Zbliżają się Święta Bożego Narodzenia, a więc czas wzajemnej życzliwości i obdarowywania. Świąteczne prezenty dla pracowników i współpracowników przygotowują również przedsiębiorcy. Niezależnie od magii Świąt, warto zastanowić się, czy takie miłe gesty mogą wiązać się z konsekwencjami podatkowymi. Stanowisko sądów administracyjnych i organów podatkowych w tym zakresie jest niejednolite, a wraz z namnażającymi się wątpliwościami świąteczna gorączka może jeszcze wzrosnąć.
Czy świąteczne życzenie może zamienić się w podatkową niespodziankę?
Na wstępie warto przypomnieć, że zagadnienie nieodpłatnych świadczeń było już przedmiotem oceny Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA). Przykładowo w wyroku z dnia 10 maja 2022 r., sygn. akt II FSK 2276/19, NSA przyjął, że za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które:
- po pierwsze – zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie);
- po drugie – zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść;
- po trzecie – korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi, tzn. nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów.
Ponadto w ocenie NSA nieodpłatne świadczenia jako przychód obejmują wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, „których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy" (zob. uchwały NSA: z dnia 16 października 2006 r. sygn. akt II FPS 1/06, z dnia 24 maja 2010 r. sygn. akt II FPS 1/10 oraz z dnia 24 października 2011 r. sygn. akt II FPS 7/10).
Z powyższego wynika, że pracodawca wręczający zatrudnionym osobom upominki z okazji Świąt, czy też organizujący świąteczne spotkania, może „przy okazji” wygenerować dla nich przychód podlegający opodatkowaniu.
Liczy się źródło finansowania
Na wstępie należy podkreślić, że dla określenia skutków podatkowych powyższych działań kluczowe znaczenie ma źródło finansowania, czyli środki, z których sfinansowany został świąteczny prezent.
Jeżeli upominki zostały sfinansowane ze środków obrotowych firmy, to pracownik co do zasady uzyskuje przychód ze stosunku pracy, od którego pracodawca potrąca zaliczkę na podatek PIT.
Odmienna sytuacja ma jednak miejsce, gdy prezenty sfinansowane zostały z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. W takim przypadku zastosowanie znajduje zwolnienie z podatku do limitu 1000 zł rocznie. Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT, wolna od podatku jest wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 1000 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.
W tym zakresie istotne jest ustalenie znaczenia pojęcia „rzeczowego świadczenia", które może skorzystać ze zwolnienia. Jak wynika z ww. regulacji, rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.
Jak wynika z najnowszych interpretacji organów podatkowych, za rzeczowe świadczenia mogą zostać uznane bilety wstępu do kina, teatru, karnety czy paczki świąteczne (interpretacje Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (DKIS) z dnia 10 lipca 2025 r., sygn. 0114-KDIP3-1.4011.411.2025.2.LS, z dnia 31 października 2023 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4011.665.2023.1.AK). Karnety (karty), które uznaje się za rodzaj abonamentu, nie uprawniają bowiem posiadacza do ich wymiany na usługę lub towar, lecz umożliwiają mu skorzystanie ze ściśle oznaczonego świadczenia.
Przychód czy darowizna? – to zależy…
Zagadnienie nieodpłatnego świadczenia i problem z jego kwalifikacją (jako przychodu ze stosunku pracy albo darowizny) były przedmiotem analizy Trybunału Konstytucyjnego (TK) w wyroku z dnia 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13. TK wskazał, że nie wszystkie świadczenia otrzymywane przez pracowników od pracodawców można uznać za przychód w rozumieniu ustawy o PIT. W wyjątkowych sytuacjach mogą one bowiem stanowić darowiznę wyłączoną z zakresu przepisów ww. ustawy. W ocenie TK to nie zamiar obdarowania stanowi kryterium odróżnienia świadczeń pracodawcy, o których wartość należy podnieść podlegający opodatkowaniu dochód pracownika, od tych, które jego dochodu nie zwiększają. Kryterium tym musi być obiektywna ocena, czy świadczenie leżało w interesie pracownika, a jest tak wtedy, gdy stanowi ono realne przysporzenie majątkowe (korzyść), którego efekt jest uchwytny w jego majątku.
