Na posiedzeniu Rady Ministrów z 29 stycznia tego roku, przyjęto uchwałę dotyczącą zmiany Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności, zaproponowaną przez Minister Funduszy i Polityki Regionalnej. Zmieniony KPO ma obejmować trzy reformy w zamian za odejście od oskładkowania wszystkich umów cywilnoprawnych.
Rada Ministrów zatwierdziła zmiany w Krajowym Planie Odbudowy i Zwiększania Odporności, które mają wspierać kluczowe reformy społeczne i inwestycje. Zmiany w zakresie reformy dotyczącej „ograniczenia segmentacji rynku pracy” są szczególnie istotne. Przewidują rezygnację jednego z kamieni milowych, dotyczącego oskładkowania umów cywilnoprawnych (z wyjątkiem umów o dzieło oraz studentów do 26 roku życia). Jako alternatywę Rząd proponuje kilka alternatywnych rozwiązań.
Reklasyfikacja umów cywilnoprawnych
Jednym z proponowanych rozwiązań jest reforma polegająca na skutecznym przekształceniu pozornych umów cywilnoprawnych w umowy o pracę, przy jednoczesnym zwiększeniu efektywności działań Państwowej Inspekcji Pracy. O pomysłach w tym zakresie było głośno już w zeszłym roku, głównie za sprawą wypowiedzi płynących od Głównego Inspektora Pracy oraz z Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, o czym pisaliśmy tutaj. Największe emocje budzą zapowiedzi ustanowienia uprawnienia PIP do samodzielnego przekwalifikowaniu umowy cywilnoprawnej w umowę o pracę.
Na ten moment nie ujawniono jeszcze konkretnych projektów nowych przepisów w tym zakresie.
Reforma obliczania stażu pracy
Drugą reformą, która ma zastąpić oskładkowanie umów cywilnoprawnych jest, zmiana zasad obliczania stażu pracy. Również w tym wypadku nie jest to nowość. Prace nad ustawą w tym zakresie rozpoczęły się już w pierwszej połowie zeszłego roku. W listopadzie 2024 roku opublikowano drugi projekt ustawy, o którym pisaliśmy tutaj.
Nowe zasady obliczania stażu pracy pracownika mają uwzględniać różne okresy zatrudnienia niepracowniczego, w tym:
- okresy pracy na podstawie umów cywilnoprawnych (np. umowa zlecenie, umowa o świadczenie usług),
- okresy prowadzenia działalności gospodarczej,
- inne okresy zatrudnienia, które wiążą się z obowiązkiem opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, takie jak okresy pracy na zagranicą, zawieszenia działalności gospodarczej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem o ile stanowiły tytuł do ubezpieczeń społecznych.
Aktualny projekt zakłada, że przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku, jednak ostateczne potwierdzenie tego terminu pozostaje jeszcze niepewne.
Zabezpieczenie socjalne artystów
Trzecią propozycją jest reforma dotycząca zabezpieczenia socjalnego osób, które wykonują zawód artystyczny. Obecnie osoby te często nie są objęte ubezpieczeniem. Reforma zakładałaby odpowiednie włączenie artystów do systemu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych.
Co z kolejnymi środkami z KPO?
Rezygnacja z oskładkowania umów cywilnoprawnych jest dobrą informacją dla osób, które wykonują wiele umów cywilnoprawnych i nie muszą wszystkich odprowadzać składek. Niemniej, oskładkowanie tych umów stanowiło jeden z kamieni milowych, którego spełnienie jest wymagane do wypłaty środków z KPO. Jego zmiana będzie wymagała negocjacji Rządu z Komisją Europejską.
