Τροποποιήσεις στην Ελληνική Φορολογική Νομοθεσία
Τροποποιήσεις στην Ελληνική Φορολογική Νομοθεσία
Στο πλαίσιο της προσπάθειάς μας να σας προσφέρουμε επικαιροποιημένη ενημέρωση σχετικά με όλα τα τρέχοντα φορολογικά θέματα, παραθέτουμε τις σημαντικότερες αλλαγές που εισάγονται με τo νέο ψηφισθέν Σχέδιο Νόμου.
Φορολογία Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων
Φορολογική Κατοικία
- Σχετικά με τον καθορισμό κριτηρίων για τον προσδιορισμό της φορολογικής κατοικίας απαλείφεται η αναφορά στους «κοινωνικούς δεσμούς», καθώς οι κοινωνικοί δεσμοί σύμφωνα με τα ερμηνευτικά σχόλια του μοντέλου του ΟΟΣΑ περιλαμβάνονται στην έννοια των προσωπικών δεσμών.
- Ξεκαθαρίζεται ότι ένα φυσικό πρόσωπο που βρίσκεται στην Ελλάδα για χρονικό διάστημα που υπερβαίνει τις 183 ημέρες «αθροιστικά» (και όχι συνεχώς όπως ισχύει τώρα) στη διάρκεια οποιαδήποτε δωδεκάμηνης περιόδου είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδος από την πρώτη ημέρα παρουσίας του στην Ελλάδα.
- Προστέθηκε νέα παράγραφος βάσει της οποίας ορίζεται ότι με κοινή υπουργική απόφαση θα καθορίζονται μεταξύ άλλων οι διαδικασίες μεταβολής φορολογικής κατοικίας καθώς και κάθε άλλο αναγκαίο θέμα ή λεπτομέρειες για την εφαρμογή των εν λόγω διατάξεων.
- Οι ανωτέρω διατάξεις εφαρμόζονται από τη δημοσίευση του νόμου.
Ενναλακτικός Τρόπος Φορολόγησης
- Στα πλαίσια προσέλκυσης φορολογικών κατοίκων υψηλής οικονομικής επιφάνειας, εισάγεται εναλλακτικός τρόπος φορολόγησης εισοδήματος αλλοδαπής προέλευσης φυσικών προσώπων (ή/και συγγενών αυτών) που μεταφέρουν την φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα, εφόσον πληρούνται σωρευτικά συγκεκριμένες προϋποθέσεις όπως (α) το εν λόγω φυσικό πρόσωπο δεν ήταν φορολογικός κάτοικος της Ελλάδας τα προηγούμενα 7 από τα 8 έτη πριν τη μεταφορά της φορολογικής του κατοικίας στην Ελλάδα και (β) αποδεικνύει ότι επενδύει ο ίδιος, ή συγγενικό του πρόσωπο, ή μέσω νομικού προσώπου στο οποίο έχει την πλειοψηφία των μετοχών, σε ακίνητα ή επιχειρήσεις ή κινητές αξίες ή μερίδια σε νομικά πρόσωπα με έδρα την Ελλάδα. Το ποσό των επενδύσεων αυτών δεν μπορεί να είναι μικρότερα των ΕΥΡΩ 500 000 και θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός 3 ετών. Δεν απαιτείται να συντρέχει η προϋπόθεση (β), εφόσον πρόκειται για φυσικό πρόσωπο που έχει αποκτήσει και διατηρεί άδεια διαμονής για επενδυτική δραστηριότητα στην Ελλάδα (σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 16 του Ν.4251/2014).
- Συγκεκριμένα, τα φυσικά πρόσωπα που θα υπαχθούν στον εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης των αλλοδαπής πηγής εισοδημάτων τους, θα πρέπει να καταβάλλουν κάθε φορολογικό έτος κατ’ αποκοπή φόρο ύψους ΕΥΡΩ 100 000, ανεξάρτητα από το ύψος των εισοδημάτων τους στην αλλοδαπή. Σε περίπτωση επέκτασης εφαρμογής του εναλλακτικού αυτού τρόπου φορολόγησης σε συγγενικό του πρόσωπο, θα πρέπει να καταβάλλει ετήσιο κατ’ αποκοπή φόρου ύψους ΕΥΡΩ 20 000. Η υπαγωγή στις εν λόγω διατάξεις δεν δύναται να παραταθεί πέραν των 15 φορολογικών ετών.
- Το εισόδημα ημεδαπής πηγής του προσώπου που υπάγεται στον ενναλακτικό τρόπο φορολόγησης δηλώνεται στην ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος και φορολογείται σύμφωνα με την κατηγορία εισοδήματος που αφορά, ενώ για το εισόδημα αλλοδαπής πηγής δεν υφίσταται υποχρέωση δήλωσής του και φορολογείται καταβάλλοντας τον ετήσιο κατ’ αποκοπή φόρο.
- Αξίζει να σημειωθεί ότι με την καταβολή του κατ’ αποκοπή ετήσιου φόρου εξαντλείται κάθε φορολογική υποχρέωση του φυσικού προσώπου για τα εισοδήματα που προκύπτουν στην αλλοδαπή, ενώ τυχόν φόρος που έχει καταβληθεί στην αλλοδαπή δεν συμψηφίζεται έναντι οποιαδήποτε φορολογικής τους υποχρέωσης στην Ελλάδα. Παράλληλα το εν λόγω φυσικό πρόσωπο απαλλάσσεται από φόρο κληρονομιών ή δωρεών περιουσίας που βρίσκεται στην αλλοδαπή.
