Tax Alert: Nowelizacja ustaw podatkowych w ramach Polskiego Ładu przyjęta przez Sejm Tax Alert: Nowelizacja ustaw podatkowych w ramach Polskiego Ładu przyjęta przez Sejm Tax Alert: Nowelizacja ustaw podatkowych w ramach Polskiego Ładu przyjęta przez Sejm

Poniżej prezentujemy najważniejsze zmiany w przepisach podatkowych zawarte w Ustawie.

Najważniejsze zmiany w obszarze PIT oraz składki zdrowotnej obejmują m.in.:

• podwyższenie do 30 tys. zł kwoty wolnej od podatku dla podatników PIT rozliczających się według skali podatkowej;
• podwyższenie do 120 tys. zł progu rozpoczynającego przedział dochodów, do których ma zastosowanie stawka podatku 32 proc.;
• likwidację możliwości odliczania od PIT składki zdrowotnej; 
• podwyżkę wysokości składki zdrowotnej dla:
  • przedsiębiorców rozliczających PIT na zasadach ogólnych – do 9 proc. faktycznego dochodu,
  • przedsiębiorców –opodatkowanych liniowym PIT – do 4,9 proc. faktycznego dochodu,
  • przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem PIT, w przypadku których wysokość składki będzie zależna od kwoty przychodów oraz kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce;
    
• wprowadzenie tzw. “ulgi dla klasy średniej”, która ma dotyczyć osób zatrudnionych na podstawie umów o pracę oraz przedsiębiorców rozliczających się według skali podatkowej, osiągających roczne przychody z tych umów w przedziale od 68 412 zł do 133 692 zł – ulga ma zniwelować niekorzystne skutki braku możliwości odliczania składki zdrowotnej od podatku;
• wprowadzenie tzw. „ulgi na powrót” – dotyczyć ona będzie osób powracających do Polski, które mają polskie obywatelstwo (lub Kartę Polaka) i przez ostatnie 3 lata nie miały rezydencji podatkowej w Polsce.

W trakcie prac w Sejmie do Ustawy wprowadzono również tzw. PIT „0” dla seniorów, tj. zwolnienie z podatku dla osób, które mimo osiągnięcia wieku uprawniającego do emerytury zdecydują się być aktywne zawodowo (do 85 528 zł przychodów rocznie) oraz PIT „0” dla rodzin wielodzietnych – zwolnienie z podatku dla podatników wychowujących co najmniej czworo dzieci (do 85 528 zł przychodów rocznie).

W Ustawie przewidziane zostały także zmiany w przepisach o amortyzacji podatkowej, polegające m.in. na poszerzeniu katalogu składników wykorzystywanych w prowadzonej działalności, których odpłatne zbycie po wycofaniu ich z działalności jest kwalifikowane w podatku dochodowym do przychodów z działalności, jak również od 1 stycznia 2023 r., wyłączeniu z kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od budynków i lokali mieszkalnych oraz wyłączeniu możliwości opodatkowania tzw. najmu prywatnego na zasadach ogólnych na rzecz opodatkowania ryczałtem.

Polski Ład przewiduje także wprowadzenie nowego minimalnego podatku dochodowego, którym będą objęci podatnicy CIT, w tym podatkowe grupy kapitałowe oraz podmioty zagraniczne posiadające zakład w Polsce, które:

• poniosły stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych; albo
• osiągnęły udział dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych w przychodach innych niż z zysków kapitałowych w wysokości nie większej niż 1 procent.

Stawka minimalnego podatku dochodowego wynosić będzie 10 procent.

