Έρευνα “KPMG global AI in finance”

• Το 71% των οργανισμών χρησιμοποιούν το ΑΙ στις χρηματοοικονομικές τους δραστηριότητες.
• 57% των ηγετών αναφέρουν ότι η απόδοση επένδυσης (ROI) υπερβαίνει τις προσδοκίες τους, έναντι 29% των υπολοίπων.
• Η χρηματοοικονομική πληροφόρηση, ο τομέας όπου σημειώνεται η μεγαλύτερη χρήση – με το πεδίο πλέον να διευρύνεται στη διαχείριση διαθεσίμων, τη διαχείριση κινδύνου και τη φορολογία
• Σχεδόν τα τρία τέταρτα των ηγετών έχουν αναπτύξει αρχές και κατευθυντήριες γραμμές για την υπεύθυνη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ)

Η νέα έρευνα “KPMG global AI in finance” αναδεικνύει τον ταχύτατο ρυθμό υιοθέτησης του ΑΙ στις λειτουργίες Χρηματοοικονομικής των οργανισμών – με εντυπωσιακά επίπεδα απόδοσης επένδυσης (ROI) και ένα ευρύ φάσμα πλεονεκτημάτων, όπως καλύτερα δεδομένα και αποφάσεις, ταχύτερη άντληση συμπερασμάτων και αναφορών, χαμηλότερο κόστος και μεγαλύτερη λειτουργική αποτελεσματικότητα. Η παρούσα έκθεση της KPMG υπογραμμίζει ότι παρόλο που πραγματοποιούνται επενδύσεις σε ένα ευρύ φάσμα τεχνολογιών ΑΙ, οι οργανισμοί αντλούν τη μεγαλύτερη αξία από τη μηχανική μάθηση (machine learning), τη βαθιά μάθηση (deep learning) και τη γενετική τεχνητή νοημοσύνη (genAI), ενώ ταυτόχρονα αναφέρουν ότι το ROI από αυτές τις τεχνολογίες είτε ανταποκρίνεται είτε υπερβαίνει τις προσδοκίες.

Στο πλαίσιο της έκθεσης KPMG global AI in finance, συμμετείχαν 2,900 οργανισμοί από 23 χώρες, ενώ βασίστηκε σε αντίστοιχη έρευνα που πραγματοποιήθηκε νωρίτερα τη χρονιά που πέρασε με τη συμμετοχή 1,800 οργανισμών από 10 χώρες. Καταρτίστηκε ένα πλαίσιο ωριμότητας προκειμένου οι ερωτηθέντες να κατηγοριοποιηθούν σε τρεις ομάδες ετοιμότητας ως προς το AI: Η KPMG προσδιορίζει μια ομάδα Ηγετών που προπορεύονται και είναι πιο ώριμοι όσον αφορά στην υλοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης. Το ένα τέταρτο (24%) των οργανισμών κατατάσσονται ως Ηγέτες, το 58% στο μεσαίο επίπεδο υλοποίησης και το 18% στο αρχικό στάδιο. Η KPMG έχει επίσης αναπτύξει ένα Εργαλείο συγκριτικής αξιολόγησης ωριμότητας AI το οποίο σχεδιάστηκε για να βοηθά τους οργανισμούς να αξιολογούν την πρόοδό τους στο ταξίδι του μετασχηματισμού τους με βάση το ΑΙ. 

Περισσότεροι από επτά στους δέκα (71%) οργανισμούς χρησιμοποιούν το ΑΙ σε κάποιο βαθμό στις χρηματοοικονομικές τους λειτουργίες. Αυτή τη στιγμή, το 41% από αυτούς χρησιμοποιούν το ΑΙ σε μέτριο ή μεγάλο βαθμό – ενώ αυτό προβλέπεται να αυξηθεί στο 83% την επόμενη τριετία.

Ένα εξάμηνο μετά την πρώτη φάση της παρούσας έρευνας, η εξάπλωση του ΑΙ είναι ήδη εμφανής. Τον Απρίλιο του 2024 το 40% των οργανισμών στις αρχικές 10 χώρες χρησιμοποιούσαν το παραδοσιακό ΑΙ στις χρηματοοικονομικές τους λειτουργίες σε μέτριο ή μεγάλο βαθμό, ενώ πλέον το ποσοστό αυτό έχει αυξηθεί στο 45%.

