Państwowa Inspekcja Pracy wydała wytyczne dla pracodawców, przedsiębiorców i innych osób organizujących pracę, dotyczące bezpiecznego powrotu do pracy.
Odmrożenie gospodarki, a co za tym idzie przechodzenie do kolejnych etapów znoszenia ograniczeń związanych z epidemią wiąże się z powrotem pracowników do zakładów pracy. Podjęcie przez pracodawców właściwych środków prewencyjnych jest konieczne ze względu na zapewnienie pracownikom bezpiecznych warunków pracy oraz ograniczenie rozprzestrzeniania się koronawirusa.
Poniżej przedstawiamy najważniejsze wskazówki wynikające z wytycznych wydanych przez Państwową Inspekcję Pracy w tym zakresie.
KROK (1) OCENA RYZYKA W ŚRODOWISKU PRACY
Państwowa Inspekcja Pracy jasno podkreśla, iż „identyfikacja zagrożeń fizycznych, biologicznych, chemicznych, a także psychospołecznych oraz prawidłowo przeprowadzona ocena ryzyka w środowisku pracy to punkt wyjściowy w zarządzaniu bezpieczeństwem i higieną pracy”1. Zgodnie z zaleceniami należy zwrócić uwagę na nietypowe sytuacje, które mogą być przyczyną problemów oraz na to, w jaki sposób przyjęte środki zapobiegawcze pomogą danemu zakładowi pracy przywrócić pełnię zdolności produkcyjnych i operacyjnych.
Dokonywanie oceny ryzyka przez pracodawcę powinno również uwzględniać zagrożenia psychospołeczne ujawnione w związku z wystąpieniem koronawirusa, tj. lęk, stres, frustrację czy negatywne emocje, niepokój oraz poczucie realnego niebezpieczeństwa.
KROK (2) WSPÓŁDZIAŁANIE ZE STRONĄ SPOŁECZNĄ
Państwowa Inspekcja Pracy w swoich wytycznych stoi na stanowisku, iż bardzo ważny jest udział pracowników oraz ich przedstawicieli w procesie dokonywania oceny ryzyka w środowisku pracy .
KROK (3) STWORZENIE PLANU DZIAŁANIA
Po sporządzeniu oceny ryzyka w środowisku pracy, pracodawca powinien przystąpić do sporządzenia planu wskazującego na działania eliminujące lub ograniczające zidentyfikowane ryzyka. Działania eliminujące, zgodnie z wytycznymi Państwowej Inspekcji Pracy, mogą polegać np. na kontynuowaniu pracy zdalnej. Jeśli jednak wykonywanie pracy w takiej formie nie jest możliwe, pracodawca powinien podjąć czynności minimalizujące ryzyko zagrożenia zarażenia się koronawirusem poprzez:
- środki techniczne – np. zapewnienie odpowiednich środków technicznych (np. oddzielenie stanowisk pracy przegrodami), jak i zapewnienie odpowiedniej odległości pomiędzy pracownikami (odstęp 1,5 m),
- dbanie o sprawną i wydajną wentylację pomieszczeń, w których pracownicy wykonują pracę,
- środki organizacyjne np. zmianowość na stanowiskach pracy, zwiększenie czasu trwania i ilości przerw w pracy, kierowanie tylko wykwalifikowanych pracowników do wykonania określonej pracy,
- środki behawioralne – np. nadzór nad pracownikami mający na celu weryfikację czy pracownicy przestrzegają określonych przez pracodawcę reguł,
- zapewnienie środków ochrony osobistej czy podejmowanie działań przeciwepidemicznych, które mogą polegać m.in. na zapewnieniu środków do dezynfekcji rąk, czyszczeniu blatów, klamek, poręczy itp., zwiększeniu częstotliwości sprzątania pomieszczeń pracy i pomieszczeń higieniczno – sanitarnych, przypominanie o zasadach higieny.
KROK (4) KOMUNIKAT PRZEKAZANY PRACOWNIKOM
Przed powrotem pracowników do zakładu pracy należy poinformować ich o wprowadzonych zmianach. Jeśli zostały określone nowe procedury, pracodawca powinien zapoznać z nimi pracowników, a w razie konieczności zapewnić odpowiednie szkolenie.
W wytycznych udzielonych przez Państwową Inspekcję Pracy odniesiono się również do czynności, które może podjąć pracodawca w celu zminimalizowania narażenia na zarażenie się koronawirusem w miejscu pracy. Działania te mogą polegać między innymi na:
- świadczeniu pracy zdalnej (lub skierowaniu osób najbardziej narażonych do wykonywania pracy z domu np. osoby straszne i cierpiące na choroby przewlekłe, w tym nadciśnienie, problemy z płucami lub sercem, cukrzycę, osoby w trakcie leczenia onkologicznego lub przyjmujące inne leki immunosupresyjne oraz kobiety w ciąży),
- minimalizowaniu obecności stron trzecich i osób postronnych w miejscu pracy,
- redukowaniu kontaktu fizycznego pomiędzy pracownikami,
- ograniczenie liczby osób w pomieszczeniach socjalnych, kuchniach, łazienkach czy szatniach,
- umożliwieniu pracownikom korzystanie z transportu indywidualnego zamiast zbiorowego, np. poprzez udostępnienie miejsc parkingowych lub miejsca, w którym można bezpiecznie przechowywać np. rowery,
- przestrzeganiu przepisów w zakresie czasu pracy i okresów odpoczynku.
Zespół Kancelarii D. Dobkowski sp.k. stowarzyszonej z KPMG w Polsce na bieżąco monitoruje propozycje zmian prawnych zarówno dla pracodawców jak i pracowników. Będziemy informować Państwa o rozwiązaniach przyjętych w dobie pandemii w związku z wirusem SARS-CoV-2, zarówno na szczeblu ustawowym, jak i wykonawczym.
1 https://www.pip.gov.pl/pl/wiadomosci/109995,bezpieczny-powrot-do-pracy-zalecenia-panstwowej-inspekcji-pracy.html.