Cafetariaplan basics: waarom kiezen bedrijven voor flexibele verloning?

Er zijn heel wat klassieke redenen om werknemers een cafetariaplan aan te bieden. Het loonpakket wordt aantrekkelijker en dat is positief voor rekrutering en retentie. Naast de klassieke redenen zijn er echter nog heel wat andere drijfveren die de invoer van een cafetariaplan bevorderen. In dit artikel zoomen we dan ook in op vijf andere belangrijke redenen.

De Belgische werkgevers zijn kampioen in het aanbieden van extralegale voordelen. De meeste loonpakketten zijn echter zo omvangrijk dat werknemers niet meer op de hoogte zijn van waar ze allemaal recht op hebben. Als ze op zoek gaan naar een andere werkgever, vergelijken ze doorgaans maar een beperkt aantal elementen, zoals het cash salaris en de bedrijfswagen. Voordelen die niet specifiek op de loonbrief staan, zoals een hospitalisatieverzekering, worden vaak vergeten. De waardering van het totale loonpakket staat daarom vaak op een laag pitje.

Dat probleem kan je oplossen door een Total Reward Statement in te voeren. Dat is een up-to-date, interactief overzicht van het totale verloningspakket van de werknemer, met voor elk element een duidelijke omschrijving en, waar mogelijk, ook een waardering. De elementen worden bovendien in verschillende categorieën opgedeeld. Op die manier heeft de werknemer al een goed (grafisch) overzicht van zijn pakket en dat is een goede start.

De waardering van het loonpakket stijgt echter nog meer naarmate de werknemer de mogelijkheid heeft om zelf het salarispakket samen te stellen. Het klassieke voorbeeld is de werknemer die simuleert wat de impact op het loonpakket zou zijn indien hij zou kiezen voor een kleinere wagen. Als de werknemer inzicht krijgt in het budget en wat hij hiermee eventueel kan doen, bijvoorbeeld een fiets financieren, zal zijn waardering voor het budget stijgen. Zelfs als hij uiteindelijk toch kiest voor de grotere wagen waar hij recht op heeft, zal hij het voordeel meer appreciëren, omwille van zijn nieuwe inzicht in een mogelijke downgrade. Zelfs als een werknemer geen keuzes maakt in het cafetariaplan zal hij het pakket mogelijks meer waarderen omdat hij wel de mogelijkheid krijgt om in de toekomst weloverwogen keuzes te maken.

Een belangrijke reden waarom veel bedrijven een cafetariaplan introduceren is de nood aan harmonisatie binnen de ondernemingen. Veel bedrijven zijn in de loop der jaren gegroeid door fusies en/of overnames. Het loonpakket is meestal een typisch Belgische ‘koterij’. Doorgaans wordt het loonpakket op zulke momenten echter niet geharmoniseerd. Dat komt meestal door het kostenplaatje dat aan een dergelijke harmonisatie hangt.

Denk bijvoorbeeld aan een entiteit die een hospitalisatieverzekering aanbiedt en fusioneert met een entiteit zonder hospitalisatieverzekering maar met drie extra vakantiedagen. Zomaar voor iedereen een hospitalisatieverzekering en drie bijkomende vakantiedagen aanbieden, resulteert natuurlijk in een aanzienlijke kost. Via een cafetariaplan kan je de werknemers van één entiteit de mogelijkheid geven om te kiezen voor een hospitalisatieverzekering, mits het inruilen van een ander budget. De andere werknemers kunnen dan – op vrijwillige basis – kiezen voor drie bijkomende vakantiedagen. Dit alles zonder bijkomende kost voor de werkgever. 

De moeilijke gespreken rond harmonisatie kunnen op die manier ook transparant gebeuren. De werknemers krijgen namelijk een duidelijk inzicht in de kosten die bepaalde extra voordelen met zich meebrengen voor hun werkgever. Dat zal bovendien opnieuw de waardering voor het loonpakket doet stijgen.

Veel bedrijven hebben specifieke pijnpunten in het loonpakket. Die pijnpunten maken het soms moeilijk om bepaalde werknemers te behouden of aan te trekken. Een Belg is bijvoorbeeld niet alleen met een baksteen in de maag geboren, maar ook met een bedrijfswagen. Veel KMO’s hebben dan ook moeite om bepaalde profielen aan te trekken als ze die bedrijfswagen niet aanbieden. 

Het is voor veel bedrijven echter niet mogelijk om dit voordeel van dag op dag in te voeren in het standaardloonpakket. Dit is niet eerlijk ten opzichte van de andere medewerkers, die geen recht hadden op de bedrijfswagen. Als een bedrijfswagen onderdeel vormt van het cafetariaplan, kan je de mogelijkheid geven aan de nieuwe werknemer om loon in te ruilen voor een bedrijfswagen. Tegelijk bied je ook – zonder bijkomende kost – de mogelijkheid aan de andere medewerkers om voor een bedrijfswagen te kiezen. Zo houd je al je medewerkers tevreden en maak je je bedrijf concurrentiëler.

Er zijn nog heel wat voorbeelden die in dit scenario passen. Denk maar aan de standaard smartphone die in het loonpakket zit en waar niet iedereen tevreden mee is of aan de werknemer die ofwel te weinig ofwel te veel vakantiedagen heeft.

Alternatieve mobiliteit is hot, maar het is niet altijd mogelijk om dit zonder bijkomende kosten in te voeren. Zo hebben niet alle medewerkers bijvoorbeeld een wagen- of mobiliteitsbudget. Zelfs als werknemers een wagen hebben, zijn de meesten niet altijd bereid om die te downgraden of in te leveren. 

De oplossing is dan om de alternatieve mobiliteit in te voeren via het cafetariaplan. Dit kan gaan om de klassieke fietsleasing, maar ook om budget voor een mobiliteitsapp dat werknemers kunnen gebruiken voor parking aan het station, openbaar vervoer, deelfietsen of deelwagens.

Je kan uiteraard ook verder gaan. Je kan bijvoorbeeld de mogelijkheid bieden om de onbeperkte tankkaart in te ruilen. Voor bedrijven die in stadscentra liggen kan het dan weer interessant zijn om het budget voor parking in de buurt op te nemen in het cafetariaplan. Zo kunnen werknemers zelf beslissen om dat budget in te ruilen voor een ander voordeel. Daarnaast kunnen ze bijvoorbeeld ook kiezen voor een verdere maar goedkopere parkeerplaats.

Een cafetariaplan is een mooi verhaal. Je toont aan dat je als werkgever een voortrekkersrol wilt spelen. Hoewel meer en meer ondernemingen een cafetariaplan invoeren, blijft een flexibel verloningsplan zeer innovatief. Je kan als werkgever via een cafetariaplan de nadruk te leggen op enkele specifieke topics. 

Zo kan je bijvoorbeeld de aandacht vestigen op groene mobiliteit via de fietsleasing of het invoeren van elektrische wagens. Bovendien kan ook CSR een plaatsje krijgen in jouw cafetariaplan door de module giften te introduceren en enkele specifieke goede doelen uit te kiezen. 

Je kan deze innovatie extra benadrukken door een mooie en gebruiksvriendelijke tool. Daarbij is het belangrijk dat de tool volledig is aangepast in functie van je eigen branding en communicatie.