Nowy plik JPK będzie stanowił dokument elektroniczny składający się z dwóch części – ewidencyjnej, zawierającej ewidencję VAT zakupów i sprzedaży oraz deklaracyjnej, zawierającej dane ujmowane dotychczas w deklaracjach VAT-7 i VAT-7K.

Nowa struktura nie ogranicza się jednak tylko do połączenia dotychczasowego JPK z formularzami deklaracji VAT, lecz będzie obejmować również nowego rodzaju dane, których prawidłowe określanie i raportowanie może okazać się dla podatników istotnym wyzwaniem organizacyjnym.

Poniżej sygnalizujemy wybrane problemy praktyczne, które mogą wiązać się z wdrożeniem nowego JPK.

W nowym JPK wprowadzony zostanie przede wszystkim obowiązek oznaczania grupowań rodzaju dostarczanych towarów i usług (tzw. kody GTU) zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług.

Poprawne przypisanie towarów i usług do poszczególnych grupowań może jednak w wielu przypadkach być problematyczne. Wynika to z faktu, że zawarte w nowych przepisach definicje określające zakresy tych grupowań powinny być interpretowane z uwzględnieniem wielu różnych źródeł, takich jak: Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług, Nomenklatura Scalona, ustawa o VAT wraz z załącznikiem nr 15 (zawierającym wykaz towarów i usług objętych obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności VAT), czy ustawa o podatku akcyzowym, ale także np. regulacje prawa farmaceutycznego (w przypadku leków i wyrobów medycznych, których lista jest okresowo aktualizowana przez Ministra Zdrowia w drodze obwieszczenia).

Problemy interpretacyjne może również generować katalog usług zaliczanych do grupowania usługi niematerialne, np. usługi firm centralnych (head offices). Określenie czy dane usługi należy oznaczać kodem GTU usługi niematerialne będzie w części przypadków wymagać szczegółowej analizy zakresu faktycznie świadczonych usług. 

W nowym JPK podatnicy będą musieli stosować specjalne oznaczenia nie tylko w stosunku do przedmiotu sprzedaży, ale również w stosunku do rodzajów transakcji, w tym specjalnych procedur sprzedaży i zakupu. Wprowadzono w tym zakresie symbole odnoszące się zarówno do transakcji sprzedażowych, jak i zakupowych, w tym np.:

• TP (transakcje z podmiotami powiązanymi),
• MPP (mechanizm podzielonej płatności),
• TT_WNT (WNT w ramach transakcji trójstronnej w procedurze uproszczonej),
• TT_D (dostawa towarów poza terytorium kraju w ramach transakcji trójstronnej w procedurze uproszczonej).

Stosowanie oznaczenia TP wymagać będzie identyfikacji transakcji, w których zachodzą powiązania pomiędzy nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub świadczenia usług, w rozumieniu przepisów o podatkach dochodowych.

Z kolei oznaczenie MPP stosować będzie należało tylko do transakcji obiektywnie podlegających mechanizmowi podzielonej płatności VAT. Tymczasem u części podatników systemy księgowe zostały skonfigurowane w taki sposób, że na każdej fakturze VAT jest automatycznie umieszczane oznaczenie MPP. 

W nowym JPK będzie należało odpowiednio oznaczyć również rodzaj dokumentu dotyczącego danej transakcji.

Przykładowo do faktur wystawianych do paragonów, stosowane będzie oznaczenie FP. Stosowanie tego oznaczenia może być problemem systemowym dla tych podatników, którzy do tej pory raportowali wyłącznie raporty z kasy fiskalnej. W nowym JPK będą musieli bowiem raportować również faktury do paragonów.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 1 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług, paragony fiskalne uznane za faktury uproszczone, nie będą musiały być wykazywane odrębnie w nowym JPK – w okresie do 31 grudnia 2020 r. Zatem w nowym JPK będą ujmowane jedynie wartości wynikające z raportu z kasy fiskalnej, pozbawione dodatkowych danych indywidualizujących.

W komunikacie zamieszczonym na stronie internetowej Ministerstwo Finansów doprecyzowało, że faktura uproszczona to paragon fiskalny do kwoty 450 zł brutto (100 euro), który zawiera numer NIP nabywcy.

Pomimo początkowych rozbieżności w tym zakresie wydaje się, że Ministerstwo Finansów ostatecznie przyjmuje wykładnię o uznaniu paragonów fiskalnych z NIP (do kwoty 450 zł brutto) za faktury uproszczone, co znajduje już również odzwierciedlenie w najnowszych interpretacjach indywidualnych.

Stanowisko to pozostaje jednak kontrowersyjne, ponieważ sądy administracyjne przedstawiały w tym zakresie w przeszłości odmienne stanowisko.

W nowych przepisach przewidziano kary pieniężne za błędy w nowym pliku JPK.

Pierwotnie kara 500 złotych miała być obligatoryjnie stosowana w przypadku każdego błędu, który uniemożliwi organowi przeprowadzenie weryfikacji prawidłowości transakcji, jeżeli pomimo wezwania do skorygowania tego błędu, podatnik w terminie 14 dni nie przekaże skorygowanej ewidencji lub nie złoży wyjaśnień, albo zrobi to po terminie lub też w złożonych wyjaśnieniach nie wykaże, że ewidencja nie zawiera błędów, o których mowa w wezwaniu.

Zgodnie z nowym brzmieniem przepisów kara będzie stosowana przez organ podatkowy fakultatywnie. 

Zalecamy zweryfikowanie, czy obecnie funkcjonujące systemy księgowe pozwalają wygenerować wszystkie dane wymagane przez nowy JPK w sposób zgodny z przepisami.

Jesteśmy gotowi wspierać Państwa w zakresie nowego JPK zarówno w kwestiach merytorycznych, jak również technicznych.

Jeżeli są Państwa zainteresowani szczegółami dotyczącymi omawianego zagadnienia, prosimy o kontakt: mampytanie@kpmg.pl.