* Της Ζέτα Μανιάτη, Διευθύντρια, Ελεγκτικές υπηρεσίες

Το νέο διεθνές πρότυπο για την αναγνώριση των εσόδων (Διεθνές Πρότυπο Χρηματοοικονομικής Αναφοράς 15), το οποίο τίθεται σε εφαρμογή από την 1 Ιανουαρίου 2018, θα έχει επίδραση στην αναγνώριση των εσόδων των επιχειρήσεων που ανήκουν σε διαφόρους κλάδους. Επίσης, είναι πιθανό να επηρεαστούν και θέματα που αφορούν επιλογές επιχειρηματικής πρακτικής, σχετικά με τον κύκλο εργασιών μιας επιχείρησης. 

Ο κλάδος των τηλεπικοινωνιών αναμένεται να έχει σημαντικές επιπτώσεις,  κι αυτό, διότι πρόκειται να επηρεαστεί ο χρόνος αναγνώρισης των εσόδων κυρίως στις παρακάτω χαρακτηριστικές περιπτώσεις

Οι εταιρείες θα πρέπει να επιμερίσουν ένα τίμημα για τη συναλλαγή σε κάθε υποχρέωση που απορρέει από τη σύμβαση με τον πελάτη/ χρήστη τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, δηλαδή σε αυτή που αφορά τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες και σε αυτή που αφορά τη χρήση εξοπλισμού, τα οποία θα πρέπει να είναι σύμφωνα με τον αντίστοιχο τιμοκατάλογο τους αν πωλούνταν ξεχωριστά οι υπηρεσίες και τα είδη αυτά. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την αναγνώριση μεγαλύτερου ποσού εσόδου που αφορά επιδοτούμενο τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό στην αρχή της συμβατικής σχέσης με τον πελάτη.  Στις περιπτώσεις αυτές, οι εταιρείες θα πρέπει να αναπτύξουν τα συστήματα και τις διαδικασίες που θα τις επιτρέψουν να υπολογίζουν και να παρακολουθούν την αντίστοιχη τιμολογιακή τους πολιτική, καθώς επίσης και να εντοπίσουν τυχόν εμπορικές ευκαιρίες που μπορεί να προκύψουν από αλλαγές σε συμβατικούς όρους ή επιχειρηματικές πρακτικές που θα μπορούσαν να αλλάξουν. 

Οι εταιρείες απαιτείται να κεφαλαιοποιούν και αποσβένουν τα κόστη απόκτησης συμβολαίων, όπως οι προμήθειες πωλήσεων ή τα κόστη εγκατάστασης τηλεπικοινωνιακών συνδέσεων, αν θεωρούν ότι μπορούν να ανακτήσουν τα ποσά αυτά μέσω του αντίστοιχου εσόδου. Παρόλα αυτά, μία εταιρεία μπορεί να επιλέξει να εξοδοποιεί τα σχετικά κόστη, εάν η περίοδος απόσβεσης τους είναι μικρότερη του ενός έτους. Οι εταιρείες θα πρέπει να διαχωρίσουν τα διακριτά κόστη απόκτησης συμβολαίου (incremental contract acquisition costs) από τα σχετικά κόστη που απαιτούνται για την ικανοποίηση συμβατικών υποχρεώσεων τους (performance obligations). Στις περιπτώσεις αυτές, οι εταιρείες θα πρέπει να ρυθμίσουν τα συστήματα τους προκειμένου να παρακολουθούν τα αντίστοιχα κόστη ανά συμβόλαιο καθώς και την περίοδο απόσβεσης τους. Επίσης, θα πρέπει να εξετάσουν τις επιπτώσεις που θα έχουν οι τυχόν μεταβολές στην αναγνώριση των εσόδων και αντίστοιχων εξόδων στους δείκτες απόδοσης τους (KPIs) σε ότι αφορά τα κόστη απόκτησης συνδρομητών και στα κόστη διατήρησης συνδρομητών.    

