W dniu 25 stycznia 2021 roku w Dzienniku Ustaw została opublikowana ustawa1 z dnia 21 stycznia 2021 roku o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw.
Wyżej wspomniana ustawa między innymi przewiduje zmiany w ustawie z dnia 22 sierpnia 1997 roku o publicznej służbie krwi, które dotyczą honorowych dawców krwi. Ustawa ta przewiduje, iż w przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii:
1) honorowy dawca krwi, który oddał krew lub jej składniki, w tym osocze po chorobie COVID-19 będzie uprawniony do zwolnienia od pracy oraz zwolnienia od wykonywania czynności służbowych zarówno w dniu w którym oddał krew lub jej składniki oraz w dniu następnym – w praktyce powyższa zmiana oznacza, iż taka osoba będzie uprawniona do otrzymania dwóch dni wolnych od pracy (przy czym ustawa nie przewiduje żadnych dodatkowych przepisów dotyczących refundacji tego wynagrodzenia, co oznacza, iż będzie to koszt po stronie pracodawcy),
2) honorowy dawca krwi, który oddał co najmniej 3 donacje krwi lub jej składników, w tym osocze po chorobie COVID-19 będzie uprawniony do otrzymania ulgi w wysokości 33% na przejazdy w komunikacji krajowej środkami publicznego transportu zbiorowego: kolejowego w 1 i 2 klasie pociągów osobowych i pospiesznych oraz autobusowego w komunikacji zwykłej i przyspieszonej, jak i kolejowego w 2 klasie pociągów innych niż osobowe i pospieszne – na podstawie biletów jednorazowych.
Uprawnienie polegające na prawie do 33% ulgi zostało jednak ograniczone czasowo. Zgodnie z przyjętymi przepisami, mają one przysługiwać przez 6 miesięcy od wydania odpowiedniego zaświadczenia.
Dokumentem potwierdzającym powyższe uprawnienia, zgodnie z ustawą jest:
§ zaświadczenie wydane przez regionalne centrum, Wojskowe Centrum lub Centrum MSWiA (w przypadku pkt 1 powyżej),
§ zaświadczenie potwierdzające co najmniej 3 donacje wydane przez regionalne centrum, Wojskowe Centrum lub Centrum MSWiA (w przypadku pkt 2 powyżej).
W uzasadnieniu do projektu ustawy ustawodawca wskazał, iż celem proponowanych zmian jest częściowa rekompensata dla ozdrowieńców po chorobie COVID-19 kosztów związanych z oddaniem osocza, dodatkowa mobilizacja osób oddających osocze krwi oraz umożliwienie i ułatwienie ozdrowieńcom przemieszczania się do różnych punktów poboru krwi, niezależnie od miejsca ich zamieszkania.
Warto również wspomnieć, iż ww. ustawa przewiduje również zmiany w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, która wprowadza dodatkowe przywileje dla dawców krwi. Zgodnie z nowymi przepisami, dawcy krwi, którzy oddali co najmniej 3 donacje krwi pełnej lub osocza po chorobie COVID-19 – na podstawie wydanego zaświadczenia będą mieli prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach.
Tak jak w przypadku 33% ulgi, również prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach również zostało ograniczone czasowo. Zgodnie z uchwalonymi przepisami, ma ono przysługiwać przez 12 miesięcy od dnia wystawienia zaświadczenia.
Dodatkowe uprawnienia w postaci 33% ulgi w transporcie oraz obsługi poza kolejnością będą również przysługiwały osobom, które oddały 3 razy osocze lub krew pełną jako ozdrowieńcy przed wejściem w życie powyżej opisanych zmian.