Ταυτόχρονα αυξήθηκε και η χρήση του Gen AI. Το ποσοστό των εταιρειών που δεν σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν Gen AI έχει πλέον μειωθεί από 6% σε μόλις 1%. Το Gen AI έχει οριστεί ως βασικός στόχος και κορυφαία προτεραιότητα για το μέλλον, με το 95% των Ηγετών και 39% των υπολοίπων να προβλέπουν την επιλεκτική ή τη γενικευμένη υιοθέτησή του στην χρηματοοικονομική πληροφόρηση τα επόμενα τρία χρόνια.

Η έρευνα της KPMG αναδεικνύει επίσης τον βαθμό στον οποίο χρησιμοποιείται ενεργά το ΑΙ, ή διερευνάται η χρήση του, σε μια σειρά από χώρες παγκοσμίως, αν και με ορισμένες σημαντικές διαφοροποιήσεις μεταξύ τους. Ενώ οι εταιρείες στις ΗΠΑ, τη Γερμανία και την Ιαπωνία είναι πολύ μπροστά στη χρήση του ΑΙ, άλλες μεγάλες οικονομίες, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, έχουν μείνει πίσω. Αντίστοιχη διαφορά βλέπουμε στις αναδυόμενες αγορές, με την Κίνα και την Ινδία να προπορεύονται στη χρήση του ΑΙ, ενώ η Σαουδική Αραβία και οι αφρικανικές χώρες να είναι πίσω.  

Σε επίπεδο κλάδου/τομέα, σε σύγκριση με την πρώτη φάση της έρευνας έχει καταγραφεί κάποιος βαθμός εξισορρόπησης, καθώς οι οργανισμοί έχουν εντείνει την προσπάθειά τους. Οι περισσότεροι κλάδοι έχουν παρόμοιο ποσοστό ηγετών, αν και οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες είναι στην κορυφή (29%) ενώ ο τομέας υγείας υστερεί (16%). Οι εταιρείες με τα μεγαλύτερα έσοδα τείνουν να είναι πιο μπροστά (41% των εταιρειών με έσοδα άνω των US$ 10 δισ. είναι ηγέτες).

O David Rowlands, Global Head of Government της KPMG International, αναφέρει: «Η έρευνά μας το επιβεβαιώνει – το ΑΙ είναι πραγματικά ένα παγκόσμιο φαινόμενο που υιοθετείται από τις ομάδες χρηματοοικονομικών υπηρεσιών ανεξαρτήτως αγοράς και τομέα. Τα οφέλη που μπορεί να αποφέρει και η απόδοση της επένδυσης, το καθιστούν κρίσιμο στρατηγικό στόχο. Το ταξίδι αυτό σίγουρα θα επιταχυνθεί καθώς εισάγονται νέες δυνατότητες. Οι επιχειρήσεις οφείλουν να αναλάβουν δράση αν θέλουν να παραμείνουν ανταγωνιστικές. Το ίδιο ισχύει και για τις ελεγκτικές υπηρεσίες – αυτός είναι και ο λόγος που κι εμείς οι ίδιοι κάνουμε σημαντικές επενδύσεις σε δυνατότητες ΑΙ για να μετασχηματίσουμε την ποιότητα, την αποτελεσματικότητα και τα συμπεράσματα του ελέγχου».

Οι εταιρείες στρέφονται στο ΑΙ για όλους τους τομείς της εταιρικής χρηματοοικονομικής. Ο πιο διαδεδομένος τομέας χρήσης είναι η χρηματοοικονομική πληροφόρηση, με σχεδόν τα δύο τρίτα των εταιρειών να δοκιμάζουν πιλοτικά ή να χρησιμοποιούν ήδη το ΑΙ για την δημοσίευση εκθέσεων, τη λογιστική και τον χρηματοοικονομικό προγραμματισμό. Το παράδειγμά τους ακολουθούν και άλλοι τομείς: σχεδόν οι μισές εταιρείες είτε εφαρμόζουν πιλοτικά είτε χρησιμοποιούν ήδη το ΑΙ για τη διαχείριση διαθεσίμων και κινδύνου. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερα αποτελέσματα σε τομείς όπως η διαχείριση του χρέους, η πρόβλεψη των ταμειακών ροών, η ανίχνευση απάτης, η αξιολόγηση πιστωτικού κινδύνου και η ανάλυση σεναρίων στις λειτουργίες διαχείρισης διαθεσίμων και κινδύνου.

