Kolejne uproszczenia w cenach transferowych? Najnowsze publikacje dot. OECD BEPS 2.0

Organizacja OECD pracuje obecnie nad wprowadzeniem drugiego dużego pakietu zmian w zakresie międzynarodowego prawa podatkowego nazywanego inicjatywą OECD BEPS 2.0. Zgodnie ze stanowiskiem OECD, celem BEPS 2.0 jest koncentracja na wyzwaniach związanych z cyfryzacją gospodarki i dostosowanie systemu podatkowego do obecnej charakterystyki globalnej gospodarki.

Planowane rozwiązane OECD opiera na dwóch tzw. filarach (Pillar I oraz Pillar II). Poniżej przedstawiono kluczowe informacje o rozwiązaniach stanowiących podstawę OECD BEPS 2.0:

Pillar I

• Kwota A – opodatkowanie grup wielonarodowych o przychodach powyżej 20 mld euro i marżach zysku powyżej 10% w krajach, w których korzysta się z ich usług i dóbr;
• Kwota B – uproszczenie i usprawnienie wyceny podstawowej działalności marketingowej i dystrybucyjnej.

Pillar II

• Modelowe zasady GloBE - podatek minimalny w wysokości 15% dla przedsiębiorstw, które osiągnęły skonsolidowane przychody w wysokości co najmniej 750 mln euro;
• Mechanizm STTR - opodatkowanie płatności do podmiotów powiązanych, jeżeli w państwie otrzymującego byłyby opodatkowane poniżej oczekiwanego poziomu.

Z perspektywy cen transferowych dla większości podatników największe znaczenie będą miały zmiany proponowane w zakresie tzw. Pillar I - Kwota B.

W ramach tzw. Pillar I Kwota A jest skierowana do największych i najbardziej dochodowych międzynarodowych grup kapitałowych i zakłada częściową realokację praw do opodatkowania dochodów tych grup na rzecz jurysdykcji, gdzie konsumowane są dobra i usługi. Wartość realokacji wyniesie 25%  nadwyżki nad założoną marżą zysku grup kapitałowych w wysokości 10%.

Stanowi to więc pewnego rodzaju rozwiązanie mające na celu redystrybucją opodatkowania wysokiej rentowności międzynarodowych grup kapitałowych na rzecz krajów, gdzie wspomniane grupy generują swoje zyski.

W przeciwieństwie do Kwoty A, Kwota B ma na celu uproszczenie istniejących zasad dotyczących cen transferowych dla wszystkich podatników. Zakłada ona wdrożenie ujednoliconego i uproszczonego podejścia w ramach przepisów cen transferowych w zakresie prostej działalności marketingowej i dystrybucyjnej, w tym działalności agentów sprzedażowych i komisantów.

Zgodnie z OECD, rozwiązania w ramach Kwoty B mają na celu uproszczenie i usprawnienie stosowania zasady ceny rynkowej do działań marketingowych i dystrybucyjnych, zmniejszenie ilości sporów w powyższym obszarze, zwiększenie pewności prawa, redukcję kosztów compliance i wsparcie małych jurysdykcji, w których istnieje ograniczony dostęp do danych porównawczych.

Według założeń OECD, transakcje objęte Kwotą B będą podlegały ustalaniu cen transferowych poprzez odniesienie do tzw. matrycy cenowej (ang. pricing matrix), z wyjątkiem sytuacji, w których dostępne są wewnętrzne dane porównawcze. Matryca cenowa będzie zawierała wyznaczone w ramach analiz OECD rynkowe przedziały cenowe dla poszczególnych rodzajów działalności i odpowiadające im rynkowe poziomy rentowności. Prace nad matrycą cenową mają wziąć pod uwagę m.in. specyficzne cechy podmiotów badanych, takie jak poziom aktywów operacyjnych, koszty operacyjne lub branża, jak również uwzględnienie różnic geograficznych i luk w dostępności danych porównawczych.

Wdrożenie powyższych rozwiązań wynikających z Kwoty B stworzyłoby w porządku prawnym państw, które wdrożą przepisy OECD BEPS 2.0, mechanizm zbliżony do funkcjonującego obecnie tzw. safe harbour w zakresie prostej działalności marketingowej i dystrybucyjnej.

Prace i konsultacje nad OECD BEPS 2.0 trwają intensywnie. W dniu 17 lipca 2023 r. OECD opublikowało dokumenty zawierającą najnowsze ustalenia tzw. OECD/G20 Inclusive Framework. Dotyczą one przede wszystkim kwoty B (Pillar I), wybranych aspektów podatku minimalnego (Pillar II), kwoty A (Pillar I) oraz zasady Subject-to-Tax Rule (STTR). Poniżej zaprezentowano najistotniejsze kwestie zaprezentowane w publikacji OECD.

• Przygotowano tekst Konwencji Wielostronnej (MLC) kwoty A (Pillar I) opracowanej przez Inclusive Framework, która umożliwia jurysdykcjom realokację i wykonywanie krajowego prawa do opodatkowania części zysków rezydualnych przedsiębiorstw wielonarodowych (Kwota A). Inclusive Framework opublikuje tekst MLC po przygotowaniu go do podpisu oraz po rozwiązaniu kilku kwestii, wobec których część jurysdykcji wyraziło wątpliwości.

