego, podlega karze pieniężnej w wysokości od 50 złotych do 12 000 złotych za każde naruszenie.

Podkreślenia wymaga, że zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 17 grudnia 2019 r. (sygn. akt III SA/Po 584/19) kierowca podwożący grupę pasażerów do granicy RP wykonuje okazjonalny transport drogowy grupy osób, zatem również jego dane powinny być ujawnione w formularzu jazdy. Brak wpisania nazwiska kierowcy do formularza jazdy nie może być usprawiedliwiany błędem kierowcy. To na przewoźniku spoczywa obowiązek wyposażenia kierowcy w odpowiednie dokument, a przez to przewoźnik będzie musiał wykazać, że w razie ewentualnego naruszenia obowiązków związanych z przekazaniem właściwych dokumentów przy prowadzeniu swojej działalności dołożył należytej staranności i nie miał wpływu na naruszenie prawa przez kierowcę - przy czym brak takiego wpływu musiałby istnieć realnie. W opinii sądu w ramach powyższego wyroku nie wystarczy twierdzenie, że kierowca nie zabrał czegoś przez niedopatrzenie. Przewoźnik odpowiada za dobór swojej kadry – kierowców, organizuje pracę kierowców, którymi się posługuje i sprawuje nad nimi nadzór, wobec czego ponosi odpowiedzialność za brak lub błędy w wypełnieniu formularza jazdy. Z tego powodu sąd uznał przewoźnika za odpowiedzialnego za powstałe naruszenia.