- Με υπουργικές αποφάσεις θα καθορίζονται, μεταξύ άλλων, οι επιλέξιμες κατηγορίες επενδύσεων, ο χρόνος διατήρησής τους στην Ελλάδα, η διαδικασία υπαγωγής καθώς και κάθε άλλο αναγκαίο θέμα ή λεπτομέρεια για την εφαρμογή των εν λόγω διατάξεων.
- Οι ανωτέρω διατάξεις εφαρμόζονται από τη δημοσίευση του νόμου.
Φορολογικό έτος
- Ορίζεται ότι ανείσπρακτες δεδουλευμένες αποδοχές που εισπράττονται από το 2014 και μετά υπάγονται σε φόρο με βάση το έτος στο οποίο ανάγονται.
- Οι ανωτέρω διατάξεις εφαρμόζονται από τη δημοσίευση του νόμου.
Παροχές σε είδος
- Επαναδιατυπώνονται όλες οι παράγραφοι που αφορούν στις παροχές σε είδος. Συγκεκριμένα αποσαφηνίζεται ότι η παροχή σε είδος προσμετράται στο εισόδημα αυτού που το λαμβάνει, κατά το τμήμα της που υπερβαίνει σε αξία ΕΥΡΩ 300 (το οποίο λειτουργεί πλέον ως αφορολόγητο όριο).
- Επαναπροσδιορίζεται ο τρόπος υπολογισμού του φορολογητέου εισοδήματος από την παραχώρηση οχήματος, ο οποίος υπολογίζεται πλέον με νέα προοδευτική κλίμακα, η οποία λαμβάνει υπόψιν την Λιανική Τιμή Προ Φόρων (ΛΤΠΦ) του οχήματος, ενώ αυξάνεται και το όριο αξίας από τις ΕΥΡΩ 12 000 στις ΕΥΡΩ 17 000 για τα οχήματα που παραχωρούνται αποκλειστικά για επαγγελματικούς σκοπούς και εξαιρούνται από τη φορολογία.
- Τροποποιείται η διάταξη που αφορά σε παροχή σε είδος με την μορφή δανείου, ώστε να οριοθετείται το ύψος της παροχής σε εκείνο που συνίσταται στην διαφορά, η οποία προκύπτει μεταξύ των τόκων που κατέβαλλε ο εργαζόμενος και του μέσου επιτοκίου αγοράς, ανεξαρτήτως εάν έχει συναφθεί έγγραφη συμφωνία ή όχι. Περαιτέρω, διαγράφεται η φράση «η προκαταβολή μισθού άνω των (3) μηνών θεωρείται δάνειο».
- Εισάγεται νέο πλαίσιο φορολόγησης δικαιωμάτων προαίρεσης μετοχών (stock options) σύμφωνα με το οποίο εφόσον εξασκηθούν και διακρατηθούν οι τίτλοι που αποκτώνται για διάστημα μεγαλύτερο των 24 μηνών, ή 36 μηνών υπο ειδικότερους όρους, τότε φορολογούνται ως υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, με συντελεστή 15% και 5% για τίτλους νεοσύστατων επιχειρήσεων κατά περίπτωση και με προϋπόθεση ότι τηρούνται σωρευτικά συγκεκριμένοι όροι. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα προγράμματα διάθεσης μετοχών εν γένει (πχ. δωρεάν διάθεση μετοχών, κτλ.) δεν φαίνεται να καλύπτονται από την ελ λόγω διάταξη.
- Οι ανωτέρω διατάξεις εφαρμόζονται για τα εισοδήματα που αποκτώνται στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από 1 Ιανουαρίου 2020 και μετά.
Απαλλαγές εισοδήματος από μισθωτή εργασία
- Εξαιρούνται από τον υπολογισμό του εισοδήματος μισθών και συντάξεων τα ακόλουθα:
- η αποζημίωση για αγορά μηνιαίων ή ετήσιων καρτών απεριορίστων διαδρομών ΜΜΜ
- η αγοραία αξία της παραχώρησης ενός οχήματος μηδενικών ή χαμηλών ρύπων (έως 50 CO2/km) και με ΛΤΠΦ έως ΕΥΡΩ 40.000 προς εργαζόμενο ή εταίρο ή μέτοχο από ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα εντός του φορολογικού έτους
- η παροχή σε είδος με τη μορφή μετοχών προς εργαζόμενο ή εταίρο ή μέτοχο από νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα ανεξάρτητα, εάν συνεχίζει να ισχύει η εργασιακή σχέση, εφόσον ασκηθεί το δικαίωμα προαίρεσης και οι μετοχές που αποκτώνται, μεταβιβαστούν μετά από τη συμπλήρωση 24 ή 36 μηνών (κατά περίπτωση) από την απόκτησή τους.
- Οι ανωτέρω διατάξεις εφαρμόζονται για τα εισοδήματα που αποκτώνται στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από 1 Ιανουαρίου 2020 και μετά.
