Tax Alert: Nowa wersja projektu przepisów regulujących podatek od nieruchomości

Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 4 lipca 2023 r. (sygn. akt SK 14/21) stwierdził, że art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych zawierający definicję legalną przedmiotu opodatkowania, jaką jest budowla, jest niezgodny z art. 84 i art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. TK orzekł przy tym, że przepis ten traci moc obowiązującą po upływie osiemnastu miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.

Dążąc do wykonania wyroku w wyznaczonym przez TK terminie, Minister Finansów przygotował pierwszy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, ustawy o podatku leśnym oraz ustawy o opłacie skarbowej, który w dniu 17 czerwca 2024 roku został opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji.

Projekt spotkał się z krytyką zarówno w ramach opiniowania w toku rządowego procesu legislacyjnego, jak również w publicystyce prawniczej. Podniesiono m.in. planowane rozszerzenie definicji przedmiotu opodatkowania o obiekty małej architektury czy panele fotowoltaiczne.

Celem wyeliminowania zgłoszonych wątpliwości, Minister Finansów opracował nowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, ustawy o podatku leśnym oraz ustawy o opłacie skarbowej, który w dniu 3 września 2024 roku został opublikowany na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji.

Podobnie jak w poprzednim projekcie, Minister Finansów zaproponował wprowadzenie do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych autonomicznej definicji pojęcia „budowla” oraz „budynek”, bez odwoływania się do przepisów pozapodatkowych. Definiując pojęcie budowli, Minister Finansów zaproponował wyszczególnienie kategorii obiektów kwalifikowanych jako budowle w załączniku do ustawy.

Minister Finansów dąży do wyeliminowania niedających się rozwiązać wątpliwości, które skutkowały m.in. podjęciem przez Naczelny Sąd Administracyjny uchwał w zakresie opodatkowania obiektów budowlanych, jak silosy, zbiorniki czy elewatory. Minister Finansów chce też doprecyzować zasady opodatkowania obiektów kompleksowych, takich jak oczyszczalnie ścieków, czy niejednorodnych, jak stadiony sportowe.

Budynkiem, zgodnie z nową definicją, ma być zatem obiekt wzniesiony w wyniku robót budowlanych, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem, trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz który posiada fundamenty i dach, z wyłączeniem obiektu, w którym są lub mogą być gromadzone materiały sypkie, materiały występujące w kawałkach, albo materiały w postaci ciekłej lub gazowej, którego podstawowym parametrem technicznym wyznaczającym jego funkcję jest pojemność.

Do istotnych propozycji legislacyjnych należy zdefiniowanie budzącego dotychczas istotne wątpliwości pojęcia „trwałego związania z gruntem”. Będzie to takie połączenie obiektu budowlanego z gruntem, które zapewnia temu obiektowi stabilność i możliwość przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym niezależnym od działania człowieka, mogącym go zniszczyć, spowodować przemieszczenie lub przesunięcie się na inne miejsce.

Budowlą natomiast, ma być:

a)     obiekt niebędący budynkiem, wymieniony w załączniku nr 4 do ustawy, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem,

b)     elektrownia wiatrowa, elektrownia jądrowa i elektrownia fotowoltaiczna, magazyn energii, kocioł, piec przemysłowy, kolej linowa, wyciąg narciarski oraz skocznia – wyłącznie w zakresie ich części budowlanych,

c)      urządzenie budowlane – przyłącze oraz urządzenie instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków oraz inne urządzenie techniczne, związane z budynkiem lub budowlą, o której mowa w lit. a, bezpośrednio zapewniające możliwość ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem,

d)     urządzenie techniczne oraz wolno stojąca instalacja przemysłowa, inne niż wymienione w lit. a–c – wyłącznie w zakresie ich części budowlanych,

e)     fundamenty pod maszyny oraz urządzenia techniczne, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową

• wzniesione w wyniku robót budowlanych.

Załącznik nr 4 do ustawy wymienia obiekty budowlane, które mają podlegać opodatkowaniu jako budowle, a więc m.in: obiekt sportowy odkryty: basen, zjeżdżalnia, kort tenisowy, boisko; ujęcie wód morskich i ujęcie wód śródlądowych – wchodzące w skład stacji uzdatniania wody; obiekt, w którym są lub mogą być gromadzone materiały sypkie, materiały występujące w kawałkach, albo materiały w postaci ciekłej lub gazowej, którego podstawowym parametrem technicznym wyznaczającym jego funkcję jest pojemność; obiekt kontenerowy trwale związany z gruntem; wiata; podbudowa słupowa dla linii kablowej, fundament, konstrukcja wsporcza, maszt, wieża, szafa i słupek telekomunikacyjny – wchodzące w skład sieci telekomunikacyjnej; składowisko odpadów; wolno stojące trwale związane z gruntem: wieża, maszt, tablica reklamowa, urządzenie reklamowe, oświetlenie zewnętrzne czy też komin albo chłodnia kominowa.

Do istotnych zmian należy propozycja uznania za część mieszkalną budynku pomieszczenia przeznaczonego do przechowywania pojazdów w budynku mieszkalnym.

W projekcie zamieszczono też przepis epizodyczny, dotyczący rozliczenia podatku od nieruchomości za rok 2025 r. Zgodnie z tą regulacją podatnicy dokonujący tzw. samoobliczenia podatku będą mogli złożyć deklarację na podatek od nieruchomości na rok 2025 w terminie do dnia 31 marca 2025 r., 

Z zakresu opodatkowania Minister Finansów proponuje wprost wyłączyć wyrobiska górnicze, które w przeszłości budziły liczne spory i kontrowersje, a także niewielkie obiekty budowalne, stanowiące:

a)     obiekty kultu religijnego: kapliczki, krzyże przydrożne i figury,

b)     obiekty architektury ogrodowej: posągi i figurki ogrodowe, wodotryski, mostki i pergole, murowane grille, oczka wodne,

c)      obiekty użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku: piaskownice, huśtawki, drabinki, śmietniki, wiaty na wózki dziecięce i rowery.

Treść projektu ustawy: Projekt (rcl.gov.pl)