Podstawę opodatkowania stanowić będzie suma:

• 4 proc. wartości przychodów innych niż z zysków kapitałowych;
• poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych “nadmiernych” kosztów finansowania dłużnego (zasadniczo przekraczających 30 proc. tzw. podatkowej EBITDA);
• wartości odroczonego podatku dochodowego wynikającego z ujawnienia w rozliczeniach podatkowych nieamortyzowanej WNiP w zakresie, w jakim skutkuje ona zwiększeniem zysku brutto albo zmniejszeniem straty brutto;
• poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych kosztów nabycia określonych usług lub praw niematerialnych (o zakresie i definicji zbliżonej do obecnie istniejącego art. 15e) przekraczających wartość 5 proc. tzw. podatkowej EBITDA plus 3 mln zł.

Kwotę podatku minimalnego będzie można odliczyć od podatku CIT obliczonego na ogólnych zasadach, w kolejno następujących po danym roku podatkowym 3 latach podatkowych.

Jednocześnie uchylona zostanie obecna regulacja art. 15e ustawy o CIT. Podatnicy, którzy przed końcem roku podatkowego rozpoczętego przed dniem 1 stycznia 2022 r. nabyli prawo do odliczenia nieodliczonych w danym roku podatkowym kosztów na podstawie art. 15e, zachowują prawo do tego odliczenia po dniu 31 grudnia 2021 r., na zasadach opisanych w tym przepisie. Przepis przejściowy przewiduje również brak możliwości odnowienia uprzednich porozumień cenowych (APA) dotyczących nabycia usług wewnątrzgrupowych, których okres obowiązywania rozpoczyna się w okresie od dnia 1 stycznia 2018 r. do dnia 31 grudnia 2021 r. i które wyłączają stosowanie ograniczenia przewidzianego obecnie w art. 15e ustawy o CIT.

Nowemu podatkowi nie będą podlegać m.in. spółki rozpoczynające działalność (w roku rozpoczęcia działalności oraz dwóch latach podatkowych następujących bezpośrednio po tym roku), przedsiębiorstwa finansowe, spółki których udziałowcami, akcjonariuszami lub wspólnikami są osoby fizyczne i które nie posiadają udziałów w innych spółkach, a także grupy co najmniej dwóch spółek będących polskimi rezydentami podatkowymi, w których jedna spółka posiada przez cały rok podatkowy bezpośrednio 75 proc. udział w kapitale zakładowym, kapitale akcyjnym lub udziale kapitałowym pozostałych spółek wchodzących w skład tej grupy, rok podatkowy spółek obejmuje ten sam okres, a obliczony za rok podatkowy udział łącznych dochodów spółek w ich łącznych przychodach jest większy niż 1 procent.

Ustawa przewiduje także dodanie do ustawy o CIT przepisów o tzw. ukrytej dywidendzie, które mają zakazywać zaliczania do kosztów uzyskania przychodu wydatków poniesionych przez spółkę „w związku ze świadczeniem” wykonanym przez podmiot powiązany z tą spółką albo wspólnikiem bądź akcjonariuszem tej spółki, jeśli taki wydatek stanowi ukrytą dywidendę.

Koszty mogą zostać uznane za ukrytą dywidendę, jeżeli:

• ich wysokość lub termin poniesienia w jakikolwiek sposób uzależnione są od osiągnięcia zysku przez podatnika lub wysokości tego zysku; lub
• racjonalnie działający podatnik nie poniósłby takich kosztów lub mógłby ponieść niższe koszty w przypadku wykonania porównywalnego świadczenia przez podmiot niepowiązany; lub
• koszty te obejmują wynagrodzenie za prawo do korzystania z aktywów, które stanowiły własność lub współwłasność wspólnika (akcjonariusza), lub podmiotu powiązanego ze wspólnikiem (akcjonariuszem) przed utworzeniem podatnika.

Termin wejścia w życie przepisów dotyczących ukrytej dywidendy został odroczony do 1 stycznia 2023 r.