Φορολογικός Συντελεστής
- Εισάγεται νέα κλίμακα και φορολογικοί συντελεστές για το εισόδημα από μισθωτή εργασία, συντάξεις και επιχειρηματική δραστηριότητα:
Κλίμακα εισοδήματος (€) | Φορολογικός συντελεστής (%) |
---|---|
0 – 10.000 | 9% |
10.001 – 20.000 | 22% |
20.001 – 30.000 | 28% |
30.001 – 40.000 | 36% |
> 40.001 | 44% |
- Προστίθεται νέα παράγραφος στο άρθρο 15 που αφορά στον φορολογικό συντελεστή βάσει της οποίας ορίζεται ότι μισθωτοί, συνταξιούχοι, ελεύθεροι επαγγελματίες και εισοδηματίες θα πρέπει να πραγματοποιούν δαπάνες είτε εντός Ε.Ε. ή Ε.Ο.Χ. ίσες με το 30% του πραγματικού τους εισοδήματος με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής με ανώτερο όριο ΕΥΡΩ 20 000, και με ποινή 22% επί της διαφοράς σε περίπτωση μη επίτευξης του ανωτέρου ορίου. Στον υπολογισμό του πραγματικού εισοδήματος δεν περιλαμβάνεται το ποσό εισφοράς αλληλεγγύης και το ποσό της διατροφής. Προβλέπονται ειδικότερες διατάξεις για συγκεκριμένες κατηγορίες φορολογουμένων.
- Οι ανωτέρω διατάξεις που αφορούν στις ηλεκτρονικές δαπάνες εφαρμόζονται ανάλογα και στο εισόδημα από ακίνητη περιουσία.
- Ορίζεται ότι καταβολές προς εργαζομένους λόγω εξαγοράς ασφαλιστηρίου συμβολαίου τους εξαιτίας της συμμετοχής τους σε εθελούσια έξοδο, δεν αποτελεί πλέον πρόωρη εξαγορά και δεν φορολογείται με συντελεστή προσαυξημένο κατά 50%.
- Προστίθεται νέα παράγραφος που αφορά στην αυτοτελή φορολόγηση των αθλητών υπό όρους. Συγκεκριμένα ορίζεται ότι το εισόδημα που αποκτούν οι αμειβόμενοι αθλητές από αθλητικές ανώνυμες εταιρείες, τα τμήματα αμειβόμενων αθλητών ή τα αναγνωρισμένα αθλητικά σωματεία, φορολογείται αυτοτελώς με συντελεστή 22% και εξάντληση της φορολογικής τους υποχρέωσης, εφόσον τα ποσά που καταβάλλονται εφάπαξ ή τμηματικά για την υπογραφή του συμβολαίου μετεγγραφής ή την ανανέωση ή τη λύση του συμβολαίου συνεργασίας τους υπερβαίνουν τις ΕΥΡΩ 40 000 εντός του οικείου φορολογικού έτους. Σε αντίθετη περίπτωση η κλίμακα των μισθωτών εφαρμόζεται ανάλογα.
- Οι ανωτέρω διατάξεις εφαρμόζονται για τα εισοδήματα που αποκτώνται στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από 1 Ιανουαρίου 2020 και μετά.
Μειώσεις φόρου εισοδήματος
- Επαναπροσδιορίζονται οι μειώσεις από το φόρο λόγω τέκνων ως ακολούθως:
Εξαρτώμενα τέκνα φορολογουμένου | Μείωση Φόρου (€) |
---|---|
0 | 777 |
1 | 810 |
2 | 900 |
3 | 1120 |
4 | 1340 |
Κάθε επιπλέον εξαρτώμενο τέκνο | +220 |
Για φορολογητέο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και συντάξεις, το οποίο υπερβαίνει το ποσό των ΕΥΡΩ 12 000 (σε σχέση με ΕΥΡΩ 20 000 που ισχύει σήμερα), το ποσό της μείωσης μειώνεται κατά ΕΥΡΩ 20 (σε σχέση με ΕΥΡΩ 10) ανά ΕΥΡΩ 1 000 φορολογητέου εισοδήματος από μισθούς και συντάξεις μέχρι το ποσό της μείωσης που ορίζεται ανάλογα με τον αριθμό των τέκνων. Οι προβλέψεις αυτές δεν εφαρμόζονται για φορολογουμένους με 5 εξαρτώμενα τέκνα και άνω.
- Οι ανωτέρω διατάξεις εφαρμόζονται για τα εισοδήματα που αποκτώνται στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από 1 Ιανουαρίου 2020 και μετά.
Μείωση φόρου για δωρεές
- Αυξάνεται το ποσοστό μείωσης φόρου επί των δωρεών σε 20% σε σχέση με 10% που ισχύει σήμερα, για ποσά δωρεών άνω των ΕΥΡΩ 100 και συνολικά χαμηλότερα του 5% του φορολογητέου εισοδήματος.
- Οι ανωτέρω διατάξεις εφαρμόζονται για μειώσεις φόρων σε δωρεές από 1 Ιανουαρίου 2020 και μετά.
Εισόδημα από ακίνητη περιουσία
- Αναγνωρίζεται μείωση από τον φόρο εισοδήματος των φυσικών προσώπων, επί του ποσού των δαπανών που σχετίζονται με την αισθητική, λειτουργική και ενεργειακή αναβάθμιση κτηρίων (τα οποία δεν έχουν ενταχθεί ή πρόκειται να ενταχθούν σε πρόγραμμα αναβάθμισης κτηρίων), εφόσον οι εν λόγω δαπάνες πραγματοποιούνται με τη χρήση ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών. Οι εν λόγω δαπάνες εκπίπτουν σε 4 ισόποσες δόσεις σε ποσοστό 40% του ύψους τους, από τον φόρο εισοδήματος μέχρι του αναλογούντος για κάθε φορολογικό έτος φόρου, με ανώτατο συνολικά όριο δαπάνης τις ΕΥΡΩ 16 000.
