Wprowadzenie Rejestru BR dla polskich spółek prawa handlowego podyktowane jest dążeniem do uzyskania przejrzystości struktur kapitałowych oraz zapobiegania procederowi prania pieniędzy i finansowania terroryzmu.

Rejestr BR, który w Polsce będzie jawny, ma wychodzić naprzeciw tej potrzebie.

 

Beneficjent rzeczywisty na gruncie AML

Beneficjent rzeczywisty zgodnie z art. 2 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. z 2019 r. poz. 1115 dalej: „Ustawa o AML”) to osoba lub osoby fizyczne sprawujące bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad danym podmiotem (spółką). W celu ustalenia beneficjenta rzeczywistego danej spółki należy sprawdzić w pierwszej kolejności czy występują osoby fizyczne, które posiadają co najmniej 25 proc. udziałów / akcji / praw głosu w danej spółce (bezpośrednio lub pośrednio przez inne spółki). Jeżeli w strukturze grupy kapitałowej znajdują się podmioty inne niż spółki (np. fundusze inwestycje), ustalenie kto jest beneficjentem rzeczywistym może być trudniejszym zadaniem i wymaga przeprowadzenia bardziej szczegółowych analiz.

 

Podmioty zobowiązane do ujawnienia danych o beneficjentach rzeczywistych

Do zgłaszania informacji o beneficjentach rzeczywistych i ich aktualizacji jest zobowiązana większość polskich spółek prawa handlowego:

• jawne;
  
• komandytowe;
  
• komandytowo-akcyjne;
  
• z ograniczoną odpowiedzialnością;
  
• akcyjne, z wyjątkiem spółek publicznych.

Informacje podlegające zgłoszeniu do Rejestru BR obejmują m. in. dane identyfikacyjne beneficjenta rzeczywistego i członka organu lub wspólnika uprawnionego do reprezentowania zgłaszającego.

 

Osoby dokonujące zgłoszenia

Zgłoszenia dokonują osoby uprawnione do reprezentacji spółki – zgodnie z ogólnymi zasadami reprezentacji danego podmiotu. Zgłoszenie składane jest w formie dokumentu elektronicznego i zawiera oświadczenie osoby dokonującej zgłoszenia, że dane w nim zawarte są prawdziwe. Oświadczenie składane jest pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Natomiast niedopełnienie obowiązku zgłoszenia danych w terminie będzie zagrożone karą pieniężną do 1 mln PLN.

 

Termin na dokonanie zgłoszenia

Spółki już istniejące dokonują zgłoszenia w terminie 6 miesięcy od uruchomienia Rejestru BR, czyli do 13 kwietnia 2020 r.

Z kolei, w przypadku spółek nowo powstałych informacje o beneficjentach rzeczywistych są zgłaszane do Rejestru nie później niż w terminie 7 dni od dnia wpisu ww. spółek do KRS. Podobnie 7-dniowy termin będzie obowiązywał w przypadku zmiany danych przekazanych do Rejestru BR. Konieczny będzie zatem stały monitoring struktury kapitałowej spółki i jej beneficjenta rzeczywistego.

 

Beneficjent rzeczywisty na gruncie AML a rzeczywisty właściciel płatności w rozumieniu Ustawy o CIT

Należy podkreślić, że pojęcia beneficjent rzeczywisty z Ustawy o AML i rzeczywisty właściciel z Ustawy o CIT i PIT nie są tożsame. Beneficjentem rzeczywistym w rozumieniu Ustawy o AML będzie zawsze osoba fizyczna, a najistotniejszym kryterium jego ustalenia jest fakt sprawowania kontroli nad podmiotem. Z kolei rzeczywistym właścicielem danej należności na potrzeby podatku u źródła (dalej: „WHT”) może być również inny podmiot niż osoba fizyczna (bardzo często są to osoby prawne, w tym spółki prawa handlowego), a główne kryteria identyfikacyjne dotyczą:

(i) otrzymywania należności dla własnej korzyści,

(ii) nieprzekazywania należności innemu podmiotowi oraz

(iii) prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej.

 

Pozostałe obowiązki z Ustawy o AML

Warto wskazać, że Ustawa o AML, której przepisy w większości weszły w życie od 13 lipca 2018 r. nakłada na instytucje obowiązane, wśród których znajdują się obok instytucji finansowych m.in. podmioty usługowo prowadzące księgi rachunkowe czy podmioty udostępniające siedzibę i adres innym podmiotom, liczne obowiązki. Jednym z najważniejszych jest konieczność wdrożenia wewnętrznej procedury w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

Rekomendacje

Jeżeli są Państwo zainteresowani szczegółami dotyczącymi sposobu ustalania beneficjenta rzeczywistego lub pomocą w przygotowaniu i wdrażaniu w Państwa spółkach, będących podmiotami obowiązanymi w rozumieniu ustawy o AML, odpowiednich procedur, lub weryfikacją statusu rzeczywistego właściciela należności na potrzeby WHT, prosimy o kontakt.