Zmiany przepisów prawa podatkowego w zakresie cen transferowych – najnowsze propozycje MF

MF proponuje, aby doprecyzować kwestię wywierania znaczącego wpływu, który jest jedną z przesłanek występowania powiązań między podmiotami, odnosząc się również do udziału w stratach spółek. Otóż w sytuacji wystąpienia powiązań w momencie, gdy udział wspólnika w zyskach nie przekroczyłby progu ustawowego (25%), a jednocześnie udział w  stracie spółki zostałby określony na poziomie przekraczającym 25%, warunek wywierania znaczącego wpływu zostałby spełniony.

Jako ułatwienie dla podatników MF proponuje uchylenie jednego z warunków formalnych przeprowadzania korekty – informowania o dokonaniu korekty w zeznaniu rocznym. Ponadto, w przypadku korekty „in minus” oświadczenie podmiotu powiązanego o dokonaniu korekty drugostronnej może zostać zastąpione przez dowód księgowy otrzymany przez podatnika od kontrahenta.

Funkcjonujące w obrocie prawnym od 2019 r. przepisy dotyczące tzw. bezpiecznej przystani (ang. safe harbour) dla transakcji finansowych mogły budzić pewne wątpliwości w odniesieniu do umów (np. pożyczek), które podlegały zmianom (aneksowaniu). MF zaproponował korekty przedmiotowych przepisów, aby wyeliminować te wątpliwości. Zgodnie z intencją propozycji umowa pożyczki (kredytu, obligacji) powinna być zgodna z warunkami safe harbour finansowego w zakresie oprocentowania zarówno w momencie podpisania umowy jak i każdorazowo w przypadku zmiany umowy pożyczki. Ponadto, zaproponowano zamianę okresu, w którym badany jest warunek możliwości skorzystania z safe harbour finansowego – rok podatkowy ma zastąpić rok obrotowy.

MF zaproponowało, aby w sytuacji braku neutralności podatku VAT dla danego podatnika wartość transakcji powinna uwzględniać podatek od towarów i usług (aktualne wartość transakcji kontrolowanej jest pomniejszana o VAT w każdym przypadku). 

Zgodnie ze zgłoszonymi propozycjami katalog przypadków, które mogą skorzystać z wyłączenia obowiązku sporządzenia dokumentacji Local File (przy spełnieniu pewnych wymogów) ma zostać rozszerzony o:

• transakcje powiązane pomiędzy położonymi w Polsce zakładami zagranicznymi, których macierzyste jednostki są podmiotami powiązanymi, a także pomiędzy położonym w Polsce zakładem zagranicznym podmiotu powiązanego będącego nierezydentem i powiązanego z nim podmiotu mającego rezydencję podatkową w Polsce;
• transakcje kontrolowane objęte porozumieniem podatkowym oraz porozumieniem inwestycyjnym (nowe instrumenty prawne w zakresie ograniczania ryzyka podatkowego);
• transakcje kontrolowane objęte mechanizmem safe harbour dla pożyczek, kredytów, obligacji oraz transakcji dotyczących rozliczeń w zakresie tzw. czystego refakturowania.

Jeżeli propozycje zmian w obszarze cen transferowych znajdą swoje urzeczywistnienie w nowelach ustaw podatkowych lokalna dokumentacja podatkowa sporządzana przez małych i mikroprzedsiębiorców (w rozumieniu Prawa przedsiębiorców) nie będzie musiała posiadać analizy porównawczej lub analizy zgodności. Brak obowiązku dołączania analizy cen transferowych ma dotyczyć również wszystkich podatników, którzy zawierają transakcje inne niż transakcje kontrolowane, które objęte są obowiązkiem dokumentacyjnym zawierane z tzw. rajami podatkowymi lub w przypadku których rzeczywisty właściciel kontrahenta jest rezydentem tzw. rajów podatkowych. Zgodnie z intencją MF omawiane w tym rozdziale zmiany miałyby mieć zastosowanie do dokumentacji cen transferowych sporządzanej już za rok podatkowy rozpoczynający się w 2021 r.

Twórcom propozycji zmian przepisów najwyraźniej przyświecał cel zracjonalizowania procesu tworzenia dokumentacji i raportowania cen transferowych, ponieważ postulaty wydłużenia obecnie obowiązującego 9-cio miesięcznego terminu na Local File oraz informacje o cenach transferowych (TPR), wielokrotnie zgłaszane przez podatników, zostały odzwierciedlone w propozycjach zgłoszonych do prekonsultacji (wyjątkiem od reguły jest oczywiście wydłużenie o 3 miesiące przedmiotowych terminów wprowadzone w związku z cały czas obowiązującym stanem zagrożenia pandemią).

MF zaproponował, aby dokumentację Local File podatnicy (lub spółki niebędące osobami prawnymi) przygotowywali w terminie do końca dziesiątego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego (roku obrotowego), zaś termin na złożenie TPR miałby zostać wydłużony do końca jedenastego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego podmiotu. Dobrą wiadomością jest również to, że termin na przedłożenie dokumentacji cen transferowych na żądanie organu podatkowego miałby zostać wydłużony z 7 do 14 dni.

MF zaproponował zlikwidowanie oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych jako odrębnego dokumentu i przeniesienie go, w zamienionej treści, do TPR. Nowy, „zintegrowany” formularz będzie zgodnie z propozycją składany nie do Szefa KAS, lecz do naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawach podatku dochodowego lub – w przypadku spółek niebędących osobami prawnymi – do naczelnika urzędu skarbowego właściwego wg siedziby lub miejsca prowadzenia działalności spółki. Nowy TPR mieliby obowiązek podpisywać członkowie zarządu podatnika zgodnie z reprezentacją, ale takie uprawnienie znowelizowane przepisy nadawałyby także prokurentowi działającemu zgodnie z zasadami reprezentacji oraz pełnomocnikowi będącemu adwokatem, radcą prawnym, doradcą podatkowym lub biegłym rewidentem.

W niniejszym artykule chciałem wyłącznie zasygnalizować najważniejsze, w mojej ocenie, propozycje zmian w przepisach, jakie zaproponowane zostały przez MF pod koniec ubiegłego miesiąca. Z uwagi na krótką formę niniejszego komentarza powstrzymałem się także od formułowania szczegółowych opinii, choć przyjęte w propozycjach kierunki należy oceniać, co do zasady, pozytywnie. Zanim zgłoszone propozycje zostaną przekute na nowo obowiązujące przepisy minie zapewne jeszcze trochę czasu. Ale biorąc pod uwagę tempo, z jakim MF zabrało się do działania (zgłoszenie uwag w ramach prekonsultacji wymagane było do 2 lipca br., czyli w terminie zaledwie jednego tygodnia od udostępnienia propozycji), można być ostrożnym optymistą i zakładać, że jeszcze w tym roku poznamy finalne brzmienie znowelizowanych przepisów. Będziemy Państwa informować o dalszym rozwoju sytuacji w tym zakresie. Pozostaje mi życzyć nam wszystkim oraz specjalistom reprezentującym MF w procesie legislacyjnym owocnego lata.