- Οι ανωτέρω διατάξεις εφαρμόζονται για δαπάνες που πραγματοποιούνται στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από 1 Ιανουαρίου 2020 εώς και Δεκεμβρίου 2022.
Επιβολή ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης
- Με αναλογική εφαρμογή όπως στον φόρο εισοδήματος, απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής εισφοράς αλληλεγγύης όλες οι κατηγορίες ΑμεΑ με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 80%.
- Οι ανωτέρω διατάξεις εφαρμόζονται για τα εισοδήματα που αποκτώνται στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από 1 Ιανουαρίου 2020 και μετά.
Εισόδημα από τόκους
- Φυσικά πρόσωπα που είναι φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος για τους τόκους που λαμβάνουν από εταιρικά ομόλογα εισηγμένων σε τόπο διαπραγμάτευσης εντός Ε.Ε. ή σε οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά εκτός Ε.Ε., εποπτευόμενη από αρχή διαπιστευμένη στον Διεθνή Οργανισμό Εποπτικών Αρχών Κεφαλαιαγοράς (IOSCO), καθώς και τόκους πάσης φύσεως ομολογιών που εκδίδουν οι πιστωτικοί συνεταιρισμοί και λειτουργούν ως πιστωτικά ιδρύματα.
- Περαιτέρω ορίζεται ότι τα ανωτέρω φυσικά πρόσωπα εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής εισφοράς αλληλεγγύης για εισόδημα από τόκους κρατικών ομολόγων και εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου καθώς και για το εισόδημα από τόκους εταιρικών ομολογιών (όπως περιγράφονται ανωτέρω).
- Επιπλέον ορίζεται ότι τα εν λόγω φυσικά πρόσωπα, δεν υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος αν το εισόδημά τους είναι αποκλειστικά από τόκους κρατικών ομολόγων και εντόκων γραμματίων Ελληνικού Δημοσίου καθώς και τόκους εταιρικών ομολογιών (όπως περιγράφονται ανωτέρω).
- Οι ανωτέρω διατάξεις εφαρμόζονται για τα εισοδήματα που αποκτώνται στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από 1 Ιανουαρίου 2020 και μετά.
Εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου
Αναστέλλεται μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2022 η φορολόγηση της υπεραξίας που προκύπτει από την μεταβίβαση ακίνητης περιουσίας. Η εν λόγω διάταξη εφαρμόζεται από τη δημοσίευση του νόμου.
Εξαίρεση από τον φόρο πολυτελείας
Από το φορολογικό έτος 2019 και εξής, εξαιρούνται από την επιβολή του φόρου πολυτελούς διαβίωσης και τα επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης πολυτέκνων με 4 τουλάχιστον εξαρτώμενα τέκνα.
Φορολογία Εισοδήματος Νομικών Προσώπων και Νομικών Οντοτήτων
Προβλέπεται φορολόγηση της ωφέλειας που προκύπτει στο πλαίσιο αμοιβαίας συμφωνίας ή δικαστικού συμβιβασμού από την παραίτηση πιστώτριας επιχείρησης από την είσπραξη χρέους, ως εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα και όχι ως δωρεάς. Ωστόσο, εξακολουθεί να ισχύει η απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος και το φόρο δωρεάς για την ωφέλεια που προκύπτει από την διαγραφή (εν όλω ή εν μέρει) χρέους από πιστωτικά και χρηματοδοτικά ιδρύματα ή εταιρείες διαχείρισης κόκκινων δανείων στο πλαίσιο εξωδικαστικού συμβιβασμού ή σε εκτέλεση δικαστικής απόφασης σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 62 του Ν. 4389/2016.
Εκπτωσιμότητα δαπανών
- Επεκτείνεται ο γενικός κανόνας ως προς την εκπτωσιμότητα των επιχειρηματικών δαπανών προκειμένου να συμπεριλάβει ρητά δαπάνες για δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, με την προϋπόθεση ότι η επιχείρηση εμφανίζει λογιστικά κέρδη χρήσης (εκτός αν η δράση πραγματοποιείται κατόπιν αιτήματος του Δημοσίου).
- Παρέχεται στις επιχειρήσεις η δυνατότητα έκπτωσης προσαυξημένης κατά 30% της δαπάνης:
- αγοράς μηνιαίων ή ετήσιων καρτών απεριορίστων διαδρομών Μ.Μ.Μ.,
- μίσθωσης εταιρικών επιβατικών αυτοκινήτων μηδενικών ή χαμηλών ρύπων (έως 50 g CO2/Km) και ΛΤΠΦ έως ΕΥΡΩ 40 000,
- αγοράς, εγκατάστασης και λειτουργίας δημόσια προσβάσιμων σημείων φόρτισης οχημάτων μηδενικών ή χαμηλών ρύπων (έως 50 g CO2/Km).
- Προστίθεται νέα κατηγορία μη εκπιπτόμενων δαπανών για δαπάνες ενοικίων που δεν εξοφλούνται με τη χρήση ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής ή παρόχου υπηρεσιών πληρωμών.
- Παρέχεται στα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά πρόσωπα δυνατότητα έκπτωσης από τα υπαγόμενα σε φόρο εισοδήματα τους των δωρεών προς το Δημόσιο και τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης.
- Τα παραπάνω τίθενται σε ισχύ από 1 Ιανουαρίου 2020 και έπειτα.