Powyższa kwestia była również przedmiotem analizy DKIS w najnowszej interpretacji z dnia 19 listopada 2025 r. (sygn. 0111-KDIB2-2.4015.151.2025.5.DR). Sprawa dotyczyła zakupu przez pracodawcę paczek świątecznych dla dzieci pracowników. Paczki były finansowane ze środków obrotowych spółki, a fakt ich przyznania nie stanowił formy gratyfikacji za wykonywaną pracę i nie zależał od zaangażowania pracownika w pracę; przyznanie paczek nie zostało uregulowane w regulaminie wynagradzania spółki. Organ przychylił się do stanowiska podatnika i przyjął, że świadczenia w postaci paczek okolicznościowych z okazji Świąt Bożego Narodzenia dla dzieci pracowników, przekazywane pracownikom tytułem darowizny, podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. W związku z tym nie stanowią one dla pracowników przychodu w rozumieniu ustawy o PIT. Jednocześnie jeśli wartość przyznawanych paczek świątecznych nie przekroczy kwoty progu dla III grupy podatkowej (obecnie 5733 zł), to pracownicy nie mają obowiązku zawiadamiania organów podatkowych o otrzymanej darowiźnie na druku SD-Z2. Warto zauważyć, że tożsamy pogląd został przedstawiony w interpretacjach DKIS z dnia 12 sierpnia 2025 r., 0112-KDWL.4011.72.2025.1.WS i z dnia 7 maja 2024 r., sygn. 0115-KDIT2.4011.166.2024.1.MM.
Jednocześnie odmienne stanowisko zostało przestawione w interpretacji DKIS z dnia 28 listopada 2024 r., sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.576.2024.2.GG. Przedmiotem oceny Fiskusa było przekazanie przez pracodawcę pracownikom z okazji Świąt Bożego Narodzenia kart podarunkowych do centrum handlowego. Organ przyjął, że takie świadczenie stanowi dla pracownika przychód w rozumieniu ustawy o PIT. Zdaniem DKIS w szczególności świadczył o tym cel świadczenia (charakter motywacyjny i prozdrowotny) oraz fakt, że przekazanie kart podarunkowych było elementem wynagrodzenia.
Przychód to jedno, ale co z kosztami?
Czas świątecznych prezentów rodzi również wątpliwości w zakresie zasad ustalania kosztów przychodów.
Zgodnie ze stanowiskiem Fiskusa, w sytuacji gdy prezenty nie są elementem wynagrodzenia, a ich zakup jest dobrowolny, to pracodawca nie jest uprawniony do zaliczenia wydatków na zakup upominków do kosztów uzyskania przychodów (interpretacja DKIS z dnia 4 kwietnia 2022 r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010.629.2021.4.PB). Jednocześnie w interpretacji z dnia 20 stycznia 2025 r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010.632.2024.1.BJ organ przyjął, że wydatki z tytułu świadczeń okolicznościowych wypłaconych byłym pracownikom o statusie emeryta lub rencisty mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu, pod warunkiem ich należytego udokumentowania. Zdaniem DKIS w tym zakresie kluczowe było to, że świadczenia pieniężne (z okazji Świąt Bożego Narodzenia, Wielkanocy) przyznane są emerytom, rencistom i zatrudnionym obecnie pracownikom na podstawie uchwały oraz zaktualizowanego regulaminu wynagrodzenia ze środków obrotowych spółki.
Kolejnym problematycznym zagadnieniem jest organizacja imprez integracyjnych w części dotyczącej osób zatrudnionych w formach niepracowniczych (tzw. umowy B2B). Zgodnie ze stanowiskiem NSA, wydatki ponoszone na organizację spotkań integracyjnych w zakresie w jakim dotyczą współpracowników (świadczących usługi na podstawie umów B2B), działających we własnym imieniu i na własny rachunek, nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT (wyroki NSA z dnia 17 września 2025 r., sygn. akt II FSK 23/23, z dnia 19 października 2022 r., sygn. akt II FSK 572/22). W ocenie NSA, pomiędzy spółką a współpracownikami – jako równorzędnymi partnerami - istnieją powiązania biznesowe, a tego rodzaju wydatki stanowią koszty reprezentacji, które są wyłączone z kosztów podatkowych.
