Ostatnio dużo dyskutuje się o nowych uprawnieniach, które miałyby przysługiwać inspektorom Państwowej Inspekcji Pracy. Zgodnie z doniesieniami, rozważane są przepisy, które umożliwią inspektorom przekształcanie umów cywilnoprawnych w stosunki pracy.
Zatrudnienie na podstawie umów cywilnoprawnych
Umowa o pracę, będąca podstawową formą zatrudnienia, zapewnia stabilność i szeroką ochronę prawną, w tym gwarancje wynagrodzenia, urlopów i okresów wypowiedzenia. Na rynku, oprócz umowy o pracę, występują również umowy cywilnoprawne, które co do zasady zapewniają większą elastyczność wykonywanych czynności oraz zazwyczaj pozwalają zredukować część obowiązków pracodawcy i wysokość obciążeń publicznoprawnych związanych z wynagrodzeniem za pracę. Zatrudnienie na podstawie umowy cywilnoprawnej, do której zaliczają się w szczególności umowa zlecenia oraz umowa B2B (business-to-business), jest w Polsce dość powszechne.
Umowa zlecenia wymaga od zleceniodawcy przestrzegania minimalnej stawki godzinowej i opłacenia składek na ubezpieczenie zdrowotne oraz na ubezpieczenia społeczne, podczas gdy umowa B2B, zawierana między przedsiębiorcami wymaga od samozatrudnionego samodzielnego opłacania składek ZUS oraz podatków. Kluczowa różnica między tymi umowami a umową o pracę to brak kierownictwa bądź miejsca lub czasu wykonywania pracy w umowach cywilnoprawnych, co wpływa na sposób, w jaki są one regulowane i jakie zapewniają prawa.
Nowe uprawnienia Państwowej Inspekcji Pracy w zakresie reklasyfikacji umów
W celu eliminacji nieprawidłowości związanych z zatrudnianiem pracowników na podstawie umów cywilnoprawnych oraz w celu zapewnienia pracownikom pełnych praw wynikających z Kodeksu pracy, rozważane są zmiany w prawie dotyczące reklasyfikacji umów cywilnoprawnych na umowy o pracę. Przepisy te miałyby na celu skuteczniejsze przeciwdziałanie nadużyciom i sytuacjom, gdy pracodawcy wymuszają na pracownikach wyrażenie zgody na zatrudnienie na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Zgodnie z medialnymi doniesieniami, Państwowa Inspekcja Pracy miałaby zyskać możliwość reklasyfikacji umów cywilnoprawnych, w tym umów B2B, na umowy o pracę, jeśli warunki zatrudnienia spełniałyby przesłanki stosunku pracy. Zgodnie z zapowiedziami, inspektor Państwowej Inspekcji Pracy miałby prawo do samodzielnego podjęcia decyzji o przekwalifikowaniu umowy. Taka decyzja byłaby wiążąca zarówno dla pracodawcy, jak i dla pracownika.
Potencjalnie, takie uprawnienia mogłyby również wiązać się ze zmianą definicji stosunku pracy zawartej w Kodeksie pracy.
*
Nowe uprawnienia Państwowej Inspekcji Pracy miałyby na celu poprawę ochrony praw pracowników i skuteczniejsze przeciwdziałanie nadużyciom ze strony pracodawców, co jest zasadniczo potrzebne i pozytywne. Zmiany te mogą przyczynić się do większej stabilności zatrudnienia i eliminacji nieuczciwych praktyk na rynku pracy. Jednakże warto zauważyć, że niektórzy pracownicy preferują elastyczne formy zatrudnienia, które mogą być bardziej dostosowane do ich indywidualnych potrzeb i stylu życia. Wprowadzenie nowych regulacji powinno zatem uwzględniać również potrzeby tych osób inie ograniczać im możliwości wyboru formy zatrudnienia.
