Mediation Institution under the new Legislation

Mediation is increasingly emerging as an important tool for dispute resolution, offering significant benefits for both citizens and the legal world. Specifically, in Cyprus, where the courts face serious workload issues due to the large number of cases that are yet to be adjudicated, mediation can be an effective solution. Moreover, apart from the aforementioned issues, it is clear that the ongoing effort to ease the burden on the courts is not the only direction to pursue, as, based on the current rate of new claims being filed, this need is expected to diminish in the near future. However, strategic planning and the development of a modern and effective justice delivery system, which integrates innovative practices and fully utilizes available modern technological tools, are imperative to ensure the swift and fair administration of justice.

Mediation, a method that allows the parties involved to resolve their disputes out of court with the help of an independent third party (a mediator), is one of the most effective means of dispute resolution. This process, which falls under alternative dispute resolution (“ADR”), not only saves time and money but also promotes the maintenance of good relationships between the parties involved. Furthermore, mediation offers greater flexibility in the solutions provided, as it can be tailored to meet the needs of the parties, while also contributing to the decongestion of the judicial system, thus allowing courts to focus on cases that must be litigated.

Another method of ADR is arbitration, with the main differentiating factor between it and mediation being the “arbitral award,” which is binding on the parties involved. Mediation, by contrast, is a non-binding process in which the parties voluntarily participate to seek a resolution to their dispute through an agreement. Mediation also allows the parties, to some extent, to retain greater control over the process and the final decision, while arbitration, by default, is a more formal process. Furthermore, mediation, like arbitration as a concept, needs to be firmly established in the public’s perception as a reliable and effective alternative method for dispute resolution. The wider acceptance and implementation of these methods are a fundamental prerequisite for enhancing and serving the interests of justice.

Recently, a proposed amendment to the “Law on Certain Mediation Issues in Civil Disputes of 2012 (Law 159(I)2012)” (the “Law”), which governs mediation, was passed to provide for the resolution of financial disputes through mediation, making participation in mediation mandatory for financial and commercial disputes up to 10,000 Euros before proceeding with litigation of the dispute (the “Amendment”). The Amendment has passed technical scrutiny and will be presented in the coming months before the Parliament’s Lawyers Committee for discussion. According to Article 13 of the Law, lawyers are required to inform their clients in writing of the need to attempt the resolution of their dispute through mediation when they have civil or commercial disputes up to 10,000 Euros before them prior to litigation. At the same time, they must explain the obligation to attend an initial mediation session and the procedure for this, as provided by Article 15A of the aforementioned Law. The selection of mediators will be made from the registry maintained by the Ministry of Justice. If a party fails to attend the mediation session, they lose the right to claim legal costs in any later court proceedings. The Amendment also provides for the creation of a mediator registry regulated by the Ministry of Justice, with strict training and certification criteria, thus ensuring the quality of services. Parties seeking to proceed with mediation will have access to the aforementioned registry and can choose a mediator.

The adoption of mediation benefits judicial efficiency, the legal community itself, and the layperson. Lawyers can benefit from this process by taking on new roles and offering high-value services, whereas the layperson may benefit from a faster and more effective administration of justice. By promoting this practice, trust in the justice system is strengthened, as the resolution of disputes becomes more transparent and impartial.

Mediation is not just a process – it is an opportunity for a more flexible, fair, and efficient justice system. Its integration into the legal community of Cyprus is a decisive step toward reducing bureaucracy, improving access to justice, and enhancing social cohesion. Now is the time to embrace this reform and contribute to shaping a more modern and just legal environment for all.

Η διαμεσολάβηση αναδεικνύεται ολοένα και περισσότερο ως ένα σημαντικό εργαλείο επίλυσης διαφορών, με σημαντικά οφέλη τόσο για τους πολίτες όσο και για τον δικηγορικό κόσμο. Ειδικότερα στην Κύπρο, όπου τα δικαστήρια αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υπερφόρτωσης με πλήθος υποθέσεων, η διαμεσολάβηση μπορεί να προσφέρει μία ουσιαστική λύση. Επιπλέον όμως των όσων αναφέρω ανωτέρω, είναι προφανές ότι η συνεχιζόμενη επιδίωξη αποσυμφόρησης των Δικαστηρίων δεν αποτελεί την μοναδική κατεύθυνση, καθώς, με βάση τον τρέχοντα ρυθμό καταχώρησης νέων αγωγών, η ανάγκη αυτή αναμένεται να εκλείψει στο εγγύς μέλλον. Εντούτοις, επιβάλλεται ο στρατηγικός σχεδιασμός και η ανάπτυξη ενός σύγχρονου και αποτελεσματικού συστήματος απονομής της δικαιοσύνης, το οποίο θα ενσωματώνει καινοτόμες πρακτικές και θα αξιοποιεί πλήρως τα σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία που είναι διαθέσιμα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ταχεία και δίκαιη απονομή δικαιοσύνης.

Η διαμεσολάβηση αποτελεί μία εναλλακτική μορφή επίλυσης διαφορών (Alternative Dispute Resolution), η οποία επιτρέπει στα εμπλεκόμενα μέρη να επιλύουν τις διαφορές τους εξωδικαστικά, με τη βοήθεια ενός ουδέτερου διαμεσολαβητή. Αυτή η διαδικασία όχι μόνο εξοικονομεί χρόνο και χρήμα, αλλά προάγει και τη διατήρηση καλών σχέσεων μεταξύ των εμπλεκομένων μερών. Επιπλέον, η διαμεσολάβηση δίνει τη δυνατότητα μεγαλύτερης ευελιξίας στις λύσεις που προσφέρονται, καθώς μπορεί να προσαρμοστεί στις ανάγκες των μερών, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην αποφόρτιση του δικαστικού συστήματος, επιτρέποντας στα δικαστήρια να εστιάσουν σε πιο σύνθετες υποθέσεις.

