Φορολογικά Νέα: 5 Δεκεμβρίου 2023

Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) εξέδωσε πολύ πρόσφατα τις εγκυκλίους Ε.2066/2023 και Ε.2068/2023, με σκοπό να καλύψει το υφιστάμενο νομοθετικό κενό όσον αφορά στον φορολογικό χειρισμό από πλευράς ΦΠΑ των εσόδων από εξωχρηματιστηριακά παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα ελλείψει ρητής σχετικής διάταξης τόσο στην ελληνική όσο και στην ενωσιακή νομοθεσία.

Πιο αναλυτικά, η Ε.2066/2023, εκκινώντας από την παραδοχή ότι τα Συμβόλαια επί Διαφοράς (CFDs) αποτελούν παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα που δεν διαπραγματεύονται σε χρηματιστηριακή αγορά και χρησιμοποιούνται για σκοπούς αντιστάθμισης κινδύνου, διευκρινίζει ότι τυχόν έσοδα που προκύπτουν από τα CFDs επιβαρύνονται με ΦΠΑ με συντελεστή 24%. Η εν λόγω φορολογική αντιμετώπιση από πλευράς ΦΠΑ είναι σύμφωνη και με την πάγια νομολογία του ΔΕΕ περί συσταλτικής ερμηνείας των απαλλακτικών διατάξεων, καθώς τόσο σε επίπεδο ενωσιακής όσο και σε επίπεδο εθνικής νομοθεσίας, η απαλλαγή από τον ΦΠΑ υφίσταται μόνο για περιπτώσεις παραγώγων που διαπραγματεύονται σε χρηματιστηριακή αγορά (π.χ. δικαιώματα προαίρεσης (options)), ενώ αντιθέτως, η απαλλαγή δεν καταλαμβάνει ρητά και τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα (Over The Counter/OTC), όπως είναι τα CFDs.

Επακολούθως, με σκοπό την ορθή εφαρμογή της ως άνω εγκυκλίου, η ΑΑΔΕ εξέδωσε την εγκύκλιο Ε.2068/2023, με την οποία παρασχέθηκαν πρόσθετες διευκρινίσεις σχετικά με το εύρος εφαρμογής της Ε.2066/2023 και την απαλλαγή από τον ΦΠΑ των εξωχρηματιστηριακών προϊόντων. Ειδικότερα, παρόλο που με την Ε.2066/2023 διευκρινίστηκε ότι η απαλλαγή από τον ΦΠΑ που προβλέπεται στην ελληνική και την ενωσιακή νομοθεσία καταλαμβάνει ρητά μόνο τις περιπτώσεις παραγώγων που διαπραγματεύονται σε χρηματιστηριακή αγορά και όχι και τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα, όπως είναι τα CFDs, εντούτοις διευκρινίστηκε περαιτέρω ότι αυτό δεν αποκλείει την εφαρμογή στα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα των απαλλαγών ΦΠΑ που προβλέπονται από άλλες διατάξεις του Κώδικα ΦΠΑ, όπως αυτές του άρθρου 22. Συνεπώς, η παροχή υπηρεσιών και τα έσοδα από αυτές, που σχετίζονται με συναλλαγές και πράξεις επί εξωχρηματιστηριακών παραγώγων, στις περιπτώσεις όπου τουλάχιστον ένα εκ των συμβαλλομένων μερών είναι πιστωτικό ίδρυμα ή Ανώνυμη Εταιρεία Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών (ΑΕΠΕΥ), απαλλάσσονται από το ΦΠΑ βάσει των περιπτώσεων κα’, κδ’ και κε’ του άρθρου 22 παρ.1 του Κώδικα ΦΠΑ. Επιπρόσθετα, τονίζεται ότι η εφαρμογή των σχετικών απαλλαγών από ΦΠΑ είναι υποχρεωτική.

Τέλος, λαμβανομένου υπόψη ότι το έσοδο που προκύπτει από τα CFDs είναι πάντοτε έσοδο από παροχή υπηρεσιών, με τη δεύτερη αυτή εγκύκλιο υπενθυμίζεται ότι όταν ο ένας εκ των συμβαλλομένων στο CFD μερών είναι εγκατεστημένος εκτός Ελλάδος (εντός ή εκτός ΕΕ), εφαρμόζονται πρωτίστως οι διατάξεις του άρθρου 14 του Κώδικα ΦΠΑ αναφορικά με τον τόπο παροχής και κατά συνέπεια με τον τόπο φορολόγησης της υπηρεσίας αυτής.