Voorbeeldjaarrekening Pensioenfondsen model 2024

De Voorbeeldjaarrekening die de branchegroep Pensioenen jaarlijks uitbrengt, biedt pensioenfondsen en hun uitvoerders een praktisch houvast voor de inrichting van de jaarverslaggeving. Het model 2024 is de zeventiende editie en voldoet aan alle actuele richtlijnen en eisen die aan de jaarverslaggeving van pensioenfondsen worden gesteld.

In de editie 2024 van de KPMG Voorbeeldjaarrekening voor pensioenfondsen zijn alle actuele ontwikkelingen op het gebied van jaarverslaggeving meegenomen. Deze Voorbeeldjaarrekening is opgesteld volgens het huidige verslaggevingskader, bestaande uit Titel 9 van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. Dit betekent dat de Voorbeeld-jaarrekening is gebaseerd op RJ 610 Pensioenfondsen zoals van toepassing op boekjaar 2024.

Wilfred Kevelam

Frans Glorie

In de zomer van 2024 heeft de Raad voor de Jaarverslaggeving de nieuwe verslaggevingsstandaard RJ 610 Pensioenfondsen gepubliceerd. De RJ 610-standaard is ingrijpend aangepast naar aanleiding van de inwerkingtreding van de Wet toekomst pensioenen (Wtp) per 1 juli 2023. De nieuwe standaard is van toepassing op verslagjaren die aanvangen op of na 1 januari 2025 en geldt voor alle pensioenfondsen, dus ook voor pensioenfondsen die nog niet zijn overgegaan naar het nieuwe pensioenstelsel of helemaal niet over zullen gaan. De aangepaste RJ 610-standaard heeft met name impact op het verslaggevingsproces en de uiteindelijke jaarrekening van pensioenfondsen die overgegaan zijn naar het nieuwe pensioenstelsel. Voor pensioenfondsen in het huidige Financieel Toetsingskader (FTK) is de impact van de nieuwe RJ 610 relatief beperkt.

Omdat de nieuwe RJ 610-standaard nog niet van toepassing is op boekjaar 2024, zijn de wijzigingen van de nieuwe standaard niet verwerkt in deze Voorbeeldjaarrekening. Wel hebben wij een katern opgenomen in deze Voorbeeldjaarrekening waarin wij de belangrijkste wijzigingen van de nieuwe RJ 610-standaard alvast voor u inzichtelijk hebben gemaakt. 

Voor boekjaar 2024 zijn er dus geen grote wijzigingen in het verslaggevingskader; er zijn echter wel veel actuele ontwikkelingen die aandacht verdienen in de jaarverslaggeving. De meest prominente ontwikkeling is uiteraard de invoering van de Wtp per 1 juli 2023. Pensioenfondsen die ervoor kiezen om in te varen naar het nieuwe pensioenstelsel, zullen in het jaarverslag aandacht besteden aan de wijze waarop zij zich voorbereiden op de transitie naar het nieuwe pensioenstelsel, de hoofdlijnen van de geplande transitie en de voortgang van het project. Thema’s die hierbij aan bod kunnen komen, betreffen de status van de besluitvorming rondom de keuze voor de nieuwe pensioenregeling door sociale partners, een toelichting op het transitie- en implementatieplan, de inspanningen die worden verricht op het thema ‘datakwaliteit’ en de communicatie met deelnemers. De aard en omvang van de toelichtingen zijn uiteraard afhankelijk van de specifieke omstandigheden van het betreffende pensioenfonds. 

Een ander belangrijk thema voor pensioenfondsen is het al dan niet toekennen van een toeslagverlening. Voor pensioenfondsen die niet voornemens te zijn om in te varen naar het nieuwe pensioenstelsel, geldt het reguliere FTK. Pensioenfondsen die wel voornemens zijn in te varen, kunnen gebruikmaken van het transitie-FTK. In dit geval dient jaarlijks een overbruggingsplan te worden opgesteld en te worden ingediend bij De Nederlandsche Bank (DNB). Onderdeel van het transitie-FTK zijn verruimde indexatiemogelijkheden. De minimale beleidsdekkingsgraad om te mogen indexeren is verlaagd van 110% naar 105%. Op basis van de reguliere verslaggevingsrichtlijnen vanuit RJ 610 Pensioenfondsen, dient te worden bepaald op welk moment de toeslagverlening wordt verwerkt in de jaarrekening. Een eventuele toeslagverlening zal een zorgvuldige toelichting in het jaarverslag vereisen, mede gericht op de wijze waarop het bestuur invulling heeft gegeven aan de evenwichtige belangenafweging van alle bij het fonds betrokken partijen.

Ook blijven de ontwikkelingen ten aanzien van maatschappelijk verantwoord beleggen – en de verantwoording hierover – hoog op de agenda van pensioenfondsen staan. Pensioen­fondsen dienen in hun bestuursverslag te vermelden op welke wijze in het beleggingsbeleid rekening wordt gehouden met milieu en klimaat, mensenrechten en sociale verhoudingen (de zogenoemde ESG-factoren), met bijbehorende overwegingen.

De Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR) speelt een belangrijke rol bij maatschappelijk verantwoord beleggen. Pensioenfondsen die de pensioenregeling hebben geclassificeerd als lichtgroen (artikel 8 SFDR) of donkergroen (artikel 9 SFDR), moeten voldoen aan de gedetailleerde rapportagevereisten van de SFDR, waaronder de eis om de classificatie van beleggingen naar mate van duurzaamheid toe te lichten in periodieke rapportages (waaronder het jaarverslag). In de praktijk zien we dat deze fondsen de zogenoemde SFDR-Annex opnemen in een bijlage in het jaarverslag.

In de nieuwe editie van de Voorbeeldjaarrekening voor pensioenfondsen hebben wij de voorbeeldteksten ten aanzien van bovenstaande onderwerpen opgenomen. Daarnaast is ook rekening gehouden met ontwikkelingen die een meer technisch karakter kennen. Een voorbeeld hiervan betreft de toepassing van de meest recente AG-prognosetafels (september 2024), welke als schattingswijziging in de jaarrekening verwerkt en toegelicht dienen te worden.

Tot slot is per 1 januari 2024 de herziene versie van de Code Pensioenfondsen in werking getreden. Met name op het onderwerp ‘diversiteit en inclusie’ is de herziene Code aangescherpt. Ook wordt in de herziene Code het uitgangspunt ‘pas toe of leg uit’ gehanteerd, waarbij het aantal normen is teruggebracht van 65 naar 49. Pensioenfondsen zullen in hun jaarverslaggeving over boekjaar 2024 verantwoording afleggen over de Code op basis van de herziene Code. De Code is opgenomen in bijlage 2 van de Voorbeeldjaarrekening. 

Met deze Voorbeeldjaarrekening bieden wij pensioenfondsen en hun uitvoerders een praktisch houvast bij het opstellen van de jaarverslaggeving over boekjaar 2024. De voorbeeldteksten dienen uiteraard aangepast te worden naar de specifieke feiten en omstandigheden van het fonds.

Voor een nadere toelichting of vragen kunt u contact met een van de auteurs opnemen.

Wij houden je op de hoogte per e-mail. Geef hier je voorkeuren door.