Αποσβέσεις
- Εναρμονίζεται η δυνατότητα διενέργειας φορολογικών αποσβέσεων από τον μισθωτή των παγίων στο πλαίσιο χρηματοδοτικής μίσθωσης που συνάπτονται από 1 Ιανουαρίου 2020 και έπειτα κατά την έννοια τόσο των ΔΠΧΑ όσο και των ΕΛΠ, αναλόγως του λογιστικού πλαισίου που εφαρμόζεται.
- Ο συντελεστής απόσβεσης μέσων μεταφοράς ατόμων, εμπορευμάτων και μέσων μαζικής μεταφοράς (16%, 12% και 5% αντίστοιχα) εξακολουθεί να ισχύει εφόσον δεν αφορά σε μέσα μηδενικών ή χαμηλών ρύπων έως 50 g CO2/Km, για τα οποία εισάγονται νέες κατηγορίες ενεργητικού και προσδιορίζονται αυξημένοι συντελεστές απόσβεσης από 1 Ιανουαρίου 2020 και έπειτα.
Επισφαλείς απαιτήσεις
- Εισάγεται δυνατότητα διαγραφής απαιτήσεων μικρής αξίας (έως ΕΥΡΩ 300 συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ ανά αντισυμβαλλόμενο) μετά την πάροδο 12μήνου ανεξαρτήτως σχηματισμού πρόβλεψης και συνεπώς ανεξαρτήτως λήψης μέτρων για τη διασφάλιση της είσπραξης της απαίτησης, εφόσον ενημερωθεί ο οφειλέτης για τη διαγραφή της απαίτησης (όπου αυτό είναι δυνατόν) και εφόσον οι εν λόγω διαγραφές δεν ξεπερνούν το 5% του συνόλου των απαιτήσεων στο τέλος της χρήσης.
- Διαγραφή απαιτήσεων στα πλαίσια αμοιβαίας συμφωνίας ή δικαστικού συμβιβασμού εκπίπτουν ανεξάρτητα αν έχει γίνει πρόβλεψη ή αν έχουν γίνει οι κατάλληλες ενέργειες.
- Τα παραπάνω τίθενται σε ισχύ από 1 Ιανουαρίου 2020 και έπειτα.
Μεταβίβαση τίτλων
- Παρέχεται απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος για την υπεραξία που προκύπτει κατά τη μεταβίβαση τίτλων από 1 Ιουλίου 2020 και έπειτα, εφόσον πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις όπως:
- το νομικό πρόσωπο του οποίου οι τίτλοι μεταβιβάζονται να αναφέρεται στο Παράρτημα της Οδηγίας 2011/96/ΕΕ και να είναι φορολογικός κάτοικος της Ε.Ε. υποκείμενο χωρίς δυνατότητα επιλογής ή απαλλαγής σε έναν από τους φόρους του Παραρτήματος της Οδηγίας, και
- το νομικό πρόσωπο που μεταβιβάζει να έχει συμμετοχή τουλάχιστον 10% στο νομικό πρόσωπο του οποίου οι τίτλοι μεταβιβάζονται για τουλάχιστον 24 μήνες.
- Επιχειρηματικές δαπάνες που συνδέονται με τη συμμετοχή για τη μεταβίβαση της οποίας παρέχεται απαλλαγή φόρου εισοδήματος, δεν εκπίπτουν.
- Παρέχεται κατ’ εξαίρεση η δυνατότητα έκπτωσης ζημιάς από τη μεταβίβαση των προαναφερθέντων τίτλων με την προϋπόθεση ότι οι τίτλοι αποτιμώνται μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2019 και έχουν εγγραφεί στα βιβλία της επιχείρησης ή απεικονίζονται σε οικονομικές καταστάσεις ελεγμένες από ορκωτούς ελεγκτές και εφόσον η ζημιά καθίσταται οριστική μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2022. Ως έκπτωση αναγνωρίζεται το μικρότερο μεταξύ της απότιμησιακής και της οριστικής ζημιάς.
Τόκοι ομολόγων
- Προβλέπεται απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος και κατά συνέπεια από την παρακράτηση φόρου για τόκους που αποκτούν νομικά πρόσωπα που είναι φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής και δεν διατηρούν μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα από εταιρικά ομόλογα που είναι εισηγμένα σε χρηματιστηριακή αγορά της Ε.Ε. ή εκτός Ε.Ε. εάν η εν λόγω αγορά εποπτεύεται από την IOSCO (συμπεριλαμβανομένων και πάσης φύσεως ομολογιών που εκδίδουν πιστωτικοί συνεταιρισμοί που λειτουργούν ως πιστωτικά ιδρύματα).
- Προβλέπεται επίσης απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος για τόκους που προκύπτουν από καλυμμένες ομολογίες, οι οποίες εκδόθηκαν κατά τις διατάξεις του Ν. 3601/2007 ή εκδίδονται στο πλαίσιο του Ν. 4261/2014.
- Τα παραπάνω τίθενται σε ισχύ από 1 Ιανουαρίου 2020 και έπειτα.
Συντελεστής φόρου εισοδήματος
- Μειώνεται ο συντελεστής φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων σε 24% για τα εισοδήματα φορολογικού έτους 2019 και έπειτα, ενώ ο ίδιος συντελεστής εφαρμόζεται και για τα πιστωτικά ιδρύματα εφόσον δεν έχουν υπαχθεί στις ειδικές διατάξεις περί αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης.
