Op 20 juli 2021 heeft de ministerraad een ontwerp van koninklijk besluit goedgekeurd op basis waarvan de maatregelen rond overuren in het sociaal akkoord 2021-2022 worden uitgebreid en verlengd. De maatregelen werden getroffen naar aanleiding van de coronacrisis en moeten ondernemingen ondersteunen bij extra werk.
Gewone vrijwillige overuren
Als een onderneming haar werknemers vόόr 1 februari 2017 overuren wilde laten presteren, dan was daar een welbepaald motief voor nodig zoals een buitengewone vermeerdering van werk of een geval van overmacht.
Met de komst van de Wet van 5 maart 2017 betreffende werkbaar en wendbaar werk, die in werking trad op 1 februari 2017, werd evenwel een nieuwe vorm van overuren in het leven geroepen: de zogenaamde “vrijwillige overuren”.
Op basis van die wet is het mogelijk om de arbeidsduurgrenzen te overschrijden met maximum 100 uren per kalenderjaar, mits de werknemer daarmee akkoord gaat. Het akkoord van de werknemer wordt schriftelijk vastgesteld voor een hernieuwbare periode van zes maanden.
Met ingang van 23 april 2019 werd het aantal vrijwillige overuren opgetrokken tot 120 uren per kalenderjaar. Dat aantal kan overigens nog verder worden verhoogd tot maximum 360 uren door een algemeen verbindend verklaarde collectieve arbeidsovereenkomst.
Extra vrijwillige overuren (“relance-uren”)
In het kader van de coronacrisis besliste de federale regering dat ondernemingen bijkomend nog eens 120 vrijwillige overuren (“relance-uren”) kunnen laten presteren. Let wel, normaal kunnen ondernemingen gebruik maken van maximum 120 gewone vrijwillige overuren, maar in combinatie met de relance-uren wordt dat aantal beperkt tot 100. In totaal kunnen ondernemingen dus 220 vrijwillige overuren laten presteren. Het betreft een tijdelijke maatregel die geldt tot en met 31 december 2022.
Essentiële sectoren konden in 2021 al gebruik maken van deze maatregel. Zij kunnen het resterend saldo van de reeds eerder toegekende vrijwillige overuren nog opnemen vόόr het einde van 2021. Voor een werknemer die in de periode tot en met juni 2021 bijvoorbeeld 100 overuren heeft gepresteerd in een essentiële sector kan dus nog een restant van 20 vrijwillige overuren geboekt worden tot en met 31 december 2021.
Waar essentiële sectoren bijkomend al 120 vrijwillige overuren konden laten presteren door hun werknemers, kunnen niet-essentiële sectoren dat nu ook voor 2021 en 2022.
De relance-uren zijn netto-overuren: ze worden betaald aan 100% zonder inhaalrust en zonder overloon en ze zijn niet onderworpen aan sociale bijdragen en bedrijfsvoorheffing.
Tot slot moeten relance-uren steeds schriftelijk worden overeengekomen tussen de werkgever en de individuele werknemer. Deze overeenkomst is maximum zes maanden geldig, maar kan eventueel worden hernieuwd.
Samenvatting
Wie |
Alle sectoren (zowel de essentiële als de niet-essentiële) |
Wat |
220 vrijwillige overuren per kalenderjaar, per werknemer |
Wanneer |
Kalenderjaren 2021 en 2022 |
Behandeling |
× 100 gewone vrijwillige overuren: geen inhaalrust + gedeeltelijke vrijstelling bedrijfsvoorheffing × 120 relance-uren: geen overloon, geen inhaalrust, geen sociale bijdragen en geen bedrijfsvoorheffing |
Formaliteiten |
Schriftelijke overeenkomst (max. zes maanden geldig) |
Fiscaal gunstregime
Voor gewone vrijwillige overuren bestond er al een fiscaal gunstregime, waarbij enerzijds de werkgever werd vrijgesteld van een gedeelte van de bedrijfsvoorheffing en anderzijds de werknemer een belastingvermindering geniet. De standaardgrens van 130 overuren per jaar, per werknemer waarvoor dit fiscaal gunstregime aanvankelijk gold, wordt nu opgetrokken naar 180 overuren en geldt voor alle sectoren tot en met 30 juni 2023. Enkel voor de horeca blijft de standaardgrens op 360 overuren per jaar, per werknemer.
Inwerkingtreding
De Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (“FOD WASO”) heeft reeds gecommuniceerd dat zij de toepassing van de regeling over vrijwillige overuren in elk geval al in de praktijk aanvaardt tot de nodige wettelijke en reglementaire bepalingen goedgekeurd zijn.
De Federale Overheidsdienst Financiën (“FOD Financiën”) heeft laten weten dat de regeling inzake vrijwillige overuren en de uitbreiding van het fiscaal gunstregime retroactief zullen kunnen worden toegepast met ingang van 1 juli 2021. Concreet betekent dit dat er ook vanaf 1 juli 2021 nog bedrijfsvoorheffing moet worden gestort, maar dat de ingehouden en doorgestorte bedrijfsvoorheffing na de publicatie van de wet geregulariseerd zal kunnen worden.
Auteurs: Sébastien Thijs, Sr. Counsel en Floor Laenen, Associate
