Tax Alert: Projekt ustawy wdrażającej Dyrektywę Pillar 2 (globalny podatek minimalny)

Wprowadzany projektem ustawy do polskiego prawa podatkowego system globalnego podatku minimalnego ma zostać oparty o trzy rodzaje podatku wyrównawczego:

1. globalny podatek wyrównawczy – w dyrektywie jako zasada włączenia dochodu do opodatkowania (IIR),
2. krajowy podatek wyrównawczy – zależnie do kontekstu także z przymiotem „kwalifikowany” ((Q)DMTT),
3. podatek od niedostatecznie opodatkowanych zysków – w dyrektywie jako zasada niedostatecznie opodatkowanych zysków (UTPR).

Dyrektywa przyjmuje w tym zakresie formułę różnych zasad poboru podatku wyrównawczego i ujmuje system zasad jako jeden system podatku. Nie definiuje ona „osobnych” podatków tak jak to przyjęto w projekcie – jednak ta różnica nie powinna mieć to istotnego przełożenia praktycznego.

Globalny podatek wyrównawczy (IIR) nakłada obowiązek zapłacenia odpowiedniego podatku wyrównawczego, co do zasady, na jednostkę dominującą najwyższego szczebla w grupie. 

Krajowy podatek wyrównawczy (QDMTT) działa w sposób podobny do IIR, z tą istotną różnicą, że prawo do poboru podatku wyrównawczego przysługuje państwu, w którym znajdują się nisko opodatkowane jednostki składowe grupy, a więc najczęściej będzie on płacony w tej jurysdykcji, gdzie ulokowany został nisko opodatkowany dochód (a niekoniecznie tam gdzie jest jednostka dominująca).

Względem standardu OECD, IIR i QDMTT zostało rozszerzone w dyrektywie na duże grupy krajowe, czyli grupy jednostek operujące na terenie wyłącznie jednego państwa członkowskiego.

W celu obliczenia krajowego podatku wyrównawczego, w szczególności kwalifikowanego dochodu (straty), podatków kwalifikowanych i substratu majątkowo osobowego, podatnicy uwzględniają pozycje ujęte w księgach prowadzonych na podstawie ustawy o rachunkowości i sprawozdaniach finansowych sporządzanych na podstawie ustawy o rachunkowości, w tym MSR/MSSF.

Podatek od niedostatecznie opodatkowanych zysków (UTPR) nakłada obowiązek zapłacenia podatku wyrównawczego od jednostki dominującej, na jednostki z grupy znajdujące się w danej jurysdykcji, w sytuacji gdy ta jednostka dominująca działa w innej jurysdykcji, w której nie ma IIR. 

Projekt ustawy przewiduje też wprowadzenie nowej instytucji prawnej: opinii w sprawie opodatkowania wyrównawczego. Opinia ta stanowić ma „kwalifikowany” rodzaj interpretacji indywidualnej, dopasowany do specyfiki globalnego podatku minimalnego.

Opinia będzie wydawana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej na wniosek zainteresowanego i będzie stanowić dokument przyznający zainteresowanemu, w przypadku zastosowania się do jego treści, ochronę o charakterze analogicznym jak w przypadku interpretacji indywidualnej prawa podatkowego.

Wiosek o opinię w sprawie opodatkowania wyrównawczego podlegać  będzie opłacie wstępnej i opłacie głównej.  Wysokość opłaty wstępnej wyniesie 25 000 zł, natomiast wysokość opłaty głównej nie może przekroczyć 75 000 zł.

Projekt ustawy jest wpisany do Wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów pod nr UC20. Minister Finansów na stronie RCL poinformował, że do 17 maja 2024 r. trwać będą konsultacje publiczne, w ramach których przekazywane mogą być opinię dotyczące projektu ustawy na adres poczty elektronicznej: globalny.minimalny@mf.gov.pl

Z perspektywy opóźnienia jakie Polska ma w związku z wdrożeniem Dyrektywy, interesującym rozwiązaniem jakie projektuje Ustawodawca jest możliwość dobrowolnego stosowania regulacji ustawy już od 1 stycznia 2024. Taki zabieg pozwala na „zatrzymanie” wpływów z podatku wyrównawczego za rok 2024 w Polsce od tych wszystkich grup kapitałowych, które zdecydują się na „skorzystanie” z takiego rozwiązania.

Aby skorzystać z możliwości opodatkowania podatkiem wyrównawczym dochodów uzyskanych jeszcze w roku 2024 grupa, w okresie od dnia 1 marca 2026 r. do dnia 30 maja 2026 r., będzie mogła złożyć oświadczenie, w formie aktu notarialnego, o wyborze stosowania przepisów ustawy w odniesieniu do roku podatkowego rozpoczętego po dniu 31 grudnia 2023 r., przy czym wybór ten jest nieodwoływalny. Polski ustawodawca zdecydował się zatem na konstytucyjne rozwiązanie nie zakładające retroaktywności / retrospektywności przepisów.

Przebieg prac na projektem można śledzić pod adresem: Projekt (rcl.gov.pl)

Z projektem ustawy można zapoznać się pod adresem: Projekt

Z oceną skutków regulacji można zapoznać się pod adresem: Ocena skutków regulacji (OSR)

Z uzasadnieniem projektu ustawy można zapoznać się pod adresem Uzasadnienie projektu ustawy