Nowelizacja przewiduje też przepisy ograniczające przerzucanie dochodów do podmiotów powiązanych zlokalizowanych w jurysdykcjach o niskich efektywnych stawkach podatkowych. Mają one stanowić kolejne źródło przychodu opodatkowanego zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

Przez przerzucane dochody należy rozumieć koszty poniesione bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu powiązanego, jeżeli:

• faktycznie zapłacony przez ten podmiot powiązany podatek dochodowy jest niższy o 25 proc. od kwoty podatku dochodowego, który byłby od niego należny zgodnie z polskimi przepisami; oraz
• koszty te stanowiły co najmniej 50 proc. wartości uzyskanych przez ten podmiot przychodów.

Regulacje dotyczące podatku od przerzuconych dochodów nie będą miały zastosowania w przypadku kosztów poniesionych na rzecz podmiotu powiązanego, podlegającego opodatkowaniu od całości swoich dochodów w państwie członkowskim UE lub w państwie należącym do EOG i prowadzącego w tym państwie istotną rzeczywistą działalność gospodarczą.

Nowelizacja zawiera również zapowiadane od dłuższego czasu zmiany w systemie poboru podatku u źródła. Zakres mechanizmu „pay and refund” zostaje zawężony do należności o charakterze pasywnym, wypłacanych głównie z tytułu odsetek, dywidend i należności licencyjnych, wyłącznie na rzecz podmiotów powiązanych (w rozumieniu przepisów o cenach transferowych). Z mechanizmu „pay and refund” wyłączone będą również dywidendy wypłacane na rzecz polskich rezydentów.

Rozszerzeniu ulegnie także zakres opinii o stosowaniu zwolnienia z podatku u źródła – na preferencje przewidziane w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania. Doprecyzowano również definicję rzeczywistego właściciela oraz umożliwiono posługiwanie się kopią certyfikatu rezydencji bez względu na wartość transakcji pod warunkiem, że informacje wynikające z przedłożonej kopii certyfikatu rezydencji nie budzą uzasadnionych wątpliwości co do zgodności ze stanem faktycznym.

Nowelizacja przewiduje wprowadzenie nowych ulg podatkowych dotyczących innowacji:

• ulgi na innowacyjnych pracowników – dla podatników uzyskujących przychody z działalności gospodarczej, ponoszących koszty w związku z zatrudnianiem wysoko kwalifikowanych pracowników przy działalności badawczo-rozwojowej;
• ulgi na prototyp – na produkcję próbną nowego produktu lub wprowadzenie go na rynek;
• ulgi prowzrostowej – na zwiększenie przychodów ze sprzedaży produktów;
• ulgi IPO – dla firm wchodzących na giełdę i inwestujących w takie firmy;
• ulgi na robotyzację – polegającej na zmniejszeniu obciążeń podatkowych w wyniku zakupu fabrycznie nowych robotów przemysłowych oraz oprogramowania i rzeczy niezbędnych do obsługi tych robotów.

Nowelizacji mają ulec także przepisy o uldze B+R. Podatnicy posiadający status centrum badawczo-rozwojowego (CBR) uzyskają możliwość odliczenia w ramach ulgi B+R kosztów kwalifikowanych w wysokości 200 proc., w tym kosztów kwalifikowanych dotyczących uzyskania i utrzymania patentu. Możliwe będzie również jednoczesne korzystanie z ulg B+R i IP Box.

Nowelizacja zakłada rozszerzenie katalogu podmiotów uprawnionych do opodatkowania estońskim CIT o spółki komandytowe i spółki komandytowo-akcyjne.

Jednocześnie zrezygnowano z wymogu ponoszenia nakładów inwestycyjnych, a także warunku dotyczącego górnego limitu przychodów podatników opodatkowanych ryczałtem, a w konsekwencji również z domiaru zobowiązania podatkowego.

Przesunięto również moment opodatkowania dochodów z zysków zatrzymanych wypracowanych w okresie opodatkowania ryczałtem na czas ich faktycznej dystrybucji.

Polski Ład przewiduje również rozwiązanie zachęcające do ujawnienia dochodów. Podatnicy PIT i CIT, którzy od października 2022 r. do marca 2023 r. ujawnią swoje dochody i wysokość podatku, który powinni byli zapłacić, a także opiszą źródło tego dochodu (oraz sposób, w jaki znalazł się on za granicą, jeśli się tam znajduje), będą mogli skorzystać z opodatkowania tego dochodu ryczałtem wynoszącym 8 proc.

