Maandag 22 juni jl. is de Hoofdlijnennotitie uitwerking Pensioenakkoord gepubliceerd met de technische uitwerking van het akkoord tussen het kabinet en werkgevers- en werknemersorganisaties. De hoofdlijnennotitie bevat een paragraaf over de btw-behandeling van pensioenbeheerdiensten in het nieuwe pensioenstelsel. Het kabinet heeft aangekondigd dat ze gaan beoordelen of de btw-vrijstelling voor collectief vermogensbeheer in het nieuwe stelsel toegepast kan worden. Gaat het er dan nu echt van komen?
Achtergrond
Het huidige pensioenstelsel kwam in de jaren vijftig tot stand en in de afgelopen (tientallen) jaren is er veel veranderd in de Nederlandse samenleving, met name op het gebied van demografie, arbeidsmarkt en economie. Pensioenen zijn ook gevoeliger voor ontwikkelingen op financiële markten dan voorheen. Met name de rentegevoeligheid van pensioenen en aanspraken in tijden van langdurig lage rente heeft ertoe geleid dat pensioenen niet of nauwelijks zijn verhoogd en dat veel pensioenen en aanspraken zijn gekort, de premies zijn verhoogd en/of de pensioenopbouw is verlaagd. Mede om deze redenen is vorig jaar een principeakkoord bereikt voor de vernieuwing van het Nederlandse pensioenstelsel. Het streven is dat het nieuwe kader uiterlijk per 1 januari 2026 toepassing zal vinden.
Het nieuwe pensioencontract wordt vormgegeven als een premieovereenkomst, waarbij de premie vooraf wordt vastgesteld en een pensioendoelstelling zal worden afgesproken (maar niet toegezegd). In het nieuwe pensioencontract bestaat geen verplichting voor pensioenuitvoerders waarvan de waarde met een rekenrente moet worden bepaald. Hierdoor hoeven pensioenfondsen niet langer te sturen op een bepaalde dekkingsgraad.
Btw-behandeling pensioenbeheerdiensten
De hoofdlijnennotitie benoemt specifiek ook de btw in de uitwerking. Het kabinet zal bezien of het nieuwe collectieve pensioencontract met zich meebrengt dat uitbestede pensioenbeheerdiensten onder de btw-vrijstelling voor het beheer van gemeenschappelijke (collectieve) beleggingsfondsen kan vallen. Er wordt benadrukt dat dit een bijdrage levert aan het reduceren van de (transitie)kosten van de pensioenuitvoering. Uit de notitie blijkt dat een aanvullende analyse moet worden gemaakt of dit ook daadwerkelijk kan, maar het streven is om hier meer duidelijkheid over te verschaffen bij indiening van het wetsvoorstel waarin het kader voor het nieuwe pensioencontract wordt geschetst (begin 2021).
In het huidige pensioenstelsel valt of staat de btw-vrijstelling met de mate van risico dat wordt gelopen door de pensioendeelnemers. Kort gezegd komt het erop neer dat de staatssecretaris van Financiën van mening is dat het pensioenbeheer van pensioenfondsen die een DB-regeling uitvoeren, niet valt onder de btw-vrijstelling, terwijl het pensioenbeheer van pensioenfondsen die een DC-regeling uitvoeren, wel onder de btw-vrijstelling valt. Dat laatste geldt ook voor premiepensioeninstellingen ('PPI's'). De reden hiervoor is dat de pensioendeelnemers bij DC-regelingen en PPI's volgens de staatssecretaris van Financiën een voldoende mate van beleggingsrisico lopen. Bij dergelijke pensioenfondsen is de hoogte van de pensioenuitkering niet vooraf bepaald en/of gemaximeerd. Het door de staatssecretaris van Financiën gehanteerde onderscheid heeft geleid tot (lopende) gerechtelijke procedures van verschillende (soorten) pensioenfondsen.
De aankondiging van het kabinet dat zij gaan onderzoeken of de btw-vrijstelling in het nieuwe pensioenstelsel kan worden toegepast, is zeer welkom. Gelet op de jarenlange discussies en de roep vanuit de sector om onder meer een level playing field, is het de hoogste tijd om de btw-vrijstelling voor collectief vermogensbeheer van toepassing te laten zijn! Wij zijn dan ook erg benieuwd naar de uitkomsten van het onderzoek en hopen ten zeerste dat het onderzoek geen dode letter wordt.
Wilt u meer weten over de hoofdlijnennotitie van het nieuwe pensioenstelsel of over toepassing van de btw-vrijstelling voor collectief vermogensbeheer in het huidige pensioenstelsel, neem dan contact op met Karim Hommen of Ugurcan Boy.