- Αποκλειστικά για το φορολογικό έτος 2018, η προκαταβολή φόρου των νομικών προσώπων μειώνεται σε 95%, ενώ το πλεονάζον ποσό φόρου που τυχόν καταβλήθηκε, επιστρέφεται.
Ενδοομιλικές πληρωμές
Αποσαφηνίζεται η εφαρμογή του ευνοϊκού πλαισίου της Οδηγίας 2003/49/ΕΚ για την απαλλαγή τόκων και δικαιωμάτων από την παρακράτηση φόρου και σε πληρωμές μεταξύ συνδεδεμένων ημεδαπών εταιρειών.
Φορολόγηση μερισμάτων
Μειώνεται ο συντελεστής φορολόγησης μερισμάτων από 10% σε 5% για μερίσματα που διανέμονται από 1 Ιανουαρίου 2020 και μετά.
Αποθεματικά
- Επεκτείνεται η δυνατότητα κεφαλαιοποίησης αφορολόγητων αποθεματικών διαφόρων αναπτυξιακών νόμων για ανώνυμες εισηγμένες ή μη εταιρείες και για εταιρείες περιορισμένης ευθύνης με υπαγωγή τους σε ειδικό φόρο 5% (ο οποίος εξαντλεί κάθε περαιτέρω φορολογική υποχρέωση, συμπεριλαμβανομένου του φόρου μερισμάτων και της εισφοράς αλληλεγγύης λόγω διανομής) χωρίς περιορισμό ως προς τον χρόνο κεφαλαιοποίησης.
- Δίνεται επίσης η δυνατότητα κεφαλαιοποίησης αποθεματικών που έχουν σχηματισθεί κατά τις διατάξεις του Ν. 2238/1994 με υπαγωγή τους σε ειδικό φόρο 5% (ο οποίος εξαντλεί κάθε περαιτέρω φορολογική υποχρέωση, συμπεριλαμβανομένου του φόρου μερισμάτων και της εισφοράς αλληλεγγύης λόγω διανομής), χωρίς όμως να επιστρέφεται φόρος που τυχόν έχει καταβληθεί στο παρελθόν για τα αποθεματικά αυτά.
- Δίνεται η δυνατότητα αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου είτε με έκδοση νέων μετοχών είτε με αύξηση της ονομαστικής αξίας των υφιστάμενων μετοχών είτε και με τους δύο τρόπους.
- Ο χρονικός περιορισμός για τη μείωση του μετοχικού/ εταιρικού κεφαλαίου προς διανομή στους μετόχους ή για τη λύση της εταιρείας ορίζεται πλέον σε 5 έτη (από 10) από την κεφαλαιοποίηση των παραπάνω αποθεματικών.
- Τα παραπάνω τίθενται σε ισχύ από 1 Ιανουαρίου 2020 και έπειτα.
Άλλα φορολογικά θέματα
Ψηφιακές Πλατφόρμες Οικονομίας Διαμοιρασμού
Θεσμοθετείται το δικαίωμα της Φορολογικής Διοίκησης να απαιτεί από κάθε διαχειριστή ψηφιακής πλατφόρμας που δραστηριοποιείται στην “Οικονομία του Διαμοιρασμού” οποιαδήποτε πληροφορία ή στοιχείο φορολογουμένων που συναλλάσσονται στις πλατφόρμες αυτές ως πωλητές. Επίσης, οι πάροχοι υπηρεσιών διαδικτύου (ISP’s) έχουν την υποχρέωση να παρέχουν στη Φορολογική Διοίκηση οποιαδήποτε πληροφορία κατέχουν σε σχέση με τους εν λόγω ιδιοκτήτες διαχειριστές της εκάστοτε ψηφιακής πλατφόρμας. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, προβλέπεται δυνατότητα διακοπής της πρόσβασης στις σχετικές πλατφόρμες/ιστοσελίδες καθώς και πρόστιμα τόσο στους διαχειριστές τους, στους Παρόχους Υπηρεσιών Διαδικτύου (ISP’s), όσο και σε όσους δραστηριοποιούνται σε τέτοιες πλατφόρμες ως πωλητές, αλλά και σε κάθε άλλο πρόσωπο που δεν συμμορφώνεται με τα αιτήματα της Φορολογικής Διοίκησης.
Παράταση της προθεσμίας παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου
- Προβλέπεται παράταση της πενταετούς προθεσμίας παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου κατά ένα έτος, εφόσον κατά το πέμπτο έτος της προθεσμίας αυτής περιέρχονται σε γνώση της Φορολογικής Διοίκησης νέα στοιχεία.
- Προβλέπεται δεκαετής παραγραφή στις περιπτώσεις μη υποβολής δήλωσης, καθώς και εάν περιέλθουν σε γνώση της Φορολογικής Διοίκησης νέα στοιχεία μετά την πάροδο της προθεσμίας πενταετούς παραγραφής, τα οποία δεν είχε δυνατότητα να αντλήσει με άλλον τρόπο μέσα στην προθεσμία αυτή. Με τη διάταξη αυτή φαίνεται να καταργείται η εικοσαετής προθεσμία έκδοσης πράξης διοικητικού προσδιορισμού για περιπτώσεις φοροδιαφυγής όπως ίσχυε για έτη από το 2012 και μετά.