Odmienna sytuacja zachodzi natomiast w przypadku wydatków na napoje i przekąski. Jak bowiem wynika ze stanowiska organów podatkowych (interpretacje DKIS z dnia 2 kwietnia 2025 r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010.18.2025.2.AG, z dnia 30 maja 2022 r., sygn. 0111-KDIB1-2.4010.146.2022.1.AK), wydatki ponoszone w związku z nabyciem artykułów spożywczych, takich jak woda, kawa, herbata, cukier, mleko, napoje, soki, ciastka, czekoladki, herbatniki, paluszki, cukierki, owoce, które są udostępniane w biurze pracownikom i współpracownikom, mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Wydatki te nie stanowią kosztów reprezentacji, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT.
Podatkowy problem nie tylko od święta
Warto zauważyć, że problem wydatków ponoszonych na zakup prezentów dla pracowników może pojawić się w każdym momencie roku i generować wątpliwości nie tylko na gruncie podatków dochodowych. Zgodnie z aktualnym stanowiskiem organów podatkowych, wartość świadczeń przekazanych pracownikom w związku z różnymi okazjami (np. nagrody jubileuszowe, uhonorowanie ważnych okazji w życiu pracowników), co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn (interpretacje DKIS z dnia 20 listopada 2025 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4011.810.2025.3.MKA, z dnia 30 kwietnia 2025 r., sygn. 0115-KDIT1.4011.197.2025.1.DB, z dnia 23 lutego 2024 r., sygn. 0115-KDIT2.4011.610.2023.1.ŁS, z dnia 13 kwietnia 2023 r., sygn. 0114-KDIP3-1.4011.144.2023.3.AK, z dnia 22 czerwca 2022 r., sygn. 0115-KDIT2.4011.297.2022.2.ENB). W ocenie organów w sytuacji gdy świadczenie ma charakter dobrowolny, przekazanie prezentu nie zależy od wykonywanej przez pracowników pracy i jej rezultatów, a upominki stanowią formę gratulacji, docenienia i uhonorowania danej osoby z okazji istotnego dnia, to nie dochodzi do powstania przychodu w rozumieniu ustawy o PIT.
Prezent dla kontrahenta gotowy? – nie zapomnij o VAT!
Należy pamiętać, że przekazanie prezentu świątecznego kontrahentowi może również generować obowiązek naliczenia podatku VAT. Warto jednak zauważyć, że od ww. zasady istnieją dwa wyjątki.
Podatku VAT nie trzeba bowiem uwzględniać, jeżeli:
1) łączna wartość prezentów przekazywanych danej osobie nie przekroczy 100 zł (bez podatku) w ciągu roku - w tym przypadku należy prowadzić ewidencję obdarowanych, aby móc wykazać, że nie przekroczono wskazanego limitu wobec kontrahenta;
2) wartość jednorazowego prezentu nie przekracza 20 zł (bez podatku) - wówczas nie trzeba prowadzić ewidencji.
Na podatkach się nie kończy… - uwaga na składki ZUS
Przekazywanie prezentów świątecznych może mieć również znaczenie dla ustalania wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Zgodnie z obowiązującymi regulacjami, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku PIT (art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych).
W tym zakresie należy zauważyć, że z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wyłączone są - w ramach § 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczególnych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe - jedynie świadczenia przyznawane z zachowaniem kryterium socjalnego, tj. świadczenia przyznane z uwzględnieniem art. 8 ust. 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, który stanowi, że przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu.
Podsumowanie
Nie ulega wątpliwości, że przekazanie świątecznych prezentów pracownikom i współpracownikom może generować określone konsekwencje podatkowe (powstanie przychodu, brak możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów) i mieć znaczenie dla ustalania wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zagadnienie nieodpłatnego świadczenia i jego kwalifikacja (jako przychodu ze stosunku pracy albo darowizny), a także dopuszczalność zaliczenia określonego wydatku do kosztów uzyskania przychodów, wciąż wzbudzają wiele wątpliwości.
Każdy przypadek wymaga odrębnej analizy, a ostateczne rozstrzygnięcie uzależnione jest od indywidualnych okoliczności konkretnej sprawy. W razie pojawiających się wątpliwości pomocne jest podjęcie profesjonalnych kroków, obejmujących np. wystąpienie z wnioskiem o interpretację podatkową. Pamiętajmy, że wcześniejsze zaplanowanie świątecznych działań i odpowiednie udokumentowanie ponoszonych wydatków z pewnością pozwolą zniwelować ewentualne ryzyka i zabezpieczyć pozycję obu stron.
