Keuzebegeleiding

Naar verwachting zal de Wet toekomst pensioenen per januari 2023 in werking treden. De nieuwe wet brengt veel wijzigingen met zich mee, waaronder een nieuwe zorgplicht voor pensioenuitvoerders: de keuzebegeleiding in artikel 48a Pensioenwet (hierna: PW). Pensioenuitvoerders kennen reeds verschillende zorgplichten, die voor het grootste deel in de Pensioenwet zijn opgenomen. Een van de bestaande zorgplichten van pensioenuitvoerders is gericht op de pensioencommunicatie, namelijk de informatieplicht. Een onderdeel van deze informatieplicht is de deelnemerscommunicatie. In deze blog wordt ingegaan op de zorgplichten van pensioenuitvoerders, de uitbreiding van de zorgplichten naar aanleiding van de Wet toekomst pensioenen en de verhouding tussen deelnemerscommunicatie en de zorgplichten.

De huidige zorgplichten van pensioenuitvoerders (die zijn vastgelegd in de PW) hebben betrekking op de verplichting om te handelen in het belang van de deelnemer. In de PW zijn de zorgplichten voornamelijk gericht op pensioencommunicatie, pensioenadministratie en de keuzebegeleiding bij premieovereenkomsten¹.

Daarnaast zien we dat de privaatrechtelijke open normen in de loop der jaren een steeds grotere rol zijn gaan spelen bij de invulling van de zorgplicht van pensioenuitvoerders. Hierbij kan onder andere gedacht worden aan open normen als redelijk en billijk volgend uit artikel 6:2 Burgerlijk Wetboek (hierna: BW), en de onrechtmatige daad uit artikel 6:162 BW².

Het wetsvoorstel voor de Wet toekomst pensioenen beoogt een nieuwe verschijningsvorm van de zorgplicht in de wet op te nemen: de keuzebegeleiding. Het nieuwe artikel 48a PW roept een nieuwe open norm in het leven voor pensioenuitvoerders ten aanzien van de zorgplicht. Op grond van artikel 48a PW zullen pensioenuitvoerders hun deelnemers straks op ‘adequate wijze’ moeten begeleiden bij het maken van een keuze binnen de pensioenovereenkomst en daarbij een keuzeomgeving  maken en zodanig inrichten dat deelnemers in staat worden gesteld om een ‘passende’ keuze te kunnen maken.

Juist onder het beoogde nieuwe pensioenstelsel is goede begeleiding van deelnemers extra belangrijk, omdat deelnemers zelf keuzes moeten gaan maken en zij hier ook de risico’s voor dragen³. De keuzebegeleidingsplicht van pensioenuitvoerders strekt verder dan het simpelweg aanbieden van goede informatie. Derhalve beoogt de wetgever de leemte tussen informeren en adviseren door deze keuzebegeleidingsplicht te vullen⁴.

De nieuwe zorgplicht omtrent keuzebegeleiding dwingt pensioenuitvoerders tot het herzien van de keuzeomgeving voor deelnemers. Pensioenuitvoerders zullen deze op zorgvuldige wijze moeten (her)inrichten, zodat deelnemers goed geïnformeerd zijn en afgewogen keuzes kunnen maken. Dit maakt dat een adequate deelnemerscommunicatie een belangrijke bouwsteen is om aan de nieuwe open norm van artikel 48a PW e voldoen.

Deelnemers hebben ten aanzien van de inrichting van hun pensioen nu al enige keuzevrijheid en deze zal onder het nieuwe pensioenstelsel alleen maar groter worden. Deelnemers kunnen straks bijvoorbeeld kiezen voor het bedrag ineens en extra verlofsparen om eerder met pensioen te gaan. Aan de pensioenuitvoerders de taak om hun deelnemers goed te informeren over het bestaan van deze keuzes en de (mogelijke) gevolgen die aan iedere optie verbonden zijn, en bovendien om hen te melden wat de gevolgen zijn van verschillende keuzecombinaties en de deelnemers te begeleiden bij het maken van de keuzes. Op deze wijze valt de reeds bestaande informatieplicht die ziet op deelnemerscommunicatie niet alleen samen met de nieuwe keuzebegeleidingsplicht, maar wordt deze informatieplicht van pensioenuitvoerders ook nog eens verzwaard. 

Hoewel de open norm van keuzebegeleiding momenteel nog niet geldt voor pensioenuitvoerders, komt de inwerkingtreding van artikel 48a PW wel steeds dichterbij. Pensioenuitvoerders kunnen zich nu al voorbereiden op de invulling van de keuzebegeleiding, die per 1 januari 2023 in werking zal treden. Dit kan bijvoorbeeld door de huidige kennis van de doelgroep in kaart te brengen en alvast te bedenken met welke middelen de deelnemers zullen worden geïnformeerd.. Een pensioenuitvoerder doet er daarnaast goed aan om zich te verdiepen in de kosten en de aansprakelijkheid bij keuzebegeleiding. Door zich nu al voor te bereiden, kunnen pensioenuitvoerders straks een voortvarende start maken met de keuzebegeleiding van hun deelnemers. 

^{1 E. Soetendal en M.P. van 't Zet, 'Pensioenfondsen en hun deelnemers: van zorgplicht naar zorgambitie', PensioenMagazine 2019/42, p. 11.}

^{2 E. Soetendal en M.P. van 't Zet, 'Pensioenfondsen en hun deelnemers: van zorgplicht naar zorgambitie', PensioenMagazine 2019/42, p. 12.}

^{3 Het belang van een uitlegbaar pensioenstelsel, AFM, 29 oktober 2020.}

^{4 Kamerstukken II 2021/22, 36 067, nr. 3, p. 130.} 

Wij houden je op de hoogte per e-mail. Geef hier je voorkeuren door.