Nowy rejestr dla określonych zawodów medycznych

Na podstawie przepisów ustawy o niektórych zawodach medycznych tworzony jest Centralny Rejestr Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego („Centralny Rejestr”). Rejestr będzie jawny (w ograniczonym zakresie) oraz ogólnodostępny.

Obowiązkiem wpisu do Centralnego Rejestru objęte zostaną osoby wykonujące określone przepisami ustawy „niektóre” zawody medyczne. Należą do nich:

Centralny Rejestr ma stanowić uzupełnienie funkcjonujących już od lat rejestrów lekarzy i lekarzy dentystów, pielęgniarek i położnych, farmaceutów, fizjoterapeutów, a także rejestru techników diagnostycznych i tworzącego się rejestru ratowników medycznych. O ile jednak w przypadku tych zawodów medycznych, poszczególne rejestry są (lub będą) prowadzone przez organy poszczególnych samorządów zawodowych, o tyle w sytuacji ww. „niektórych” zawodów medycznych Centralny Rejestr prowadzony będzie przez Centrum e-Zdrowia, które podlega Ministerstwu Zdrowia.

Wnioski o rejestrację (o wpis) w Centralnym Rejestrze będzie przyjmowane wyłącznie w formie elektronicznej, za pośrednictwem strony internetowej (rizm.ezdrowie.gov.pl). Do wniosku należy dołączyć m.in. odwzorowania cyfrowe (skan lub zdjęcie) dokumentów potwierdzających wykształcenie lub uzyskanie kwalifikacje (np. dyplomu ukończenia studiów). Złożenie wniosku o rejestrację (wpis) do Centralnego Rejestru będzie podlegać opłacie w wysokości 100 zł. Weryfikacją wniosków zajmą się właściwe miejscowo dla wnioskodawców urzędy wojewódzkie.

Przepisy przewidują czas na złożenie wniosku o wpis do Centralnego Rejestru do dnia 26 września 2024 roku (w stosunku do osób, które na dzień wejścia w życie przepisów, tj. 26 marca 2024 roku spełniają warunki uprawniające ich do uzyskaniu wpisu w Centralnym Rejestrze).

Bez wpisu do Centralnego Rejestru, osoby wykonujące „niektóre” zawody medyczne będą mogły nadal je wykonywać, ale tylko do dnia 26 września 2025 r. W praktyce oznacza to, że po tej dacie „niektóre” zawodowy medyczne będą mogły być wykonywane wyłączenie przez osoby, które zostały zarejestrowane w Centralnym Rejestrze.

Nowe przepisy to jednak nie wyłącznie nowe obowiązki rejestracyjne. Przepisy ustawy o niektórych zawodach medycznych precyzują również zakres czynności zawodowych właściwych dla każdego z tych „niektórych” zawodów medycznych.

Dodatkowo, w Ministerstwie Zdrowia trwają prace nad rozporządzeniem ze szczegółowym wykazem czynności zawodowych, które będą mogły wykonywać osoby wykonujące poszczególne z „niektórych” zawodów medycznych. 

Ustawa określając zasady wykonywania „niektórych” zawodów medycznych, wprowadza również odpowiedzialność zawodową osób wykonujących te zawody. Odmiennie jednak niż w przypadku innych zawodów medycznych (takich jak np. lekarze, pielęgniarki, fizjoterapeuci, czy farmaceuci), gdzie osoby je wykonujące zrzeszone są w samorządy zawodowe i podlegają orzecznictwu sądów dyscyplinarnych tych samorządów, w przypadku „niektórych” zawodów medycznych Minister Zdrowia utworzy Komisje Odpowiedzialności Zawodowej, w skład których wejdą przedstawiciele poszczególnych tych zawodów medycznych oraz przedstawiciele Ministerstwa.

Dla pracodawców i zleceniodawców (a więc osób wykonujących „niektóre” zawody medyczne na podstawie umowy o pracę i umowy cywilnoprawnej) szczególne znaczenie będzie miało zawieszenie uprawnienia do wykonywania zawodu medycznego (na okres do 5 lat) lub pozbawienie danej osoby uprawnień do wykonywania zawodu medycznego. Powyższe kary za przewinienia zawodowe orzeczone przez Komisję Odpowiedzialności Zawodowej (które będą prawomocne), będą mogły stanowić podstawę do zwolnienia dyscyplinarnego (a więc rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika) albo podstawę do rozwiązania umowy cywilnoprawnej. 

Nowe przepisy przewidują dodatkowe dni wolne na podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Z takiego dodatkowego urlopu będzie mogła skorzystać: osoba wykonująca ww. zawód medyczny, która zatrudniona jest na podstawie umowy o pracę w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych w ramach ustawicznego kształcenia.

Według ustawodawcy (uzasadnienie projektu ustawy), z uwagi na to, że w stosunku osób wykonujących ww. zawody medyczne został nałożony obowiązek ustawicznego rozwoju zawodowego, konieczne jest przyjęcie rozwiązań zapewniających możliwość uczestnictwa przez takie osoby w szkoleniach czy innych formach podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Wprowadzenie takiego dodatkowego urlopu szkoleniowego w ocenie ustawodawcy jest kluczowe, aby ww. osoby nie musiały wykorzystywać własnego urlopu wypoczynkowego w powyższym celu.

Wymiar takiego dodatkowe urlopu to 6 dni roboczych (a więc przypadających na dni pracy w harmonogramie czasu pracy) w dany roku kalendarzowym. Urlop taki ma być płatny według zasad obowiązujących przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy, a jego termin każdorazowo ma być uzgodniony z pracodawcą.

Ustawodawca podczas projektowania przepisów zaznaczył, że istotne jest ustalenie tego urlopu przez pracownika z pracodawcą. Oznacza to, że pracodawca może nie wyrazić zgody na udzielenie takiego urlopu szkoleniowego z powodu szczególnych potrzeb, np. gdy taka nieobecność pracownika mogłaby spowodować poważne zakłócenia w toku pracy.

Co więcej, na pracowniku korzystającym z takiego dodatkowego urlopu szkoleniowego będzie spoczywał obowiązek odpowiedniego udokumentowania, iż odbył szkolenie w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych.