Rynek kryptoaktywów w ostatnich latach zaczął przybierać na znaczeniu oraz materialności. Nie powinno zatem dziwić co raz większe zainteresowanie uregulowaniem tych rynków na poziomie ogólnounijnym.
Po wcześniejszym przyjęciu Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (dalej jako: Rozporządzenie „MiCA”) Unia Europejska poczyniła następne kroki w celu implementacji regulacji w zakresie obrotu kryptoaktywami, tym razem w obszarze prawa podatkowego.
Od 13 listopada 2023 r. weszły w życie regulacje Dyrektywy Rady (UE) 2023/2226 z dnia 17 października 2023 r. zmieniająca dyrektywę 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania (dalej: Dyrektywa DAC8). Dyrektywa wprowadza szereg regulacji raportowania transakcji z wykorzystaniem kryptowalut, ale nie tylko – zmieniają się także obowiązki dla profesjonalistów dotyczące schematów podatkowych oraz wprowadza się obowiązkową wymianę interpretacji indywidualnych wydanych dla osób fizycznych.
Cel i zakres regulacji
Dyrektywa DAC8 pozostaje w ścisłym związku z rozporządzeniem MiCA, gdyż duża część pojęć użytych w niej jak np. kryptoaktywo, dostawca usług w zakresie kryptoaktywów – CASP (ang. Crypto-Asset Service Provider) lub też usługa w zakresie kryptoaktywów zdefiniowane zostały w rozporządzeniu MiCA.
Głównym celem Dyrektywy DAC8 jest rozszerzenie współpracy organów podatkowych państw członkowskich o transakcje z wykorzystaniem kryptoaktywów i zapewnienie przejrzystych, jednolitych przepisów na poziomie UE spójnych z ramami raportowania CARF (z ang. Crypto-Asset Reporting Framework) wyznaczonymi przez OECD.
Regulacje o kryptoaktywach
Dyrektywa skupia się na wprowadzeniu obowiązków raportowania 4 rodzajów transakcji dotyczących kryptoaktywów:
- Transakcję wymiany kryptoaktywa na walutę fiat (pieniądz fiducjarny) i odwrotnie (w praktyce mowa tutaj o sprzedażykryptoaktywa;
- Transakcję wymiany w ramach jednego kryptoaktywa (np. zamiana tokenów NFT) lub wymiany w ramach różnych rodzajów (np. wymiana NFT na kryptowalutę);
- Transfery kryptoaktywów jednego użytkownika powodujące opuszczenie systemu danego dostawcy usług;
- Detaliczne transakcje płatnicze za towary lub usługi z wykorzystaniem kryptowalut
o wartości przekraczającej jednorazowo równowartość 50 000 dolarów amerykańskich (USD) wyrażoną w dowolnej walucie.
W ramach raportowania dostawca usług przekazywał będzie wszystkie niezbędne dane o danym użytkowniku: imię, nazwisko, państwo rezydencji i datę urodzenia.
Ponadto obowiązkowe będzie przekazanie danych o raportowanym kryptoaktywie czyli pełna nazwa rodzaju raportowanego kryptoaktywa, oraz w zależności od transakcji wartości transakcji, liczba jednostek aktywa i liczba danych transakcji:
- dla transakcji nabycia lub zbycia kryptoaktywów za walutę fiat raportowana będzie łączna kwota brutto transakcji, liczba jednostek oraz liczba transakcji nabycia lub zbycia dokonanych przez konkretnego użytkownika;
- dla transakcji wymiany w ramach jednego rodzaju lub wymiany za inne rodzajowo kryptoaktywo raportowana będzie łączna kwota wartości rynkowej, liczba jednostek oraz liczba wymian dokonanych przez konkretnego użytkownika;
- dla detalicznych transakcji płatniczych z wykorzystaniem kryptoaktywa raportowana będzie łączna rzeczywista wartość rynkowa, liczba jednostek oraz liczba płatności powyżej równowartości 50 000 USD dokonanych przez konkretnego użytkownika;
- dla transferu kryptoaktywów raportowana będzie łączna rzeczywista wartość rynkowa, liczba jednostek oraz liczba transferów dokonanych przez konkretnego użytkownika.
Zmiany w raportowaniu schematów podatkowych
Dyrektywa DAC8 jednakże nie jest zorientowana tylko i wyłącznie na kryptoaktywa. Poza nimi obejmuje także zmiany w raportowaniu schematów podatkowych. Zmiana w zakresie schematów podatkowych jest pokłosiem wyroku TSUE z 8 grudnia 2022 r. sygn. C-694/20 dotyczącego tajemnicy zawodowej profesjonalistów podatkowych z Belgii. TSUE uznał, że obowiązek raportowania schematów podatkowych oraz obowiązek informowania o obowiązku raportowania podmiotów trzecich nie będących klientami przez osoby objęte tajemnicą zawodową jest niezgodne z postanowieniami traktowymi. Nie zmieni to jednak relacji z klientami, gdyż profesjonaliści nadal będą rozpoznawać czynności (zdarzenia) posiadające cechy schematu podatkowego i sygnalizować obowiązek raportowania klientom. Zmiana ta w Polsce będzie miała szczególne znaczenie ze względu na wprowadzenie schematów krajowych, a nie tylko transgranicznych.
Wymiana interpretacji indywidualnych wydawanych osobom fizycznym
Ponadto na mocy Dyrektywy DAC8 administracje podatkowe będę wymieniały się interpretacjami podatkowymi wydawanymi dla najbogatszych osób fizycznych. Objęte tym obowiązkiem wymiany będą interpretacje indywidualne wydawane dla osób fizycznych opisujące 3 zdarzenia: transakcję o wartości powyżej 1 500 000 euro, transakcje transgraniczną oraz określenie rezydencji podatkowej. Najciekawszym kryterium wydaje się być materialność transakcji i w jaki sposób będzie ona przez organy podatkowe weryfikowana.
