KPMG 2025 Global CEO Outlook

Ο κόσμος εξακολουθεί να αντιμετωπίζει γεωπολιτικές εντάσεις και οικονομική αβεβαιότητα — ωστόσο, η 11η έκθεση Global CEO Outlook της KPMG δείχνει ότι οι ηγέτες παραμένουν αισιόδοξοι, αν και επιφυλακτικοί, σχετικά με το μέλλον.

Παρά το γεγονός ότι η εμπιστοσύνη στην παγκόσμια οικονομία έχει υποχωρήσει σε επίπεδα αντίστοιχα με αυτά της πανδημίας, το 79% των CEO δηλώνουν αισιόδοξοι για τις προοπτικές των δικών τους οργανισμών. Παράλληλα, στηρίζουν σθεναρά έναν συνδυασμό επενδύσεων στην Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) (71%) και διατήρηση στελεχών υψηλού δυναμικού (71%), με στόχο την ενίσχυση της μελλοντικής τους ανάπτυξης.

Η πλειονότητα των CEO (72%) έχει ήδη προσαρμόσει τις στρατηγικές ανάπτυξής της ώστε να αντιμετωπίσει τις διαρκείς και αλληλένδετες προκλήσεις. Κοιτάζοντας προς το μέλλον, η πλειοψηφία αναμένει αύξηση εσόδων και διεύρυνση του ανθρώπινου δυναμικού μέσα στα επόμενα τρία χρόνια. Επιπλέον, οι προσδοκίες για την απόδοση των επενδύσεων στην ΤΝ έχουν επιταχυνθεί: οι περισσότεροι ηγέτες προβλέπουν πλέον απτά αποτελέσματα μέσα σε 1 έως 3 χρόνια, πολύ νωρίτερα σε σύγκριση με το 2024, όταν η αντίστοιχη πρόβλεψη ήταν 3 έως 5 χρόνια.

Μέσα σε αυτό το πολύπλοκο περιβάλλον, οι CEO αναγνωρίζουν ότι πρέπει να επανεξετάσουν τον ρόλο και τις ικανότητες των οργανισμών τους, καθώς και να προσαρμόσουν τις στρατηγικές ανάπτυξής τους. Η μεγαλύτερη ευελιξία και ταχύτερη λήψη αποφάσεων (26%), η διαφάνεια στην επικοινωνία (24%) και η ικανότητα εντοπισμού, ιεράρχησης και διαχείρισης κινδύνων (23%) θεωρούνται οι σημαντικότερες ηγετικές δεξιότητες που απαιτούνται σήμερα.

Όσον αφορά τους κινδύνους, η οικονομική αβεβαιότητα θεωρείται από τους CEO ως η κορυφαία απειλή, ενώ η ανθεκτικότητα απέναντι στον κίνδυνο παραμένει ουσιώδες χαρακτηριστικό για κάθε επιχείρηση. Αυτό ισχύει σε πολλαπλούς τομείς, όπως: η τεχνολογία (κυβερνοασφάλεια, προστασία δεδομένων, ηθική χρήση της τεχνητής νοημοσύνης), το ανθρώπινο δυναμικό (έλλειψη δεξιοτήτων και αυξημένη ανάγκη για αναβάθμιση, ιδίως σε θέματα ΤΝ), και το ESG (η πλοήγηση σε ένα ολοένα και πιο πολιτικοποιημένο και πολωμένο περιβάλλον, καθώς και η συμμόρφωση με τις αυξανόμενες κανονιστικές και ελεγκτικές απαιτήσεις που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα).

Η εικόνα που διαμορφώνεται είναι πολύπλευρη και σύνθετη — προκαλεί προκλήσεις, αλλά και ενεργοποιεί τους CEO, καθώς επιδιώκουν ανάπτυξη, ευημερία και βιώσιμες πρακτικές που θα θωρακίσουν τις επιχειρήσεις μακροπρόθεσμα. Οι πιέσεις είναι σημαντικές — αλλά το ίδιο μεγάλες είναι και οι αναμενόμενες ανταμοιβές για τους οργανισμούς που μπορούν να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες, ενώ διαχειρίζονται αποτελεσματικά τους κινδύνους.

Η Μαρίνα Καπετανάκη, Senior Partner, KPMG στην Ελλάδα δήλωσε: 

Μέσα σε ένα περιβάλλον διαρκούς γεωπολιτικής αστάθειας, η εμπιστοσύνη των CEO στην παγκόσμια οικονομία έχει μειωθεί στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων πέντε ετών (68%), από 72% την προηγούμενη χρονιά. Παρά την παραπάνω μείωση, οι ηγέτες παραμένουν αισιόδοξοι για τις προοπτικές των ίδιων των οργανισμών τους, με το 61% να προβλέπει αύξηση κερδών κατά 2,5% ή και περισσότερο μέσα στα επόμενα τρία χρόνια.

Για να ανταποκριθούν σε ένα οικονομικό περιβάλλον που μεταβάλλεται διαρκώς, οι ηγέτες συνεχίζουν να επενδύουν εντατικά στην ΤΝ και στην τεχνολογική καινοτομία. Περισσότεροι από επτά στους δέκα CEO (71%) δηλώνουν ότι η ΤΝ  αποτελεί κορυφαία επενδυτική προτεραιότητα, ποσοστό που παρουσιάζει σημαντική αύξηση σε σχέση με το προηγούμενο έτος (64%). Παράλληλα, πάνω από τα δύο τρίτα (69%) των CEO δηλώνουν ότι δεσμεύουν το 10% έως 20% του προϋπολογισμού τους για δαπάνες που σχετίζονται με την ΤΝ. Την ίδια στιγμή, παρατηρείται αυξανόμενη εμπιστοσύνη σχετικά με το χρονικό διάστημα επίτευξης απόδοσης επένδυσης (time-to-value): το 67% των ηγετών αναμένει απόδοση επένδυσης μέσα σε 1 έως 3 χρόνια. Πρόκειται για σημαντική μεταστροφή σε σχέση με το προηγούμενο έτος, όταν η πλειοψηφία (63%) δεν ανέμενε απόδοση πριν περάσουν 3 έως 5 χρόνια.

Συνολικά, η εμπιστοσύνη γύρω από την ΤΝ παραμένει ισχυρή, με το 74% των ηγετών να πιστεύει ότι ο οργανισμός τους μπορεί να συμβαδίσει με τον ταχύ ρυθμό ανάπτυξης της ΤΝ και με τις επιπτώσεις που αυτή έχει στην υιοθέτηση, τις λειτουργίες και τις ροές εργασίας. Παράλληλα, καταγράφεται υψηλό επίπεδο εμπιστοσύνης (89%) ότι τα διοικητικά συμβούλια διαθέτουν τις γνώσεις και τις ικανότητες που απαιτούνται για να καθοδηγήσουν την υιοθέτηση προηγμένων τεχνολογιών και να ενισχύσουν την επιχειρηματική ανάπτυξη.

Οι CEO θεωρούν τον πειραματισμό κρίσιμο βήμα για την κλιμάκωση της υιοθέτησης της ΤΝ: το 84% πιστεύει ότι ο πειραματισμός από τους εργαζομένους, σε όλα τα επίπεδα, είναι καθοριστικός παράγοντας επιτυχίας και ότι όλοι πρέπει να ενθαρρύνονται να συμμετέχουν ενεργά. Οι ηγέτες αναγνωρίζουν επίσης ότι η διαφάνεια και η ανοιχτή επικοινωνία γύρω από την ΤΝ είναι ουσιώδεις. Σχεδόν οι μισοί (46%) δηλώνουν ότι επικοινωνούν ανοιχτά με τους εργαζομένους σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις της ΤΝ στους ρόλους τους.

Ένα ακόμη στοιχείο που καταδεικνύει τον ταχύ ρυθμό εξέλιξης της ΤΝ  είναι ότι η πλειοψηφία των CEO (57%) αναμένει πως η “agentic AI” θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στους οργανισμούς τους, παράλληλα με τη γενετική ΤΝ.