• Mechanizm kwoty B ma na celu uproszczenie i usprawnienie stosowania zasady ceny rynkowej do działań marketingowych i dystrybucyjnych. Celem tej regulacji ma być zmniejszenie ilości sporów w powyższym obszarze, zwiększenie pewności prawa, redukcja kosztów compliance i wsparcie małych jurysdykcji, w których istnieje ograniczony dostęp do danych porównawczych.
• Opublikowano również krótki przegląd zatytułowany „Kwota B w pigułce”, aby pomóc w zrozumieniu kwoty B.
• Dokument dotyczący Kwoty B jest poddawany konsultacjom publicznym. Uwagi można zgłaszać do 1 września 2023 r.
• Po zakończeniu konsultacji publicznych OECD planuje opublikowanie finalnej wersji raportu Kwoty B i wdrożenie jego zapisów do Wytycznych OECD w zakresie cen transferowych. 

• Opublikowano zaktualizowaną wersję deklaracji dotyczącej podatku wyrównawczego (GIR) stanowiącego element filaru drugiego międzynarodowej reformy podatkowej (podatek minimalny). Za pomocą tej deklaracji międzynarodowe grupy przedsiębiorstw (MNE) będą przekazywać administracji podatkowej szczegółowe informacje umożliwiające odpowiednią ocenę ryzyka danej grupy, podmiotów wchodzących w jej skład oraz ocenę prawidłowości zobowiązań podatkowych grupy z tytułu podatku wyrównawczego, jeśli takie znajdują zastosowanie.
• Dokument zawiera kilka zmian w stosunku do pierwotnego dokumentu konsultacji publicznych, w szczególności w celu uwzględnienia ram przejściowych, które pozwalają na uproszczoną sprawozdawczość jurysdykcyjną dla wszystkich lat podatkowych rozpoczynających się 31 grudnia 2028 r. lub wcześniej, ale z wyłączeniem roku podatkowego kończącego się po 30 czerwca 2030 r.

• Opublikowano drugi zestaw uzgodnionych wytycznych administracyjnych dotyczących zasad modelowych GloBE dla filaru II. Obejmuje on wytyczne dotyczące zasad przeliczania walut podczas wykonywania obliczeń GloBE, traktowania kredytów podatkowych oraz stosowania wyłączenia dla jednostek posiadających substrat majątkowo-osobowy (SBIE).
• Wytyczne administracyjne zawierają również dalsze wytyczne dotyczące projektowania kwalifikowanego krajowego podatku wyrównawczego (QDMTT), a także dwie nowe tzw. bezpieczne przystanie (ang. safe harbour):
  • stałą bezpieczną przystań dla jurysdykcji, które wprowadzą QDMTT.
  • przejściową bezpieczną przystań, która przewiduje, że podatek wyrównawczy dla jurysdykcji jednostki dominującej najwyższego szczebla będzie wynosił zero w ramach zasady niedostatecznie opodatkowanych zysków (UTPR) w latach podatkowych rozpoczynających się przed końcem 31 grudnia 2025 roku, a kończących się przed 31 grudnia 2026 r., jeżeli nominalna stawka podatkowa w tej jurysdykcji wynosi co najmniej 20%. Jest to wyraźnie ukierunkowane na przypadki grup, w których USA są jurysdykcją jednostek dominujących najwyższego szczebla.

• Subject-to-Tax Rule (STTR) jest zasadą opartą na traktatach, która pozwala jurysdykcji źródła na nałożenie dodatkowego zobowiązania podatkowego na niektóre płatności wewnątrzgrupowe w przypadku, gdy odbiorca podlega minimalnej stawce podatku od osób prawnych niższej niż 9% (skorygowanej o obniżenia podstawy opodatkowania, takie jak zwolnienia podatkowe i ulgi podatkowe).
• Określono szeroki zakres płatności między podmiotami powiązanymi, które będą podlegać STTR, w tym odsetki, należności licencyjne i opłaty za usługi. Natomiast dywidendy nie będą polegać STTR.
• Ponadto określono, że STTR ma pierwszeństwo przed zasadami GloBE i podlega uwzględnieniu jako podatek kwalifikowany. Wdrożenie STTR przez kraje planowane jest na październik 2023 r. na mocy wielostronnej umowy.
• Opublikowano raport zawierający wzorcowy tekst umowy mający na celu wprowadzenie w życie STTR, wraz z towarzyszącym mu komentarzem wyjaśniającym cel oraz jego działanie.
• Sekretariat OECD również opublikował podsumowanie zatytułowane „The Subject to Tax Rule in a Nutshell”, aby pomóc w zrozumieniu przepisów regulujących STTR.

Z perspektywy cen transferowych, najważniejszym pytaniem pozostaje, w jakim kształcie opublikowana zostanie finalna wersja raportu Kwoty B – czyli ta dotycząca uproszczeń stosowania zasady arm’s length w zakresie ograniczonej działalności marketingowej i dystrybucyjnej. Powyższe może być o tyle istotne z perspektywy polskich podatników, że znacząca część z nich to podmioty należące do międzynarodowych grup kapitałowych, ale pełniące na lokalnym rynku ograniczone funkcje, angażujące ograniczone aktywa i ponoszące ograniczone ryzyka – a więc podmioty wpisujące się w rodzaj przygotowywanych uproszczeń.