W październiku 2022 roku uchwalono ustawę nowelizującą ustawę o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Piecza zastępcza – wyższe wynagrodzenia dla rodzin
W dniu 19 października 2022 roku opublikowano ustawę z dnia 7 października 2022 r. nowelizującą ustawę o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Wprowadzone zmiany przewidują przede wszystkim wzrost wynagrodzenia dla rodzin zastępczych zawodowych oraz prowadzących rodzinne domy dziecka, które do tej pory wynosiło 2 168,76 zł, a obecnie wynosić będzie 4100 zł. W przypadku rodzin pełniących funkcję pogotowia rodzinnego wynagrodzenie to uległo zmianie z kwoty nie niższej niż 2819,39 zł do kwoty nie niższej niż 5084 zł. Wynagrodzenia mają być waloryzowane według wskaźnika inflacji.
Ponadto zrezygnowano również z kryterium dochodowego w wysokości 1200 zł obowiązującego przy przyznawaniu pomocy na usamodzielnienie oraz pomocy na zagospodarowanie osobom usamodzielnianym, tj. osobom opuszczającym pieczę zastępczą po osiągnięciu pełnoletności.
Zmiany w zakresie urlopu ojcowskiego
Nowelizacja ustawy zakłada znaczne ułatwienie procesu adaptacji dziecka w nowej rodzinie adopcyjnej. Od tej pory bowiem pracownikowi, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka, przysługiwać będzie urlop ojcowski i urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz rodzicielskiego. Uprawnienia te, co do zasady, przysługują obecnie do ukończenia przez dziecko 7 roku życia. Wprowadzone zmiany wydłużają te uprawnienia aż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia.
Inne rozwiązania proponowane w opublikowanej ustawie
W ramach wprowadzonej nowelizacji przygotowano także szereg zmian legislacyjnych, do których należą m.in.:
- zwiększenie zakresu kontroli osób związanych z organizacją i pełnieniem pieczy zastępczej (obowiązkowa weryfikacja w Rejestrze Osób Skazanych na Tle Seksualnym z dostępem ograniczonym),
- zmiana w zakresie kwalifikacji określonych kategorii osób wskazanych w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie piecze zastępczej,
- uregulowanie zasad szczególnego nadzoru nad pomieszczeniami w placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej oraz interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym lub terenu wokół placówki albo ośrodka w postaci środków technicznych umożliwiających rejestrację obrazu (monitoring),
- uelastycznienie wymagań dotyczących posiadanego wykształcenia dla osób pracujących w systemie pieczy zastępczej,
- wprowadzenie rejestru obejmującego wykaz dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej oraz osób, które osiągnęły pełnoletność, przebywając w pieczy zastępczej.
Uwzględnienia wymaga również fakt, że ustawa przewiduje wprowadzenie zakazu tworzenia nowych placówek opiekuńczo-wychowawczych typu socjalizacyjnego, interwencyjnego oraz specjalistyczno-terapeutycznego, regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych i interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych, przy pozostawieniu możliwości przekształceń placówek w ramach niezwiększania liczby miejsc w instytucjonalnych formach w danym powiecie lub odpowiednio województwie.
Zmiany w systemie pieczy zastępczej – kiedy wejdą w życie i co oznaczają dla rodzin zastępczych i rodziców adopcyjnych?
Przyjęta regulacja zawiera liczne przepisy przejściowe i dostosowujące. Ustawa ma wejść w życie co do zasady 1 lutego 2023 roku (z wyjątkami przewidzianymi w niej).
Wprowadzone zmiany niewątpliwie przyczynią się do lepszej organizacji pieczy zastępczej w Polsce, a także większego zabezpieczenia potrzeb dzieci oraz poprawy warunków do pracy dla rodzin zastępczych i rodziców adopcyjnych.