Η βασική διαφορά της διαμεσολάβησης με τη διαιτησία και τη διαιτητική απόφαση έγκειται στο γεγονός ότι η διαμεσολάβηση είναι μία μη δεσμευτική διαδικασία, όπου τα μέρη επιδιώκουν εθελοντικά τη συμφωνία, ενώ στη διαιτησία και στη διαιτητική απόφαση ο διαιτητής εκδίδει δεσμευτική απόφαση που επιβάλλεται στα μέρη. Η διαμεσολάβηση επίσης επιτρέπει στα μέρη μεγαλύτερο έλεγχο στη διαδικασία και την τελική απόφαση, ενώ η διαιτησία μπορεί να είναι πιο επίσημη και αυστηρή. Περαιτέρω, ο θεσμός της διαμεσολάβησης, όπως και αυτός της διαιτησίας, χρειάζεται να εδραιωθεί στην αντίληψη των πολιτών ως μία αξιόπιστη εναλλακτική διαδικασία για την επίλυση διαφορών. Η ευρύτερη αποδοχή και εφαρμογή αυτών των μεθόδων αποτελεί βασική προϋπόθεση για την αναβάθμιση της αποτελεσματικότητας του συστήματος απονομής της δικαιοσύνης.

Πρόσφατα, το Υπουργικό Συμβούλιο της Κυπριακής Δημοκρατίας ενέκρινε νομοσχέδιο το οποίο θα προνοεί για την επίλυση οικονομικών διαφορών μέσω της διαμεσολάβησης. Το εγκεκριμένο Νομοσχέδιο καθιστά υποχρεωτική τη συμμετοχή σε διαμεσολάβηση που για οικονομικές και εμπορικές διαφορές έως και 10 χιλιάδες ευρώ πριν την έγερση αγωγής στο δικαστήριο. Το Νομοσχέδιο και οι κανονισμοί έχουν περάσει από νομοτεχνικό έλεγχο και θα οδηγηθούν εντός των επομένων μηνών ενώπιον της Επιτροπής Νομικών της Βουλής για συζήτηση και παραπομπή στην Ολομέλεια της Βουλής.  Βάσει του άρθρου 13 του περί Ορισμένων Θεμάτων Διαμεσολάβησης σε Αστικές Διαφορές Νόμου του 2012 (Ν.159(Ι)2012), οι δικηγόροι υποχρεούνται να ενημερώνουν γραπτώς τους πελάτες τους για τη δυνατότητα προσφυγής στη διαμεσολάβηση όταν έχουν αστικές ή εμπορικές διαφορές μέχρι 10 χιλιάδες ευρώ. Παράλληλα, θα πρέπει να επεξηγούν την υποχρέωση πραγματοποίησης αρχικής συνεδρίας διαμεσολάβησης και την διαδικασία αυτής όπως προνοείται από το άρθρο 15Α του προαναφερόμενου Νόμου. Η επιλογή των διαμεσολαβητών θα γίνεται από το εγγεγραμμένο μητρώο το οποίο τηρεί το Υπουργείο Δικαιοσύνης. Σε περίπτωση που ένα μέρος δεν προσέλθει στη συνεδρία διαμεσολάβησης, χάνει το δικαίωμα να διεκδικήσει δικηγορικά έξοδα σε μεταγενέστερη δικαστική διαμάχη.

Το προαναφερόμενο Νομοσχέδιο προβλέπει επίσης τη δημιουργία μητρώου διαμεσολαβητών, με αυστηρά κριτήρια εκπαίδευσης και πιστοποίησης, διασφαλίζοντας έτσι την ποιότητα των υπηρεσιών. Προβλέπονται κυρώσεις, όπως η διαγραφή από το μητρώο, σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης με τα προβλεπόμενα κριτήρια.

Η υιοθέτηση της διαμεσολάβησης είναι προς όφελος τόσο της δικαστικής αποτελεσματικότητας όσο και της ίδιας της νομικής κοινότητας. Οι δικηγόροι μπορούν να επωφεληθούν από αυτή τη διαδικασία, αναλαμβάνοντας νέους ρόλους και παρέχοντας υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας, ενώ παράλληλα προάγουν την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη απονομή της δικαιοσύνης. Με την προώθηση αυτής της πρακτικής, ενισχύεται η εμπιστοσύνη των πολιτών στο σύστημα απονομής δικαιοσύνης, καθώς η επίλυση των διαφορών γίνεται με μεγαλύτερη διαφάνεια και αμεροληψία.

Η διαμεσολάβηση δεν είναι απλώς μια διαδικασία – είναι μια ευκαιρία για πιο ευέλικτο, δίκαιο και αποδοτικό σύστημα δικαιοσύνης. Η ενσωμάτωσή της στον δικηγορικό κόσμο της Κύπρου αποτελεί ένα αποφασιστικό βήμα για τη μείωση της γραφειοκρατίας, τη βελτίωση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής. Είναι η στιγμή ο δικηγορικός κόσμος να αγκαλιάσει αυτή τη μεταρρύθμιση και να συμβάλει στη διαμόρφωση ενός πιο σύγχρονου και δίκαιου νομικού περιβάλλοντος για όλους.