Tax Alert: Organy podatkowe kwestionują neutralność podatkową połączenia „bezemisyjnego”

Połączenie bezemisyjne stanowi nowy, uproszczony tryb łączenia spółek, który funkcjonuje na gruncie kodeksu spółek handlowych dopiero od 15 września 2023 roku. Może ono nastąpić pomiędzy spółkami całkowicie zależnymi od:

• jednego wspólnika (który posiada wszystkie udziały lub akcje w łączących się spółkach) albo
• wielu wspólników (posiadających udziały lub akcje w tej samej proporcji we wszystkich łączących się spółkach).

W konsekwencji, dzięki temu, że występujące w łączących się spółkach relacje udziałowe pozostają niezmienne, nie ma potrzeby przyznawania udziałów bądź akcji w spółce przejmującej.

Z uwagi na powyższe na gruncie art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT pojawiły się wątpliwości co do konsekwencji podatkowych omawianego typu reorganizacji. Zgodnie z treścią powyższego przepisu, przychodem jest w szczególności określona wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego otrzymanego przez spółkę przejmującą w części przewyższającej wartość emisyjną udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcom (akcjonariuszom) spółek łączonych. Należy zauważyć, że w przedstawionym stanie faktycznym w istocie spółka przejmująca nie otrzymuje jakichkolwiek udziałów spółki przejmowanej, co jest zresztą istotą połączenia bezemisyjnego.

W przekonaniu wnioskodawcy w takiej sytuacji po stronie Spółki przejmującej nie powstaje przychód ze względu na to, że w związku z połączeniem „bezemisyjnym” nie dochodzi do jakiegokolwiek przydzielenia udziałów. W związku z czym, art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT – zakładający wydanie udziałów wspólnikowi spółki przejmowanej – nie może znaleźć zastosowania.

Dyrektor KIS podkreślił, że wskazana regulacja służy ustaleniu wysokości przychodu z przejętego majątku w części odpowiadającej udziałowi innych udziałowców w kapitale zakładowym spółki przejmowanej. Niezbędne jest zatem porównanie wartości rynkowej majątku spółki przejmowanej podmiotu z wartością emisyjną przydzielonych udziałowcom spółki. Organ zdecydował się na zastosowanie rygorystycznej wykładni przepisu i wprost uznał, że wskazana regulacja znajdzie zastosowanie nawet jeżeli nie dochodzi do wydania udziałów (akcji) spółce przejmującej. Wskazał, że w takiej sytuacji przychodem musi być cała wartość przejętego majątku.

Takie stanowisko wydaje się być zbyt daleko idące i nieuprawnione. Trudno bowiem uznać, aby opisywana regulacja mogła w ogóle znaleźć zastosowanie przy ocenie prawnopodatkowych konsekwencji połączenia na podstawie art. 515¹ § 1 k.s.h. Należy zauważyć, że art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT obejmuje swoim zakresem nie tylko transfer majątku spółki przejmowanej na rzecz spółki przejmującej, ale także (poprzez odniesienie się do pojęcia wartości emisyjnej) - naszym zdaniem -niejako automatycznie zakłada wydanie nowych udziałów spółki przejmującej na rzecz udziałowca/udziałowców spółek łączonych. Skoro zatem dochodzi jedynie do transferu majątku – bez wydania nowych udziałów – to zastosowanie tego przepisu wydaje się być wątpliwe. Gdyby przyjąć, że analizowany przepis znajduje zastosowanie do połączeń „bezemisyjnych” oznaczałoby to, że ustawodawca niejako z góry nie daje możliwości obniżenia przychodu spółce przejmującej (w wysokości całości wartości majątku spółki przejmowanej) – ponieważ w przypadku takich połączeń (gdzie wartość emisyjna równa jest zero) całość wartości majątku spółki przejmowanej zawsze będzie stanowić „nadwyżkę ponad wartość emisyjną” (równą zero). W naszej ocenie, wskazana regulacja powinna znaleźć zastosowanie jedynie do tych połączeń, w których dochodzi do wydania udziałów/akcji, a nie do połączenia „bezemisyjnego”.

Stanowisko wyrażone przez Dyrektora KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 21 grudnia 2023 r. budzi szereg wątpliwości, stawiając pod znakiem zapytaniem neutralność podatkową połączeń „bezemisyjnych”. Wydana interpretacja zaskakuje tym bardziej, że przy połączeniach uproszczonych  funkcjonujących na gruncie kodeksu spółek handlowych jeszcze przed 15 września 2023 roku (w przypadku których także nie dochodziło do podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej) stanowiska organu były korzystne dla podatnika.Podmioty zainteresowanie przeprowadzeniem połączenia w trybie z art. 515¹ § 1 k.s.h, powinny zatem uważnie śledzić kształtującą się linie interpretacyjną i orzeczniczą.  Tym bardziej, że podobne wątpliwości powstają na gruncie przepisów o podziale przez wyodrębnienie (art. 529 § 1 pkt 5 k.s.h.).

Każda reorganizacja kapitałowa wymaga przeprowadzenia przez doświadczonych specjalistów szczegółowej analizy pod kątem nieustannie zmieniających się regulacji podatkowo-prawnych. Zespół KPMG może pomóc zbadać scenariusze przeprowadzenia reorganizacji podmiotu z uwzględnieniem podatkowych konsekwencji takich działań – w tym z uwzględnieniem najnowszych regulacji w zakresie połączenia bezemisyjnego, czy podziału przez wyodrębnienie. Wspieramy naszych klientów na wszystkich etapach związanych z przygotowaniem i wdrożeniem takiej reorganizacji, w tym reprezentując ich w toku postępowania o wydanie interpretacji podatkowej, a w razie sporów, także w toku postępowania przed sądami.