Tax Alert: Precedensowe wyroki NSA dla spółek nieruchomościowych

Istotą sporu było rozumienie zakresu ograniczenia w uznaniu amortyzacji podatkowej za koszt podatkowy wynikającego z art. 15 ust. 6 ustawy o CIT. Zgodnie z tym przepisem kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane zgodnie z art. 16a-16m ustawy o CIT, przy czym w przypadku spółek nieruchomościowych odpisy dotyczące środków trwałych zaliczonych do grupy 1 Klasyfikacji nie mogą być w roku podatkowym wyższe niż dokonywane zgodnie z przepisami o rachunkowości odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe z tytułu zużycia środków trwałych, obciążające w tym roku podatkowym wynik finansowy jednostki.

Koncepcja wypracowana przez Katarzynę Nosal, Tax Partner wraz z zespołem oparta jest o literalną interpretację art. 15 ust 6 ustawy o CIT tj. Ograniczenie objęte przepisem art. 15 ust 6 ustawy o CIT w zakresie traktowania amortyzacji podatkowej jako kosztu podatkowego nie powinno być stosowane w przypadku, gdy nieruchomość jest kwalifikowana jako nieruchomość inwestycyjna dla celów bilansowych i nie są dokonywane od niej odpisy amortyzacyjne w rozumieniu przepisów o rachunkowości, które obciążają wynik finansowy, ze względu na fakt, iż nieruchomość jest wyceniana do wartości rynkowej. A zatem, w takiej sytuacji, spółka nieruchomościowa powinna być uprawniona do rozpoznania amortyzacji podatkowej jako kosztu podatkowego. Organy podatkowe nie zgodziły się z takim stanowiskiem, uznając, że także w takiej sytuacji podmioty nie maja prawa do rozpoznania amortyzacji podatkowej jako kosztu podatkowego ponieważ amortyzacja bilansowa wynosi 0.

Obecnie dominująca jest pozytywna dla podatników linia orzecznicza wojewódzkich sądów administracyjnych, z wyłączeniem dwóch wyroków z 2023. Stąd ogromne oczekiwanie rynku nieruchomościowego na rozstrzygnięcie Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Wyrok NSA potwierdził, że spółka nieruchomościowa ma prawo do amortyzacji podatkowej w analizowanej sytuacji, niemniej opowiedział się za jeszcze innym sposobem rozumienia tej regulacji. W ustnym uzasadnieniu, NSA uznał bowiem, że wykładnia językowa przepisu art. 15 ust. 6 ustawy o CIT wskazuje, że ograniczenie w nim zawarte znajduje zastosowanie do każdej spółki nieruchomościowej, w tym do takiej, która posiadanych aktywów nie kwalifikuje jako środki trwałe w rozumieniu przepisów o rachunkowości i nie dokonuje od nich odpisów amortyzacyjnych, które obciążają wynik finansowy. W takiej sytuacji natomiast, zdaniem NSA wyrażonym w ustnym uzasadnieniu, ograniczenie w amortyzacji wyznaczone jest poziomem hipotetycznych, możliwych do rozpoznania odpisów amortyzacyjnych, gdyby aktywo stanowiło środek trwały w rozumieniu przepisów o rachunkowości. W ocenie NSA, taki zakres regulacji art. 15 ust. 6 ustawy o CIT wynika z literalnej wykładni przepisów, jak i z wykładni systemowej i celowościowej.

Zaznaczamy, że rozstrzygnięcie NSA w tych konkretnych sprawach budzi nasze wątpliwości, gdyż pomimo tego, że NSA zajął stanowisko inne niż organy podatkowe, pierwotnie zaskarżone interpretacje, które całkowicie odmawiały podatnikom prawa do amortyzacji podatkowej, zostały w obrocie prawnym. Dokładne motywy rozstrzygnięcia NSA wynikać będą z pisemnego uzasadnienia wyroków, przy czym istotne będzie także wskazanie przez NSA sposobu praktycznej implementacji stanowiska przedstawionego w wyrokach.

W naszej ocenie, pomimo wątpliwości proceduralnych wyroki te potwierdzają, że prawo do amortyzacji podatkowej mają także spółki nieruchomościowe, które posiadane nieruchomości traktują jako inwestycje wyceniane według wartości godziwej. Natomiast wartość możliwych do rozliczenia podatkowych odpisów amortyzacyjnych wymaga ustalenia w oparciu o obowiązujące przepisy o rachunkowości. Może to w praktyce rodzić kolejne wątpliwości, które rozstrzygane będą w ewentualnych postępowaniach nadpłatowych. Niemniej, czekając na uzasadnienie pisemne wyroków NSA, otwierają, co do zasady, drogę do korekt w zakresie amortyzacji i odzyskania nadpłaty za lata 2022 – 2024.

Mając powyższe na względzie, chętnie wesprzemy Państwa w zakresie analizy, czy są Państwo uprawnieni do korekty rozliczeń w CIT poprzez rozpoznanie ze skutkiem od 2022 roku kosztów uzyskania przychodów z tytułu podatkowych odpisów amortyzacyjnych, w tym szczególności:

• dokonamy analizy Państwa sytuacji i przedstawimy nasze rekomendacje co do dalszych działań, w tym prawa do wystąpienia o nadpłatę podatku CIT
• zweryfikujemy wysokość podatkowych odpisów amortyzacyjnych możliwych do rozliczenia ze skutkiem od 2022 roku i na przyszłość;
• będziemy reprezentować Państwa w toku postępowań mających na celu odzyskanie nadpłaty w CIT.