- Παρατείνεται η προθεσμία παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου να εκδώσει πράξη διοικητικού προσδιορισμού (i) για όσο χρόνο διαρκεί η διαδικασία υποβολής και αποδοχής αιτήματος υπαγωγής σε Διαδικασία Αμοιβαίου Διακανονισμού (ΔΑΔ) αλλά και ολοκλήρωσης αυτής σε περίπτωση αποδοχής του σχετικού αιτήματος και (ii) για ένα έτος από την έκδοση της απόφασης Αμοιβαίου Διακανονισμού.
- Σε περίπτωση χρήσεων που έχουν περαιωθεί με ειδικές διατάξεις ή έχουν εκδοθεί πράξεις προσδιορισμού φόρου και περιέλθουν νέα στοιχεία υπόψη της Φορολογικής Διοίκησης σε σχέση με αυτές τις χρήσεις εντός της συνήθους προθεσμίας παραγραφής, το δικαίωμα του Δημοσίου να επιβάλει πρόσθετους φόρους παρατείνεται κατά ένα έτος μόνο στην περίπτωση που τα στοιχεία αυτά έγινα γνωστά κατά το τελευταίο έτος της συνήθους προθεσμίας παραγραφής.
Ηλεκτρονικό τιμολόγιο και Ηλεκτρονική διαβίβαση δεδομένων στην ΑΑΔΕ
- Προβλέπεται η υιοθέτηση του ευρωπαϊκού προτύπου έκδοσης (Οδηγία 2014/55/ΕΕ) ως βάση για τη διαμόρφωση του ηλεκτρονικού τιμολογίου που θα εφαρμοστεί από όλες τις οντότητες και στο πλαίσιο των λοιπών συναλλαγών τους εκτός αυτών που διενεργούνται στο πλαίσιο δημοσίων συμβάσεων (B2G) – για τις οποίες ισχύει ειδικότερο νομικό πλαίσιο.
- Θεσμοθετείται η υποχρέωση των επιχειρήσεων που υπάγονται στο ρυθμιστικό πλαίσιο του Ν. 4308/2013 (νόμος Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων) να διαβιβάζουν ηλεκτρονικά στην ΑΑΔΕ δεδομένα των λογιστικών αρχείων-στοιχείων τους, βιβλίων τους, φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών κλπ. (μέσω της πλατφόρμας MyDATA).
Αλλαγές στην αλληλέγγυα ευθύνη νομίμων εκπροσώπων
Τροποποιείται η διάταξη περί αλληλέγγυας ευθύνης των νομίμων εκπροσώπων (και λοιπών ρητά οριζομένων προσώπων) για φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις και οφειλές των νομικών προσώπων που εκπροσωπούν. Θεσπίζονται ειδικότερα προϋποθέσεις εδραίωσης της σχετικής ευθύνης με σκοπό τον εξορθολογισμό της έκτασης της ευθύνης τους. Επίσης, επεκτείνεται το εύρος των φόρων στους οποίους αφορά και προσδιορίζεται το χρονικό διάστημα αναγωγής της σχετικής ευθύνης.
Παράταση των ευνοϊκών ρυθμίσεων για τις διαγραφές χρέους
Οι ευνοϊκές ρυθμίσεις του Ν. 4389/2016 (που παρέχουν απαλλαγή από την φορολογία εισοδήματος και το φόρο δωρεών) σχετικά με τη διαγραφή χρεών φυσικών και νομικών προσώπων στο πλαίσιο εξωδικαστικού συμβιβασμού ή εκτέλεσης δικαστικής απόφασης παρατείνονται μέχρι και την 31 Δεκεμβρίου 2020.
Αλλαγές στο καθεστώς της πάγιας ρύθμισης οφειλών
Με σκοπό τη βελτίωση της ανταπόκρισης των πολιτών και των επιχειρήσεων στις φορολογικές τους υποχρεώσεις, εισάγονται τροποποιήσεις στο καθεστώς της πάγιας ρύθμισης των οφειλών για οφειλές που βεβαιώνονται από τις φορολογικές και τελωνειακές αρχές με ισχύ από 1 Ιανουαρίου 2020 (π.χ. αύξηση του μέγιστου αριθμού των δόσεων από 24 σε 48, αλλαγή στον υπολογισμό του τόκου, δυνατότητα επανένταξης παλαιών οφειλών από τον ίδιο οφειλέτη σε ρύθμιση για δεύτερη και τελευταία φορά, επιβράβευση των συνεπών οφειλετών με απαλλαγή από την καταβολή της τελευταίας δόσης κλπ.).
Αλλαγές στα μέτρα διασφάλισης του Δημοσίου
Περιορίζεται η δέσμευση του 50% των πάσης φύσεως παρακαταθηκών, καταθέσεων, λογαριασμών και θυρίδων φορολογουμένων στα πλαίσια μέτρων διασφάλισης των οφειλών στο Δημόσιο, κατ’ ανώτατο όριο στο διπλάσιο του ποσού της σχετικής οφειλής.
Αλλαγές στον Ειδικό Φόρο Ακινήτων (ΕΦΑ)
Προστίθενται ρητά κατονομαζόμενες μορφές επενδυτικών φορέων, που διέπονται από το ισχύον εθνικό και ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο, οι οποίοι εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής ΕΦΑ. Επίσης διευρύνεται το πεδίο εφαρμογής της σχετικής εξαίρεσης και σε περιπτώσεις εταιρειών που οι μετοχές τους διαπραγματεύονται σε ρυθμιζόμενη αγορά ή πολυμερή μηχανισμό διαπραγμάτευσης . Η διεύρυνση αυτή του πεδίου εφαρμογής της σχετικής εξαίρεσης αποσκοπεί στο να μην αποτελεί ο ΕΦΑ εμπόδιο για την ανάληψη υγιούς επενδυτικής πρωτοβουλίας στον χώρο των ακινήτων.