Ωστόσο, αυτή ακριβώς η ταχύτητα της αλλαγής δημιουργεί και προκλήσεις. Αν και τα τρία τέταρτα (76%) των ηγετών δηλώνουν ότι οι οργανισμοί τους είναι έτοιμοι για την ενσωμάτωση της ΤΝ, χάρη σε ισχυρά πλαίσια διακυβέρνησης, αναγνωρίζουν ότι υπάρχουν καίρια ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν, όπως:

• Ηθικές προκλήσεις (59%)
• Ετοιμότητα δεδομένων (52%)
• Έλλειψη ρυθμιστικού πλαισίου (50%)

Οι ρυθμιστικοί παράγοντες αποτελούν κρίσιμο θέμα για τους CEO: το 69% θεωρεί ότι ο ρυθμός θέσπισης κανονισμών — δηλαδή η ικανότητα των θεσμικών πλαισίων να παρακολουθούν τις εξελίξεις της τεχνολογίας — θα αποτελέσει εμπόδιο για την επιτυχία.

Αναγνωρίζοντας ότι το ανθρώπινο δυναμικό βρίσκεται στο επίκεντρο της αξιοποίησης της ΤΝ και της ενίσχυσης της παραγωγικότητας μέσω αυτής, οι CEO δεσμεύονται να υλοποιούν την τεχνολογική μετάβαση με επίκεντρο τους ανθρώπους. Οι επιχειρηματικοί ηγέτες αναδιαμορφώνουν γρήγορα το ανθρώπινο δυναμικό τους — μέσα από επανακατάρτιση, προσλήψεις και ανασχεδιασμό ρόλων, ώστε η ΤΝ να ενσωματώνεται οργανικά στις λειτουργίες και τη στρατηγική τους.

Η συντριπτική πλειοψηφία των CEO (77%) συμφωνεί ότι η ετοιμότητα και η αναβάθμιση δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού ως προς την ΤΝ θα επηρεάσουν άμεσα την ευημερία και τις προοπτικές ανάπτυξης του οργανισμού τους μέσα στα επόμενα τρία χρόνια. Ωστόσο, λόγω της περιορισμένης δεξαμενής ταλέντων στον τομέα της ΤΝ, το ζήτημα αυτό αποτελεί και σημαντικό ανταγωνιστικό παράγοντα: το 70% των ηγετών συμφωνεί ότι ο ανταγωνισμός για ταλέντα ΤΝ θα μπορούσε να περιορίσει την επιτυχία του οργανισμού τους.

Ως απάντηση, τα διοικητικά συμβούλια λαμβάνουν ενεργά μέτρα. Το 79% των CEO δηλώνει ότι η ΤΝ τους έχει ήδη οδηγήσει να επαναξιολογήσουν τον τρόπο εκπαίδευσης και ανάπτυξης των εργαζομένων. Παράλληλα, πάνω από επτά στους δέκα (71%) εστιάζουν στη διατήρηση στελεχών υψηλού δυναμικού, ενώ το 61% προχωρά σε προσλήψεις νέων επαγγελματιών με δεξιότητες ΤΝ και ευρύτερης τεχνολογικής εξειδίκευσης.

Η ενεργή συμμετοχή των εργαζομένων σε αυτή τη μεταβατική περίοδο θεωρείται καθοριστικής σημασίας, ωστόσο οι CEO αναγνωρίζουν ότι αυτό θα απαιτήσει επικέντρωση, στήριξη και σωστή καθοδήγηση. Το 63% των ηγετών εκφράζει ανησυχία για τις πιθανές επιπτώσεις της ΤΝ στην εταιρική κουλτούρα. Επιπλέον, το ένα τρίτο (33%) αναγνωρίζει ότι η απροθυμία ορισμένων εργαζομένων να υιοθετήσουν νέες τεχνολογίες και να προσαρμοστούν στις αλλαγές αποτελεί ουσιαστική πρόκληση.

