Projekt ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji został przyjęty przez Radę Ministrów. Zmiany te, według założeń projektu, mają obowiązywać już od 1 stycznia 2020 roku.
Zgodnie z obowiązującym obecnie stanem prawnym wynikającym z ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. 1982 Nr 35, poz. 230, t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2137, dalej „Ustawa”) obowiązuje generalna zasada zabraniająca na obszarze kraju reklamy i promocji napojów alkoholowych, z wyjątkiem piwa, którego reklama i promocja jest dozwolona, pod warunkiem że:
- nie jest kierowana do małoletnich,
- nie przedstawia osób małoletnich,
- nie łączy spożywania alkoholu ze sprawnością fizyczną bądź kierowaniem pojazdami,
- nie zawiera stwierdzeń, że alkohol posiada właściwości lecznicze, jest środkiem stymulującym, uspakajającym lub sposobem rozwiązywania konfliktów osobistych,
- nie zachęca do nadmiernego spożycia alkoholu,
- nie przedstawia abstynencji lub umiarkowanego spożycia alkoholu w negatywny sposób,
- nie podkreśla wysokiej zawartości alkoholu w napojach alkoholowych jako cechy wpływającej pozytywnie na jakość napoju alkoholowego,
- nie wywołuje skojarzeń z:
a. atrakcyjnością seksualną,
b. relaksem lub wypoczynkiem,
c. nauką lub pracą,
d. sukcesem zawodowym lub życiowym.
Co więcej, reklama i promocja piwa nie może być prowadzona:
- w telewizji, radiu, kinie i teatrze między godziną 6.00 a 20.00, z wyjątkiem reklamy prowadzonej przez organizatora imprezy sportu wyczynowego lub profesjonalnego w trakcie trwania tej imprezy,
- na kasetach wideo i innych nośnikach,
- w prasie młodzieżowej i dziecięcej,
- na okładkach dzienników i czasopism,
- na słupach i tablicach reklamowych i innych stałych i ruchomych powierzchniach wykorzystywanych do reklamy, chyba że 20% powierzchni reklamy zajmować będą widoczne i czytelne napisy informujące o szkodliwości spożycia alkoholu lub o zakazie sprzedaży alkoholu małoletnim,
- przy udziale małoletnich.
Na czym polega reklama napojów alkoholowych?
Zgodnie z definicją zawartą w Ustawie, poprzez reklamę napojów alkoholowych należy rozumieć publiczne rozpowszechnianie znaków towarowych napojów alkoholowych lub symboli graficznych z nimi związanych, a także nazw i symboli graficznych przedsiębiorców produkujących napoje alkoholowe, nieróżniących się od nazw i symboli graficznych napojów alkoholowych, służące popularyzowaniu znaków towarowych napojów alkoholowych; za reklamę nie uważa się informacji używanych do celów handlowych pomiędzy przedsiębiorcami zajmującymi się produkcją, obrotem hurtowym i handlem napojami alkoholowymi.
Opłaty za reklamę
Zgodnie z art. 132 Ustawy podmioty świadczące usługę będącą reklamą napojów alkoholowych wnoszą na wyodrębniony rachunek utworzony w tym celu przez ministra właściwego do spraw kultury fizycznej opłatę w wysokości 10% podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług wynikającej z tej usługi.
Wpływy z tytułu opłaty stanowią przychody Funduszu Zajęć Sportowych dla Uczniów, którego dysponentem jest minister właściwy do spraw kultury fizycznej. Środki Funduszu przeznacza się na dofinansowanie zajęć sportowych dla uczniów, prowadzonych przez kluby sportowe działające w formie stowarzyszenia oraz inne organizacje pozarządowe, które w ramach swojej statutowej działalności realizują zadania z zakresu upowszechniania kultury fizycznej wśród dzieci i młodzieży, a także organizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, oraz na zadania określone w przepisach o zdrowiu publicznym w zakresie aktywności fizycznej.
Zgodnie z obecnymi przepisami Ustawy podmioty świadczące usługę będącą reklamą napojów alkoholowych zobowiązane są również do sporządzania deklaracji miesięcznej dotyczącej opłaty i przekazują ją w terminie do 20. dnia miesiąca następującego bezpośrednio po miesiącu, w którym powstał obowiązek wystawienia faktury – zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług na wynagrodzenie lub jego część do tego samego urzędu skarbowego, do którego składa się deklarację dotyczącą podatku od towarów i usług w zakresie usługi.
Opłata za reklamę, zgodnie z Ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (art. 6), stanowi koszt uzyskania przychodu.
Zmiany i ich cel
Projekt ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji przyjęty przez Radę Ministrów (druk 3845 z 7 października 2019 roku) ma na celu zoptymalizowanie systemu poboru opłaty i skuteczności wywiązywania się przez podatników z obowiązków nałożonych ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz stworzenie warunków umożliwiających skuteczną windykację należności przez urzędy skarbowe.
Obecnie, jak wspomniano powyżej, podmioty świadczące usługę będącą reklamą napojów alkoholowych zobowiązane są do sporządzania deklaracji miesięcznej dotyczącej opłaty, którą następnie przekazują do urzędów skarbowych. Opłaty w wysokości 10% podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług wynikające z tej usługi za reklamę napojów alkoholowych wnoszone są natomiast na wyodrębniony rachunek utworzony w tym celu przez Ministra Sportu i Turystyki. W praktyce oznacza to, iż inny podmiot otrzymuje należną opłatę, a inny deklarację, co w ocenie Ustawodawcy niekorzystnie wpływa na efektywność systemu poboru opłaty.
W związku z powyższym, zgodnie z projektowanymi zmianami podmioty świadczące usługę będącą reklamą napojów alkoholowych mają wnosić opłatę w wysokości 10% podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług wynikającą z tej usługi na rachunek właściwego urzędu skarbowego.
Z projektu Ustawy nie wynika natomiast zmiana wysokości wspomnianej opłaty.
Wejście w życie zmian
Według założeń projektu Ustawy omawiane zmiany mają zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2020 roku.
Należy jednak zwrócić uwagę na projektowane przepisy przejściowe. W odniesieniu do opłaty, której termin na wniesienie upłynął przed dniem wejścia w życie Ustawy (tj. 1 stycznia 2020 roku), będą miały zastosowanie zmienione przepisy wynikające z projektu Ustawy.
Ponadto czynności podmiotu obowiązanego do wnoszenia opłaty, dokonane w sposób zgodny z przepisami dotychczasowymi, mają pozostać w mocy. Co więcej, w przypadku gdy podmiot obowiązany do wnoszenia opłaty wniósł ją przed 1 stycznia 2020 roku na obecnie obowiązujący rachunek bankowy, nie będzie mógł być zobowiązany do ponownego wniesienia tej opłaty czy przeniesienia kwoty wniesionej opłaty na rachunek urzędu skarbowego.