Η φορολογική διαχείριση έχει ωστόσο μείνει λίγο πιο πίσω. Λιγότερο από το ένα τρίτο των εταιρειών δοκιμάζουν πιλοτικά ή χρησιμοποιούν το ΑΙ σε αυτόν τον τομέα, αν και περίπου οι μισές βρίσκονται στο στάδιο του σχεδιασμού. Η μειωμένη χρήση του ΑΙ εδώ μπορεί να οφείλεται σε διάφορους λόγους, όπως η πολυπλοκότητα των φορολογικών κανονισμών, η έλλειψη ενημερωμένων δεδομένων, τα παρωχημένα συστήματα και η εξάρτηση από την ανθρώπινη κρίση για πολλές αποφάσεις που σχετίζονται με τη φορολογία.

Οι εταιρείες στρέφονται στο ΑΙ για όλους τους τομείς της εταιρικής χρηματοοικονομικής. Ο πιο διαδεδομένος τομέας χρήσης είναι η χρηματοοικονομική πληροφόρηση, με σχεδόν τα δύο τρίτα των εταιρειών να δοκιμάζουν πιλοτικά ή να χρησιμοποιούν ήδη το ΑΙ για την δημοσίευση εκθέσεων, τη λογιστική και τον χρηματοοικονομικό προγραμματισμό. Το παράδειγμά τους ακολουθούν και άλλοι τομείς: σχεδόν οι μισές εταιρείες είτε εφαρμόζουν πιλοτικά είτε χρησιμοποιούν ήδη το ΑΙ για τη διαχείριση διαθεσίμων και κινδύνου. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερα αποτελέσματα σε τομείς όπως η διαχείριση του χρέους, η πρόβλεψη των ταμειακών ροών, η ανίχνευση απάτης, η αξιολόγηση πιστωτικού κινδύνου και η ανάλυση σεναρίων στις λειτουργίες διαχείρισης διαθεσίμων και κινδύνου.

Η φορολογική διαχείριση έχει ωστόσο μείνει λίγο πιο πίσω. Λιγότερο από το ένα τρίτο των εταιρειών δοκιμάζουν πιλοτικά ή χρησιμοποιούν το ΑΙ σε αυτόν τον τομέα, αν και περίπου οι μισές βρίσκονται στο στάδιο του σχεδιασμού. Η μειωμένη χρήση του ΑΙ εδώ μπορεί να οφείλεται σε διάφορους λόγους, όπως η πολυπλοκότητα των φορολογικών κανονισμών, η έλλειψη ενημερωμένων δεδομένων, τα παρωχημένα συστήματα και η εξάρτηση από την ανθρώπινη κρίση για πολλές αποφάσεις που σχετίζονται με τη φορολογία.

Οι Ηγέτες μας δείχνουν το δρόμο, καθώς χρησιμοποιούν το ΑΙ στη χρηματοοικονομική λειτουργία σε μέτριο ή μεγάλο βαθμό σε ποσοστό τριπλάσιο (87%) από τους υπόλοιπους (27%). Οι Ηγέτες δρουν γρήγορα και κατά μέσο όρο έχουν αναπτύξει έξι περιπτώσεις χρήσης για το ΑΙ, σχεδόν τις διπλάσιες από τους υπόλοιπους. Οι κορυφαίοι τομείς χρήσης είναι η έρευνα και η ανάλυση δεδομένων (85%), ο εντοπισμός και η πρόληψη απάτης (81%), η προγνωστική ανάλυση και ο σχεδιασμός (78%) και η χρήση Gen AI για τη σύνταξη εγγράφων και άλλου περιεχομένου (75%).

