In ons eerder artikel januari 2023 kon u al lezen hoe het Europese Hof van Justitie oordeelde dat de publieke toegang van het UBO-register in strijd is met het recht op eerbiediging van het privé-, familie- en gezinsleven en het recht op bescherming van persoonsgegevens, zoals verankerd in het Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie. Om rekening te houden met deze uitspraak werd de Belgische UBO-wetgeving met ingang van 17 februari 2023 op een aantal punten gewijzigd.
Een legitiem belang
Door de uitspraak van het Europese Hof van Justitie is het UBO-register van vennootschappen immers niet langer vrij toegankelijk voor het grote publiek. Een natuurlijk persoon of rechtspersoon die toegang wil krijgen tot de gegevens van het UBO-register moet voortaan steeds een ‘legitiem belang’ kunnen aantonen. Voor de toegang tot het UBO-register van (internationale) vzw’s, stichtingen, trusts, fiducieën en andere vergelijkbare constructies bestond de voorwaarde van een legitiem belang al langer, maar dit wordt nu dus een algemene vereiste.
Dat legitiem belang moet in elk geval verband houden met de strijd tegen witwassen, de financiering van terrorisme of daarmee verbonden basisdelicten zoals corruptie, fiscale misdrijven en fraude.
In de praktijk zal de toegang tot het register grotendeels beperkt blijven tot actoren die betrokken zijn bij witwasbestrijding, zoals bevoegde autoriteiten, onderworpen entiteiten of bepaalde onderzoeksjournalisten en ngo’s. Natuurlijke personen en rechtspersonen die niet betrokken zijn bij deze activiteiten hebben dus niet langer toegang. Onder de ‘bevoegde autoriteiten’ vallen voortaan ook de ‘sanctieautoriteiten’ en de ‘andere autoriteiten’. Die laatste gaan uit van de federale overheid of de Gemeenschappen en Gewesten en zijn belast met het opsporen of controleren van uiteindelijke begunstigden.
Natuurlijke personen kunnen hun legitiem belang aantonen door te bewijzen dat zij activiteiten voeren die verband houden met de strijd tegen witwassen, de financiering van terrorisme en daarmee verbonden onderliggende criminele activiteiten. Rechtspersonen kunnen hun legitiem belang aantonen op basis van hun maatschappelijke doel.
Verruiming van het begrip ‘informatieplichtigen’ en verduidelijking van hun bevoegdheden
Naast de nieuwe vereiste van een legitiem belang om het UBO-register van vennootschappen te kunnen raadplegen, werden er nog een aantal andere kleine wijzigingen doorgevoerd. Zo hebben voortaan niet enkel de entiteiten zelf de verplichting om de nodige UBO-informatie aan te leveren aan het UBO-register, maar ook hun wettelijke vertegenwoordigers. Daarbij denken we aan bestuurders van een vennootschap, vzw of stichting, de trustees van een trust, de beheerders van een fiducie en personen met een vergelijkbare functie in soortgelijke juridische constructies.
Onrechtstreekse uiteindelijke begunstigden: verruiming informatieplicht
Daarnaast moet de informatieplichtige van een vennootschap voortaan ook meedelen op welke manier de onrechtstreekse uiteindelijke begunstigde de controle uitoefent over de vennootschap als deze controle niet het gevolg is van een voldoende percentage aandelen of stemrechten. Deze verplichting bestond al wanneer de onrechtstreekse uiteindelijke begunstigde een natuurlijk persoon is, maar wordt nu dus ook ingevoerd voor (internationale) vzw’s, stichtingen, trusts, fiducieën of daarmee vergelijkbare constructies.
Sanctionering
Tot slot werd er ook gesleuteld aan de sanctiebepalingen bij inbreuken op de UBO-regelgeving.
Zo is er nu ook een sanctie als de informatieplichtige de informatie over de UBO niet (minstens) jaarlijks bijwerkt. Ook de te volgen meldingsprocedure voor een mogelijke inbreuk is nu duidelijker.
Een laatste belangrijke wijziging is dat de natuurlijke of rechtspersonen die bestuurder of zaakvoerder zijn van de informatieplichtige, of de personen die belast zijn met het dagelijkse beheer ervan voortaan hoofdelijk aansprakelijk zijn voor de betaling van elke administratieve geldboete die aan de informatieplichtige wordt opgelegd.
Auteurs: Tillo Dumont, Director & Lien Minardi, Tax Adviser
