KPMG küresel birleşme ve satın alma (M&A) pazarını analiz etti. Yapılan analize göre 2016’daki birleşme ve satın alma işlemlerinin hacmi ve değeri 2015’te ulaşılan rekor seviyelerin altında kaldı ancak sınır ötesi faaliyetler hala gücünü koruyor.

KPMG Türkiye Danışmanlık Bölümü Başkanı Hande Şenova, araştırma sonuçlarını değerlendirdi. Şenova, “Sıfıra yakın faiz oranları ile büyüme sağlamak ve küresel arenadaki yavaşlayan ivmeyle mücadele etmek için birleşme ve satın almayı tercih eden şirketler, 2016 yılında da öne çıktı. Ekonomik ve politik belirsizlik yılın ilk yarısında hacmin zayıf olmasına yol açsa da ortaya çıkan kur artışları ve 2017’deki politika değişimlerinden kaynaklanan belirsizlik 3’üncü ve 4’üncü çeyreklerin mega işlemler açısından rekor dönemler olmasını sağladı. 4’üncü çeyrekteki yüksek hacimli işlemlere rağmen, 2016’nın toplam işlem değeri 2015’teki muazzam rakamların altındaydı” yorumu yaptı. Şenova’nın dikkat çektiği noktalar şöyle:
 

• Küresel ölçekte şirketler ağırlıklı olarak sektörler arası M&A fırsatlarına odaklanıyor. Şirketler kapasitelerini ve yeteneklerini artırmak ya da rekabet üstünlüğü kazanmak için farklı sektörlere yöneliyor.
• Sektörler arası işlemler 2000’lerin ortasında toplamda yüzde 30 seviyelerinde seyrederken 2015 ve 2016 yıllarında yüzde 43’e çıkarak hızlı bir tırmanış gerçekleştirdi. Buna paralel olarak sektörler arası M&A faaliyetlerinin değeri de tüm işlemlere oranla geçtiğimiz 10 yıl içinde yüzde 16’dan yüzde 24’e yükseldi.
   

• 2016’da sınır ötesi işlemlerde elde edilen 1,39 trilyon dolar ile değer bazında 2015’e kıyasla yüzde 3 oranında hafif bir düşüş yaşandı. Bu durum 2016’da yüzde 17 düşüş gösteren toplam pazar göz önüne alındığında olumlu karşılanıyor.
• 2016’daki en büyük 100 işlemin 41’i sınır ötesi işlemdi. Tüm işlemlerin ortalama büyüklüğü neredeyse yüzde 12 oranında azalırken sınır ötesi işlemlerin ortalama büyüklüğü ise yaklaşık 1 milyon dolar arttı.
• Sektörler arası işlem sayısı artsa da değerleri hala makul bir düzeyde kalıyor. Küresel açıdan baktığımızda çok daha güçlü bir faaliyet görüyoruz. Sınır ötesi işlemlerin büyüklüğü arttı ve bu işlemler tamamlanan tüm işlemlerin büyük bir yüzdesini oluşturdu. Bu trendin devam etmesi bekleniyor.

• 2008’den bu yana duyurulan en yüksek rakam olan 753,4 milyar dolarlık işlem değeriyle, enerji sektörü tamamen toparlanma halinde. Hepsi 12 milyar dolar üzerinde değere sahip en büyük 10 enerji işlemiyle beraber, anlaşmaların ortalama boyutu 2015 yılına göre artış gösterdi. Bu değerin 2017’de, öngörülen iştahtaki yüzde 9’luk ve öngörülen kapasitedeki yüzde 23’lük artış ile daha da yükseleceği tahmin ediliyor.
• Net borcun yüzde 147 azalması ve FVAÖK’ün yüzde 12 artması nedeniyle, teknoloji için toplanan para da artmaya devam ediyor. Sonuç olarak bu sektördeki M&A iştahının da 2017’de yüzde 121 gibi şaşırtıcı bir oranda artacağı tahmin ediliyor. Tahmin edilen işlem iştahının 2017 genelinde sabit kalması beklense de teknoloji şirketleri yeni satın almalar yoluyla diğer sektörlerin ezberlerini bozma sinyalleri veriyor.

• Türkiye’deki şirket birleşme ve ortaklık işlemleri ise 2016’da geçmiş yıllara oranla oldukça düşük seviyede gerçekleşti. Bunda makro ekonomik ve politik çevrenin etkisi olmasına rağmen işlem sayısı işlem büyüklüğü kadar etkilenmedi. Ancak ortalama işlem büyüklükleri yabancıların daha azınlık olması ve özelleştirmelerin geçmişe oranla düşük seviyede olması etkisiyle daha düşük seviyelerde gerçekleşti. 2016 yılında milyar dolar seviyesinde gerçekleşen işlem olmaması işlem büyüklüğünü etkileyen önemli unsurlardan biri. İşlem büyülüğü bakımından dünyada olduğu gibi enerji lider sektör olarak öne çıkarken işlem hacmi bakımından internet ve teknoloji şirketleri en çok işlemin gerçekleştiği şirketler oldu.

• Türkiye’de tahmin edilen işlem iştahı 2017’de marjinal olarak azaldığı için M&A işlemlerinde de karmaşık bir seyir gözleneceği söylenebilir. Sabit piyasa değerleri, duyurulan vergi düzenleme değişiklikleri, makul seviyedeki net kazanç artışı ve var olan jeopolitik riskler, kurumsal güvene zarar verebilir.
• 2017 yine global konjonktür, referandum gibi politik etkilerin yanı sıra kur hareketleri ve faiz dalgalanmalarıyla oldukça belirsiz bir hale geliyor. Buna rağmen Uzak Doğu, Asya ve Orta Doğu bölgelerindeki yatırımcıların ilgisi ilk aylarda hareketli ve olumlu başladı. Yurtiçinde, TMSF’ye devredilen şirketler arasından oldukça fazla sayıda şirketin yeniden yapılandırılması bekleniyor, bunlardan bazılarının şirket birleşmeleri piyasasını etkilemesi yüksek ihtimal. Enerji, perakende, gıda ve sağlık gibi sektörlerde mutlaka hareket görülecektir, hizmet ve teknoloji sektörleri de global dijital dönüşüm akımı etkisiyle ilgi odağı olacaktır.