Wyczekiwane „wakacje” od płacenia składek już wkrótce będą dostępne dla przedsiębiorców spełniających kryteria określone przez ustawodawcę. Skorzystanie z tzw. wakacji składkowych będzie dobrowolne i nie powinno ono negatywnie wpłynąć na wysokość przyszłych świadczeń chorobowych i emerytalno-rentowych przedsiębiorcy.
Przyjęta ustawa zasadniczo powiela większość założeń projektu opisanego w naszym artykule Zapowiedź wprowadzenia „wakacji składkowych” dla przedsiębiorców. Niemniej jednak w ostatecznej wersji przepisów można znaleźć także kilka istotnych zmian. Poniżej przedstawiamy najważniejsze zasady dotyczące wakacji składkowych.
Co to są wakacje składkowe i kto może z nich skorzystać?
Wakacje składkowe polegają na zwolnieniu płatnika składek prowadzącego pozarolniczą działalność gospodarczą, nieobjętego tzw. „ulgą na start”, z opłacenia należnych składek ZUS z tego tytułu na własne ubezpieczenia chorobowe, emerytalne, rentowe i wypadkowe.
Przedsiębiorca może zostać objęty tym zwolnieniem za jeden wybrany miesiąc kalendarzowy w roku, o ile spełnia następujące warunki:
w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku miał zgłoszonych do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego lub ubezpieczenia zdrowotnego nie więcej niż dziesięciu ubezpieczonych;
w ostatnich 2 latach kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku nie osiągnął przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej lub w co najmniej jednym roku z 2 ostatnich lat kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku osiągnął roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro (obliczany według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski w ostatnim dniu roboczym roku kalendarzowego poprzedzającego rok złożenia wniosku);
jako ubezpieczony w roku kalendarzowym poprzedzającym rok złożenia wniosku oraz w okresie od początku roku kalendarzowego złożenia wniosku do dnia złożenia tego wniosku nie wykonywał pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego w roku kalendarzowym rozpoczęcia działalności gospodarczej lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej;
w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku jako ubezpieczony podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.
Zwolnienie z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie chorobowe przysługuje przedsiębiorcy w ramach wakacji składkowych jedynie w sytuacji, gdy ubezpieczony dobrowolnie podlegał ubezpieczeniu chorobowemu w miesiącu złożenia wniosku oraz w miesiącu go poprzedzającym.
Wakacje składkowe stanowią pomoc de minimis. Zwolniony z opłacenia składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe może być zatem płatnik składek, który dysponuje limitem pomocy de minimis co najmniej w wysokości sumy obowiązujących go we wskazanym miesiącu kalendarzowym składek na ubezpieczenia społeczne.
Składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe za miesiąc kalendarzowy objęty zwolnieniem z opłacenia składek są finansowane przez budżet państwa w ramach dotacji do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Po spełnieniu określonych przez ustawodawcę warunków przedsiębiorca może zostać także objęty zwolnieniem z opłacania składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy, z tym, że te składki nie są już finansowane przez budżet państwa w ramach dotacji do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Obliczanie podstawy wymiaru składek w okresie zwolnienia
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za miesiąc kalendarzowy objęty zwolnieniem z opłacenia składek stanowi najniższa obowiązująca danego ubezpieczonego podstawa wymiaru składek. W zależności od okoliczności dotyczących przedsiębiorcy będzie to podstawa:
wskazana w art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych: zadeklarowana kwota, nie niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego ogłoszonego na dany rok kalendarzowy – najczęściej obowiązująca osoby prowadzące pozarolniczą działalność,
wskazana w art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych: zadeklarowana kwota, nie niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia – dla nowych przedsiębiorców w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej, albo
ustalona zgodnie z art. 18c ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych: przeciętny miesięczny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym pomnożony przez współczynnik 0,5, nieprzekraczający 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia na dany rok kalendarzowy i nie niższy niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku – dla osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą, której roczny przychód uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył kwoty 120 000 złotych.
Wyłączone natomiast zostały przepisy art. 18 ust. 9 i 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, regulujące proporcjonalne zmniejszanie podstawy wymiaru składek w przypadku objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi lub prawem do zasiłku chorobowego tylko przez część miesiąca.
