AI in Financial Services: visualiseer jouw ‘maanlanding’

Sinds de lancering van ChatGPT eind 2022 heeft de adoptie van kunstmatige intelligentie (AI) een vlucht genomen. De financiële sector is uitstekend gepositioneerd om met AI maximale meerwaarde te creëren voor de eigen organisatie en voor klanten. Dit vraagt om een visie, want AI is geen technologische implementatie maar een organisatiebrede transformatie.

De financiële sector loopt voorop in de adoptie van AI, blijkt uit analyse van KPMG. Dat is niet verwonderlijk, want financials zijn ‘informatiefabrieken’ waarin AI uitstekend gedijt. Bovendien werken ze vaak al jaren met AI, bijvoorbeeld op gebied van risico-modellering of AML.

Ook zijn financials door de strenge regulering gewend aan hoge eisen omtrent veiligheid en verantwoordelijkheid, die bij AI een grote rol spelen. Datzelfde geldt voor aspecten als zorgplicht, risico-inschattingen en werken met statistische modellen. De financiële sector is, kortom, vruchtbare grond voor AI.

We zien dat veel organisaties afgelopen jaar hebben geëxperimenteerd met AI. Nu gaan ze naar een volgende fase moeten waarin visievorming een belangrijke rol speelt. Of je nu frontrunner bent of follower, je kunt niet zonder doordacht plan. Vooral wanneer je je bedenkt dat AI ook via de achterdeur binnenkomt: medewerkers experimenteren op eigen houtje met laagdrempelige AI-oplossingen, zoals ChatGPT. Ook via leveranciers krijgen we te maken met AI.

Omdat AI het niveau van een technologische implementatie ontstijgt, en een organisatiebreed vraagstuk betreft, moet de directie de leiding nemen.

Sta in de visievorming stil bij de context: hoe maken we generieke AI-oplossingen ons eigen, in functionaliteit, vormgeving, taalgebruik? Hoe zorgen we dat AI aansluit bij onze waarden? Hoe blijft ons kenmerkende verhaal – onze identiteit – overeind en herkenbaar voor onze doelgroep? De concurrentie heeft namelijk toegang tot dezelfde middelen. 

Er zijn vier types AI waarmee organisaties aan de slag kunnen. De eerste is de ‘persoonlijke’ AI. Dit zijn laagdrempelige, generieke toepassingen zoals Open AI en ChatGPT, die ook in enterprise-versies beschikbaar zijn. Persoonlijke AI maakt standaardwerk leuker, sneller en beter en kan worden ingezet voor relatief eenvoudige taken als chatfuncties. Nu nog een ‘nice to have’, maar het zal niet lang meer duren voordat het de norm is voor financiële dienstverleners om klanten sneller en effectiever te helpen.

De uitdaging bij persoonlijke AI is de stap te maken van ‘belief case’ naar ‘business case’. Het vraagt immers om (soms forse) investeringen om de randvoorwaarden op gebied van data(classificatie) en informatiebeveiliging op orde te krijgen. Geloven in de toegevoegde waarde is één, maar AI moet onder aan de streep wel wat opleveren. 

De tweede manier om AI in te zetten, is embedded. Hierbij wordt AI gebruikt om bedrijfsprocessen te optimaliseren. Embedded is een hybride oplossing waarbij AI gezien kan worden als een verlengstuk van jezelf of nieuwe collega. Een mooi voorbeeld hiervan is een sneakerbedrijf dat AI nieuwe modellen laat ontwerpen. Embedded AI kan processen sneller laten verlopen, bepaalde taken overnemen, en vormt een kwalitatieve aanvulling op medewerkers.

Waar persoonlijke en embedded AI vooral standaardoplossingen zijn en gericht op meer efficiency, focust de derde mogelijkheid – specialistische AI – zich op onderscheidend vermogen en groei.

Specialistische AI zet je in voor organisatiespecifieke onderdelen die jouw organisatie uniek maken. Denk aan pricing of algotraders. Je maakt hiervoor gebruik van eigen data en modellen. 

De laatste manier is transformatieve AI, waarbij het hele businessmodel op de schop gaat. Dit zijn grote, meeslepende transities die vragen om visie, geld en doorzettingsvermogen: high uncertainty, maar bij succes ook high reward. Denk hierbij aan een uitgekiende digital twin. Een identieke digitale versie van een persoon, systeem of product, waarbij je vooraf kunt zien welke impact bepaalde keuzes hebben. In de zorg kunnen zo patiënten worden nagebootst, of complete energienetten bij energieleveranciers.

Bepaal als board hoe je bedrijf er in de toekomst uit moet zien. Wat is het ideale eindplaatje? De eerste maanlanding was een indrukwekkende prestatie, maar in de slipstream ervan is op andere terreinen ook technologische vooruitgang geboekt. Hoe ziet onze ‘maanlanding’ eruit op het gebied van AI? Leg die vast. Zelfs als we de ‘AI-maan’ niet bereiken, pakken we genoeg mooie kansen op de reis erheen.