Οι ηγέτες επιτυγχάνουν μέσω ενός συνδυασμού παραγόντων:

• Επενδύσεις – Οι Ηγέτες ξοδεύουν σχεδόν διπλάσια χρήματα από τους υπόλοιπους σε δραστηριότητες ΑΙ σε επίπεδο επιχείρησης, ως ποσοστό του προϋπολογισμού τους για το IT (13% έναντι 7%).
• Εξεύρεση πόρων – Οι Ηγέτες δημιουργούν τους δικούς τους εσωτερικούς πόρους ΑΙ, συμπεριλαμβανομένης μιας κεντρικής ομάδας ΑΙ στον οργανισμό, μιας κεντρικής ομάδας εντός της χρηματοοικονομικής λειτουργίας, αλλά και σε πολλές περιπτώσεις ξεχωριστούς πόρους ΑΙ εντός κάθε τμήματος της χρηματοοικονομικής λειτουργίας. Σχεδόν οι μισοί χρησιμοποιούν και εξωτερικούς πόρους AI, όπως εταιρείες εξωτερικής ανάθεσης ή συμβούλους τεχνολογίας.
• Διακυβέρνηση και διασφάλιση – Οι Ηγέτες έχουν κάνει περισσότερες ενέργειες για να ενισχύσουν τη διακυβέρνηση του ΑΙ. Περισσότεροι από τους μισούς φροντίζουν για τη διασφάλιση ελέγχων τρίτων σχετικά με τις διαδικασίες και τις ασφαλιστικές δικλείδες για το ΑΙ, σε σχεδόν διπλάσιο ποσοστό από τους υπόλοιπους. Συχνά στρέφονται στους ελεγκτές τους για αυτό και αναμένουν να χρησιμοποιούν και εκείνοι προηγμένα εργαλεία ΑΙ στο ελεγκτικό τους έργο και να επικοινωνούν μαζί τους σχετικά με το ΑΙ.

Ως αποτέλεσμα, οι ηγέτες ξεπερνούν τα εμπόδια στην υιοθέτηση του ΑΙ (που αντιμετωπίζουν όλοι οι οργανισμοί) με μεγαλύτερη επιτυχία. Τα κοινά εμπόδια που αντιμετωπίζουν όλες οι εταιρείες περιλαμβάνουν την τρωτότητα στην ασφάλεια δεδομένων (57%), τις περιορισμένες δεξιότητες και γνώσεις για το ΑΙ (53%), τη συνεπή συλλογή δεδομένων (48%) και το κόστος (45%) – αλλά οι ηγέτες είναι σε καλύτερη θέση να τα διαχειριστούν μέσω των μέτρων που έχουν πάρει. Τα βασικά εμπόδια που αντιμετωπίζουν είναι πιο περίπλοκα, όπως η ενσωμάτωση λύσεων ΑΙ στα υπάρχοντα εργαλεία, ενώ θα πρέπει και να υπερνικήσουν τυχόν αντίσταση που εξακολουθεί να επιδεικνύει το προσωπικό τους.

O Βασίλης Καμινάρης, Partner, Head of Audit της KPMG στην Ελλάδα σχολιάζει: 

Καθώς η χρήση του ΑΙ στα χρηματοοικονομικά αυξάνεται, πολλαπλασιάζονται τα οφέλη. Όταν ξεκινούν, οι ομάδες χρηματοοικονομικής αναφέρουν δύο έως τρία οφέλη. Όταν φτάσουν να είναι Ηγέτες , αυτά αυξάνονται στα επτά.

Ακριβώς όπως τα οφέλη από το ΑΙ μπορούν να αυξηθούν με τη χρήση του, έτσι αυξάνεται και η πιθανή απόδοση της επένδυσης. Ως αποτέλεσμα, ένα αξιοσημείωτο 57% των ηγετών αναφέρει ότι η απόδοση επένδυσης (ROI) δεν ανταποκρίνεται απλώς στις προσδοκίες τους, αλλά τις υπερβαίνει. Ακόμη και μεταξύ των λιγότερο πρωτοπόρων, σχεδόν το ένα τρίτο (29%) αναφέρει το ίδιο.

Ο David Rowlands σχολιάζει: «Είναι δύσκολο να σκεφτούμε άλλη επιχειρηματική δυνατότητα όπου τα αναφερόμενα επίπεδα απόδοσης είναι τόσο υψηλά. Υπάρχουν εμπόδια και προκλήσεις που πρέπει να ξεπεραστούν, γι' αυτό οι επιχειρήσεις πρέπει να προχωρήσουν με ισχυρή διακυβέρνηση και σαφή εστίαση στα αποτελέσματα που επιδιώκουν να επιτύχουν – ωστόσο τα πιθανά οφέλη πολλαπλασιάζονται καθώς μπαίνουμε σε μια νέα εποχή με κινητήρια δύναμη το ΑΙ."