Οι εταιρείες θα πρέπει να κρίνουν αν τέτοιες συμβάσεις ή διακανονισμοί εμπεριέχουν ένα σημαντικό στοιχείο χρηματοδότησης το οποίο θα πρέπει να αποτιμηθεί ξεχωριστά. Στις περιπτώσεις αυτές, θα πρέπει οι εταιρείες να προσαρμόσουν το έσοδο βάσει της αξίας του χρήματος, εκτιμώντας παράλληλα το επιτόκιο προεξόφλησης που θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν.

Ακόμα κι αν αυτές δεν φαίνονται ευκρινώς στα συμβόλαια τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών αλλά αποτελούν συνήθη εμπορική πρακτική των εταιρειών, τότε τίθεται θέμα το σταθερό μηνιαίο πάγιο να μη θεωρηθεί ως σταθερό αλλά ως κατ’ ουσία μεταβλητό σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νέου λογιστικού προτύπου. Επιπροσθέτως, οι εκπτώσεις αυτές πιθανόν να θεωρηθούν ως μεταβολές του αρχικού συμβολαίου βάσει των απαιτήσεων του νέου λογιστικού προτύπου αναγνώρισης εσόδων. Στις περιπτώσεις αυτές, οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών θα πρέπει να εκτιμήσουν αν οι συγκεκριμένες εκπτώσεις αποτελούν μεταβλητό μέρος της σχετικής συναλλαγής ή μία μεταβολή του αρχικού συμβολαίου. Αυτό απαιτεί άσκηση κρίσης από τις εταιρείες και μπορεί να επηρεάσει το χρόνο αναγνώρισης των σχετικών εσόδων από τα συμβόλαια αυτά. Επιπρόσθετα, οι εταιρείες θα πρέπει να εκτιμήσουν κατά πόσο οι περιστασιακές προσφορές σε υπάρχοντες πελάτες αποτελούν μεταβολές συμβολαίων ή προωθητικές ενέργειες στο πλαίσιο συναλλαγών marketing. 

Από πλευράς μετάβασης στο νέο λογιστικό πρότυπο, προβλέπονται επιλογές μετάβασης, οι οποίες έχουν διαφορετική επίδραση στις οικονομικές καταστάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, το ΔΠΧΑ 15 μπορεί να υιοθετηθεί αναδρομικά, με αναδρομική προσαρμογή των συγκριτικών οικονομικών καταστάσεων και επομένως της καθαρής θέσης/ κερδών εις νέον των εταιρειών κατά την έναρξη της συγκριτικής περιόδου, όπως αυτή παρουσιάζεται στις οικονομικές καταστάσεις. Εναλλακτικά, το ΔΠΧΑ 15 μπορεί να υιοθετηθεί κατά την πρώτη ημερομηνία εφαρμογής αναπροσαρμόζοντας σωρευτικά τα κέρδη εις νέον κατά την έναρξη της χρήσης κατά τη διάρκεια της οποίας μία εταιρεία υιοθετεί τις αντίστοιχες λογιστικές πολιτικές βάσει του ΔΠΧΑ 15.   

Επομένως, είναι επιτακτική ανάγκη για τις εταιρείες τηλεπικοινωνιών να εξετάσουν τις σχετικές συμβατικές τους υποχρεώσεις που προκύπτουν από τα συμβόλαια με τους πελάτες τους, καθώς και από τις εμπορικές συμφωνίες με τους διαφόρους αντιπροσώπους τους, ώστε να καταλήξουν στο πώς είναι πιθανό να επηρεαστεί ο κύκλος εργασιών τους από τις αλλαγές στη χρηματοοικονομική πληροφόρηση σχετικά με το ΔΠΧΑ 15. Στο πλαίσιο αυτό, οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών θα πρέπει να αρχίσουν να εξετάζουν πώς αναμένεται να επηρεαστούν οι δείκτες απόδοσης (KPIs) τους προκειμένου να ενημερώσουν έγκαιρα τα κύρια ενδιαφερόμενα μέρη τους, καθώς επίσης και να καταλήξουν ως προς τη μέθοδο μετάβασης στο ΔΠΧΑ 15 λόγω της διαφορετικής επίδρασης στα αποτελέσματα και την καθαρή θέση που ενέχει η κάθε εναλλακτική μέθοδος.