Αλλαγές στη φορολόγηση των Ο.Σ.Ε.Κ.Α., Α.Ε.Ε.Α.Π., Α.Ε.Ε.Χ.
Με τις σχετικές διατάξεις του νέου νόμου, διατηρείται μεν ίδιο το ποσοστό φόρου που επιβάλλεται στους Ο.Σ.Ε.Κ.Α., τις Α.Ε.Ε.Α.Π. και τις Α.Ε.Ε.Χ., καταργούνται ωστόσο τα ελάχιστα όρια οφειλόμενου φόρου, που είχαν επιβληθεί με τον Ν. 4389/2016 και οδηγούσαν συχνά σε δυσανάλογη φορολογική επιβάρυνση των παραπάνω Οργανισμών Συλλογικών Επενδύσεων σε σύγκριση μάλιστα με τους ευνοϊκότερους συντελεστές άλλων ελληνικών Οργανισμών Συλλογικών Επενδύσεων αλλά και των ανάλογων ευρωπαϊκών.
Αλλαγές στη φορολογία δωρεών, κληρονομιών κλπ. (Ν. 2961/2001)
- Προβλέπεται επέκταση της προθεσμίας για την υποβολή της δήλωσης φόρου κληρονομίας από έξη (6) μήνες που ήταν μέχρι τώρα σε εννέα (9) μήνες χωρίς περιθώριο περαιτέρω τρίμηνης παράτασης που ίσχυε μέχρι τώρα.
- Διευκρινίζεται ότι, δεν επιβάλλεται φόρος δωρεάς σε περιπτώσεις κτήσης περιουσίας η οποία θεωρείται εισόδημα υποκείμενο σε φορολογία σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος.
Αλλαγές στη φορολόγηση πλοίων
- Επιβάλλεται ειδικό τέλος υπέρ του Δημοσίου σε όλα τα υπό ελληνική σημαία αλιευτικά πλοία και σε επιλέξιμα ρυμουλκά (με κριτήριο επιλογής τον χρόνο δραστηριοποίησής τους σε εργασίες θαλάσσιων μεταφορών).
- Αναπροσαρμόζεται η κλίμακα φορολογικών συντελεστών για τον υπολογισμό του φόρου χωρητικότητας (tonnage tax) πλοίων δεύτερης κατηγορίας με ελληνική σημαία (του άρθρου 12 Ν. 27/1975) ή με σημαία Ε.Ε./Ε.Ο.Χ. (του άρθρου 26α του Ν. 271975).
- Τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των υπαγόμενων σε φόρο χωρητικότητας (tonnage tax) πλοιοκτητριών εταιρειών, καθώς και των τελικών μετόχων ή εταίρων αυτών μέχρι φυσικού προσώπου, που απορρέουν από την εκμετάλλευση των πλοίων, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 27/1975, επεκτείνονται για φορολογικούς σκοπούς και στις εταιρείες (αλλά και σε τελικούς μετόχους ή εταίρους αυτών) που διενεργούν γυμνή ναύλωση (bareboat charter) πλοίων και στις μισθώτριες εταιρείες πλοίων με χρηματοδοτική μίσθωση.
ΦΠΑ
- Αναστέλλεται έως 31 Δεκεμβρίου 2022 και κατόπιν αιτήσεως του κατασκευαστή, η επιβολή ΦΠΑ στη μεταβίβαση νέων ακινήτων (ενώ επιβάλλεται Φόρος Μεταβίβασης Ακινήτων στις εν λόγω μεταβιβάσεις). Περαιτέρω, αναστέλλεται και το δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ επί των σχετικών κατασκευαστικών δαπανών. Επιπλέον, ορίζεται ότι τυχόν εκπεσθείς φόρος εισροών σε σχέση με τα εν λόγω ακίνητα πρέπει να διακανονιστεί κατά το χρόνο πώλησης του ακινήτου με έκτακτη δήλωση ενώ το σχετικό ποσό εκπίπτει για σκοπούς φορολογίας εισοδήματος από τα ακαθάριστα έσοδα του πωλητή/κατασκευαστή.
- Μετατάσσονται στον υπερμειωμένο συντελεστή ΦΠΑ 6%, από τον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ 13% που υπάγονταν μέχρι σήμερα, τα ανοσολογικά φαρμακευτικά προϊόντα της δασμολογικής κλάσης (ΔΚ 3002) που χορηγούνται σε ασθενείς με ενδεικτικώς αναφερόμενα δυσίατα νοσήματα.
Εισφορά Ν. 128/1975
Καταργείται η εισφορά 0.6% του άρθρου 1 του Ν. 128/1975 για τις πιστώσεις που χορηγούν εταιρείες factoring και leasing. Η εν λόγω κατάργηση εφαρμόζεται από την πρώτη ημέρα του μήνα που έπεται της δημοσίευσης του νόμου.
© 2023 KPMG Σύμβουλοι Μονοπρόσωπη Α.Ε., Ελληνική Ανώνυμη Εταιρεία και μέλος του διεθνούς οργανισμού ανεξάρτητων εταιρειών-μελών της KPMG συνδεδεμένων με την KPMG International Limited, ιδιωτική Αγγλική εταιρεία περιορισμένης ευθύνης με εγγυητικές εισφορές. Με την επιφύλαξη κάθε δικαιώματος.