Regulacji tej nie będzie stosować się do dochodów, które powstały w wyniku popełnienia przestępstwa, w zbiegu z przestępstwem lub wykroczeniem skarbowym oraz popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego (za wyjątkiem sytuacji jednoczesnego powiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o popełnionym przestępstwie) oraz podmiotów objętych na dzień składania wniosku postępowaniem podatkowym, kontrolą podatkową lub kontrolą celno-skarbową.

Polski Ład wprowadza do polskiego prawa podatkowego instytucję tzw. Grupy VAT, której celem jest umożliwienie podmiotom powiązanym finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie wspólnego rozliczania się dla potrzeb VAT. Grupę VAT będą mogli utworzyć podatnicy posiadający siedzibę na terytorium kraju oraz podmioty zagraniczne prowadzące działalność gospodarczą w Polsce za pośrednictwem oddziału. Rozwiązanie to będzie dostępne od 1 lipca 2022 r.

Zmiany obejmą również wprowadzenie opcji opodatkowania usług finansowych, które obecnie korzystają ze zwolnienia z VAT. Podatnik prowadzący działalność w zakresie usług finansowych będzie mógł wybrać czy skorzysta ze zwolnienia, czy też wybiera opcję opodatkowania świadczonych usług VAT.

Pozostałe zmiany podatkowe zawarte w Ustawie obejmują m.in.:

• wprowadzenie ulgi konsolidacyjnej dla podmiotów ponoszących tzw. kwalifikowane wydatki na nabycie udziałów lub akcji spółki kapitałowej, polegającej na pomniejszeniu podstawy opodatkowania o poniesione wydatki do kwoty maksymalnie 250 tys. zł;
• wprowadzenie regulacji dotyczącej tzw. polskiej spółki holdingowej, polegającej na możliwości wybrania przez podmioty holdingowe rozwiązania, w ramach którego korzystać będą ze zwolnienia z opodatkowania zysków kapitałowych (ze zbycia udziałów w spółkach zależnych), ale jednocześnie ze zwolnienia 95 proc. dywidendy ze spółki zależnej (w miejsce 100 proc. przy zasadach ogólnych);
• wprowadzenie do ustawy o CIT regulacji dotyczących miejsca faktycznego zarządu, których celem jest zapobieganie praktyce zakładania przez polskich rezydentów podmiotów zagranicznych, które są efektywnie zarządzane z Polski, ale ich dochody podlegają opodatkowaniu w państwie siedziby podmiotu;
• zmiany dotyczące skutków podatkowych reorganizacji i restrukturyzacji, w tym wprowadzenie zasady neutralności podatkowej tylko pierwszej wymiany udziałów oraz uzależnienie neutralności podatkowej połączeń lub podziału spółek od faktu, czy udziały w podmiocie przejmowanym lub dzielonym nie zostały nabyte, lub objęte w wyniku wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku innego łączenia lub podziału podmiotów;
• zmiany w zakresie cen transferowych, polegające m.in. na wydłużeniu z 7 do 14 dni terminu na przedłożenie lokalnej dokumentacji cen transferowych przez podatnika na żądanie organu podatkowego, doprecyzowaniu przepisów dotyczących tzw. safe harbour finansowego czy uproszczeniu zasad dokonywania korekt cen transferowych;
• ograniczenie amortyzacji podatkowej w spółkach nieruchomościowych;
• umożliwienie zawarcia pomiędzy inwestorem, a organem podatkowym tzw. porozumienia inwestycyjnego, czyli umowy w sprawie skutków podatkowych planowanej lub rozpoczętej nowej inwestycji lokalizowanej w Polsce.

Uchwalona przez Sejm Ustawa została przekazana do Senatu.

Większość przepisów ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2022 r.