Ωστόσο, η ΤΝ δεν αποτελεί τη μοναδική ανησυχία των ηγετών όσον αφορά το ανθρώπινο δυναμικό τους. Οι μεταβολές στην αγορά εργασίας και οι δημογραφικές αλλαγές — ιδίως η γήρανση του εργατικού δυναμικού — θεωρούνται από το 88% των ηγετών ότι έχουν μέτριο έως υψηλό αντίκτυπο στην προσέλκυση, διατήρηση και κουλτούρα των εργαζομένων. Σχεδόν το ένα τρίτο (30%) των CEO επισημαίνει τα αυξανόμενα γενεακά χάσματα στις δεξιότητες του μέλλοντος, ενώ το ένα τέταρτο (24%) ανησυχεί για τον αυξανόμενο αριθμό εργαζομένων που συνταξιοδοτούνται, σε συνδυασμό με την έλλειψη ειδικευμένων στελεχών που θα μπορούσαν να τους αντικαταστήσουν. Η διαχείριση ενός πολυγενεακού εργατικού δυναμικού έχει πλέον αναδειχθεί σε νέο στρατηγικό ζήτημα που απασχολεί όλο και περισσότερο τα διοικητικά συμβούλια.

Παρόλο που οι αντιλήψεις για το ESG διαφέρουν ανά περιοχή, η έκθεση KPMG 2025 CEO Outlook δείχνει ότι η πλειονότητα των ηγετών παραμένει σταθερά προσηλωμένη στους στόχους βιωσιμότητας και αισθάνεται όλο και μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στην ικανότητά της να τους επιτύχει.

Πιο συγκεκριμένα, το 61% των CEO δηλώνει ότι βρίσκεται σε σωστή πορεία για την επίτευξη των στόχων “net zero” έως το 2030, ποσοστό που αυξήθηκε σημαντικά σε σχέση με το 51% του προηγούμενου έτους. Η εξέλιξη αυτή μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι πολλές επιχειρήσεις επανεξετάζουν και αναπροσαρμόζουν τους ενδιάμεσους κλιματικούς τους στόχους, ώστε να είναι πιο ρεαλιστικοί και ευθυγραμμισμένοι με τη συνολική επιχειρησιακή τους στρατηγική.

Τα μεγαλύτερα εμπόδια για την επίτευξη των στόχων μηδενικών εκπομπών ή άλλων κλιματικών δεσμεύσεων εντοπίζονται στην πολυπλοκότητα της απανθρακοποίησης των εφοδιαστικών αλυσίδων (όπως αναφέρει το 25% των CEO), και στην έλλειψη δεξιοτήτων και τεχνογνωσίας για την αποτελεσματική υλοποίηση των απαραίτητων λύσεων (21%). Το κόστος θεωρείται λιγότερο κρίσιμο εμπόδιο, με μόλις 11% των ηγετών να το αναφέρουν ως σημαντικό παράγοντα — ποσοστό σχεδόν αμετάβλητο σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Οι CEO αναγνωρίζουν ολοένα και περισσότερο τη δυναμική της ΤΝ στην υποστήριξη των προσπαθειών απανθρακοποίησης και βιωσιμότητας των επιχειρήσεών τους. Οι βασικές εφαρμογές που ξεχωρίζουν περιλαμβάνουν:

• Βελτίωση της ποιότητας και της ακρίβειας των δεδομένων βιωσιμότητας και των αναφορών ESG (79%)
• Εντοπισμό ευκαιριών για αποδοτικότερη χρήση πόρων (79%)
• Μείωση εκπομπών και βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης (78%)

Μία ακόμη προτεραιότητα είναι η αναφορά και συμμόρφωση ESG: το 51% των ηγετών δηλώνει ότι δίνει προτεραιότητα στην ευθυγράμμιση με τα εξελισσόμενα πρότυπα συμμόρφωσης και αναφοράς, ώστε να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες απαιτήσεις των επενδυτών και των ρυθμιστικών αρχών.

Τέλος, τα δύο τρίτα (65%) των CEO αναφέρουν ότι έχουν ενσωματώσει πλήρως τη βιωσιμότητα στις επιχειρησιακές τους λειτουργίες, θεωρώντας τη ζωτικής σημασίας για τη μακροπρόθεσμη επιτυχία του οργανισμού τους. Ωστόσο, υπάρχει ακόμη χώρος για πρόοδο όσον αφορά την ενσωμάτωση των παραμέτρων βιωσιμότητας στις αποφάσεις κεφαλαιουχικών δαπανών, καθώς μόλις το 29% δηλώνει ότι αυτές έχουν ενσωματωθεί πλήρως στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.