Verzekeraars worden dubbel geraakt door duurzaamheidsrisico's: aan beide kanten van hun balans. Toch geven zij deze risico's nog te weinig aandacht. Dat kan niet alleen hun financiële positie ondermijnen, maar ook bredere maatschappelijke gevolgen hebben. Bijvoorbeeld als straks schade door extreem weer niet meer verzekerbaar blijkt te zijn.
Werk aan de winkel voor verzekeraars. Toezichthouder DNB concludeerde eind vorig jaar in het onderzoek Op weg naar een duurzame balans dat maar 22 procent van de Nederlandse verzekeringsmaatschappijen duurzaamheidsrisico's expliciet meeneemt in het bepalen van de risicobereidheid rond beleggingen. Men is zich wel bewust van dit type risico, stelt DNB, maar de vraag hoe dat dan precies moet worden meegewogen, krijgt maar zelden een bevredigend antwoord. Verzekeraars zeggen dit vooral lastig te vinden, omdat consistente en betrouwbare gegevens over de impact van duurzaamheidsrisico's maar beperkt beschikbaar zouden zijn.
De risico's waar DNB in dit rapport op wijst, hebben betrekking op de assets van verzekeraars. Maar het mes van duurzaamheidsrisico's snijdt voor verzekeraars aan twee kanten, zoals DNB ook aangeeft in de eisen die nu gesteld worden aan de jaarlijkse ORSA (Own Risk and Solvency Assessment): ook aan de verplichtingenkant van de balans is de impact van ESG-factoren groot. En deze wordt alleen maar groter, zo is niet moeilijk in te zien. De schade door overstromingen bijvoorbeeld zal de komende jaren fors toenemen. In een onlangs verschenen rapport van de AFM (De invloed van klimaatverandering op schadeverzekeringen) wordt aangehaald dat die schade in het eerste decennium van deze eeuw in de Europese Unie ongeveer 4 miljard euro per jaar was en dat dit bedrag rond 2050 gestegen zal zijn tot zo'n 23 miljard euro per jaar. Kunnen en willen verzekeraars dat soort risico's dan nog wel voor hun rekening nemen?
Duurzaamheid heeft, zowel aan de bezittingen- als aan de verplichtingenkant, natuurlijk betrekking op meer dan alleen klimaatverandering. Zo kan de energietransitie bijvoorbeeld leiden tot het heroverwegen van het verzekeren van wagenparken. En zou de afnemende biodiversiteit kunnen leiden tot de reële vraag of en tegen welke prijs productiebedrijven waarin wordt belegd nog wel over de verschillende vereiste grondstoffen kunnen beschikken. Een enorm scala aan dit soort kwesties wordt de komende jaren actueel en verzekeraars spelen bij vele ervan een sleutelrol – juist door hun dubbele functie als enerzijds belegger en anderzijds verschaffer van zekerheid.
Dat is een forse verantwoordelijkheid en wij roepen de sector op die verantwoordelijkheid ook zonder aarzelen te nemen. Dat nog geen kwart van de Nederlandse verzekeraars expliciet duurzaamheidsrisico's in het risicobeheer van beleggingen meeneemt, geeft aan dat er nog veel te winnen is. Verzekeraars zijn vanwege hun kerncompetentie als risicodrager bij uitstek geschikt om risico’s in te schatten en daarom mag ook veel verwacht worden van verzekeraars op het gebied van duurzaam ondernemen.
Het klopt dat het moeilijk kan zijn om de juiste inschattingen te maken. Maar gelukkig is het wat betreft klimaatverandering niet nodig opnieuw het wiel uit te vinden. Want de scenario's en waarschijnlijkheden met betrekking tot de vraag hoe ver de aarde opwarmt de komende jaren zijn voorhanden. Het maakt nogal wat uit of dat 1 graad of 3 graden Celsius is, maar de gegevens zijn wel degelijk beschikbaar om de verschillende scenario's in het risicobeheer op te nemen. Verzekeraars maken gebruik van catastrofemodellen om de impact van natuurlijke gebeurtenissen als stormen, hagelbuien en overstromingen op hun verzekeringsportefeuille door te rekenen. Deze modellen lijken bij uitstek geschikt om ook te worden gebruikt bij het kwantificeren van de impact van de opwarming van de aarde.
Bovendien gebeurt dit al, op deelterreinen. De AFM noemt in haar rapport het voorbeeld van de woningverzakkingen door de daling van het grondwaterpeil, een gevolg van periodes van langdurige droogte die Nederland steeds vaker meemaakt. Vijf jaar geleden was die schade nog bij vier verzekeraars te dekken, nu bij geen enkele meer. Dit voorbeeld toont ook weer aan waarom de maatschappelijke impact van het handelen van verzekeraars zo groot is. Waar onverzekerbaarheid dreigt, wil de maatschappij natuurlijk zoeken naar alternatieve oplossingen. Maar zolang het zicht op de verzekerbaarheid van duurzaamheidsrisico's gebrekkig blijft, is op dat gebied geen vooruitgang te boeken.
Verzekeraars, aan de slag dus! KPMG staat u daarbij terzijde: wij hebben uitgebreide expertise in (financieel) risicomanagement, we hebben de specialisten in huis die in staat zijn om klimaatrisico’s te kwantificeren en we combineren die kennis en ervaring met een breed netwerk van deskundigheid in duurzaamheidsrisico's.
